"Faciayı fırsata çevirdiler" iddiası
Güncelleme Tarihi:
PLAN Bütçe Komisyonu’nda önergeyle rödovansçı ya da hizmet alımıyla çalışan 9 firmaya kömür alımında bir yıllık tutarı yaklaşık 250 milyon TL olan fiyat farkı ödenmesi için Bakanlar Kurulu’na yetki verildi.
Bu teklif geçen perşembe günü komisyonda tartışma yarattı. Muhalefet partileri bu konuda TKİ’den etki analizi istedi. İlk gelen rapor 350 milyon TL idi. Bu rakamda hesap hataları tespit eden muhalefet milletvekillerinin itirazıyla yeni rapor hazırlandı. Bu kez ödenecek tutar 249 milyon 192 bin 505 TL’ye düştü. Buna göre Soma’nın en büyük rödovansçısı İmbat A.Ş.’nin 91 milyon TL daha fazla para almasına karar verilirken, onu 86 milyon TL ile facianın meydana geldiği ocağı işleten Soma A.Ş. izledi.
Özel: Çok büyük kıyak
Komisyonda görüşmeler sırasında itirazda bulunan CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, bunun, Torba Yasa’da yapılan düzenlemeyle artan işçilik maliyetlerinin firmaların karını düşüreceği öngörülerek TKİ ve Hazine’nin üzerine alması anlamına geldiğini söyledi. Özel, “Gerekçeleri, Torba Kanun’la madenlerle ilgili alınacak işçi ve iş güvenliği tedbirlerinin işverenin yükünü artıracak olması. ‘Bunu işveren ödemesin, biz ödeyelim’ diyorlar. Daha oluşmamış zararı, Meclis’ten geçmeden, kanun çıkarmadan, ‘Biz ödeyelim’ diyorlar. Soma Madencilik’in cebine 86 milyon, İmbat’ın cebine ise 90 milyon girecek. Bu, sözleşmenin sürdüğü her yıl için geçerli olacak. Aslında Torba Yasa’yla işçi maliyetin arttığı da yok. Maden şirketleri facia sayesinde hayatları boyunca alamayacakları kıyağı almış oldu” dedi.
‘500 yaşam odası yapılır’
Özgür Özel, tartışmalara neden olan üç sıkıntı olduğunun altını çizerek, sözlerine şöyle devam etti: “Birincisi; zarar oluşmadan, proaktif şekilde, ‘Bu zararı ben karşılamalıyım’ diyor. ikincisi; ‘200 bin TL’lik yaşam odaları konusunda sıkıntı olur’ diye düşünüyor, ama bir yılda 500 yaşam odası yapılabilecek parayı şirketlere aktarıyor. Üçüncüsü de bu firmaların tamamı ‘Biz maliyeti düşürdük’ derken, işçilik maliyeti artacak. 1500-1600 TL alıyorlardı, bir de primleri vardı. Şimdi zaten 1800-1900 TL alacaklar. Aslında maaşlarda ortalama 100 TL artış oldu. Yani minimum sınıra çekildiği için primsiz çıplak maaş alacaklar. Aslında işçiye maaş aktarmak yerine işverene para aktarılmış oluyor. Ayrıca işçilerin SGK ve Bağ-Kur borçları Torba Yasa’da affedildi. Bu borç da zaten işverenin yükümlülüğüdür, işçinin değil. Yani bunda da yine işverenin SGK ve Bağ-Kur borçları sıfırlandı. Burada da aldatmaca yapıldı. Faciayı fırsata çevirdiler, hem birikmiş borçlar sıfırlandı, hem de maliyet arttı bahanesiyle kıyak yapıldı.”