Güncelleme Tarihi:
EGE artık kışı yaşamaya başladı. Kışın soğuklarla başediyoruz da getirdiği hastalıklardan zorlanıyoruz. ‘‘Virüs Avusturalya'dan, İngiltere'den geliyor'' derken grip salgını belimizi büküyor.
Nasrettin Hoca gibi testi kırılmadan önlem almaya ‘‘koruyucu sağaltım'' denir. Yani dışarıda dolaşan bakteri ve virüslere karşı vücut direncini artırmak gerekir. Grip, nezle dendiğinde akla hep C vitamini gelir ve kilolarca portakal, limon sıkılıp içilir.
Gerçekten de C vitamini bizi hastalıklardan korur mu?
Günlük C vitamini ihtiyacı nedir?
C vitamini nelerde vardır?
C vitamini yeterli düzeyde alındığında bakteri ve virüs aktivitelerini engeller. Ayrıca C vitamininin diğer A, E ve B gibi vitaminlerin vücutta kullanılmasını da artırdığı bilinmektedir. Bugünlerde bir söylenti dolaşıyor, ‘‘C vitaminini fazla almak bir işe yaramaz.'' Zaten C vitamininin vücutta yaptığı işlevlerin birçoğu hala araştırılmakta olmasına karşın aşırı dozun ne kadar olduğu da halkımız tarafından bilinmemektedir.
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım ile Sağlık Örgütü'nce kurulan uzmanlar kurulu, günlük 30 miligram C vitamini alınmasını önermiştir. Aynı şekilde enfeksiyon, zehirlenme, yaralanma ve ameliyatlarda, sigara içenlerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda günlük gereksinmenin artırılması gerektiği bildirilmiştir.
Ülkemizde, her mevsim bir miktar C vitamini kaynağı sebze ve meyve bulunur. Ancak C vitamini dayanıksız bir vitamindir. C vitamini kaynağı besinlere saklama, hazırlama ve pişirme için uygulanan işlemler vitamin kaybına yolaçar. C vitamini suda kolay erir. Eğer sebze bol suda haşlanır ve suyu dökülürse, sebze ve meyveler kesildikten sonra bekletilirse vitaminin yüzde 50-80'i kaybolur. Bu nedenle günlük C vitamini bizim ülkemiz için yaşlı erkeklerde 60, doğurganlık dönemi kadında 75 miligram olarak belirlenmiştir.
C vitamininden zengin yiyeceklere gelince... Kuşburnu 100 gramında 450 miligramı ile en başta geleni. Maydanoz, yeşil biber, ıspanak, karnıbahar, lahana, domates, turunçgiller ve her mevsim bulunan patates de zengin kaynaklar. Size pratik olarak C vitamininden zengin yiyecek ölçülerini verecek olursak;
1 çay bardağı greyfurt suyu (43 miligram)
1 orta boy portakal (75-100 mg)
1 orta boy elma (6-10 mg)
2 küçük mandalina (35-45 mg)
1 tabak pişmiş sebze (30-75 mg)
1 tabak mevsim salata (50-60 mg)
Günlük olarak yukarıdaki yiyeceklerin hepsini yiyen kişi yaklaşık 250-350 miligram civarında C vitamini alır. Bu da gereksinmenin çok üstündedir. Bu mevsimde bu yiyeceklerin en az yarısını çoğumuz tüketiyoruz ve bu oranda C vitamini aldığımız için de aşırı dozda vitamin almış oluyoruz.
Kısacası, kişiyi kalkan gibi hastalıklardan koruyan sihirli bir yiyecek yoktur. Önemli olan dengeli ve yeterli beslenmenin sürekliliğidir. Kış aylarında kendimizi soğuklara karşı iyi giyinerek koruyacağız, ama yeterli ve dengeli beslenmeyi de ihmal etmeyeceğiz.