Egeli çok şanslı

GEÇEN haftalarda Ege mutfağının dünyanın onayladığı sağlıklı beslenme piramidine sahip olduğunu söylemiştik.

GELİN hep beraber anımsayalım... Akdeniz diyetinin en önemli özelliği buğday, bulgur gibi tahılları, kuru baklagilleri, sebze ve meyveyi bol, kırmızı eti, doymuş yağı az içermesidir. Tüm dünya ülkelerinin kabul ettiği bu beslenme şeklinin de kalp-damar hastalıkları ve kanserden koruyucu olduğunu söylemiştik. Türkiye'nin ortalama diyeti Akdeniz'e uygundu. Bu ortalamayı yükselten de Ege Bölgesi'ydi. Nasıl mı?

AKDENİZ diyetinde yemeklerde sadece zeytinyağı öneriliyordu. Ayvalık önde gelmek üzere zeytincilikle uğraşan Egeli, belki de bilmeden zeytinyağını baştacı etmiş. Egeli zeytinyağılı ot kavurmaları(arap saçı, turp otu, radika, ıspanak vb.) sirkeli, sarmısaklı, yoğurtlu sebze yemekleri, enginar dolması, meneviş gibi yemekleri seçmiş.

Zeytin baştacıydı

ZEYTİNCİLİKLE uğraşan yöre halkı genelde kendi ilkel yöntemleriyle yağını üretiyor ve kullanıyor. Bu yağda kendine özgü doğal kokusuyla ayrı bir lezzet veriyor yemeklere. Hatta her yemek (makarna, pilav, vb.) zeytinyağla pişirilmeye başlanmış.

TABİİ ki, kahvaltıda bile ekmeğini zeytinyağına bananlar için bu mucize yağ bile zararlı olmaya başlayabiliyor. Sebzelerle otları yağda kavurmak, kızartmak yerine kendi suyuyla pişirip az zeytinyağı ekleyip, limonlu, sirkeli, sarmısaklı hazırlamak çok daha sağlıklı, düşük kalorili bir yöntem olacaktır.

AKDENİZ diyetinde haftada bir kez balık yenmesi öneriliyordu. Mutfağından balık ve deniz ürünlerini eksik etmeyenler EDA ve DHA denilen yağ asitlerinden zengin damarları ile kalp krizi riskini de en aza indirgemekte. Çünkü bu yağ asitleri kandaki tüm yağ değerlerini, ki bunlara trigliseritler diyoruz, düşürür. Tekrarlıyorum, fazladan alınan yağ zeytinyağı da, balık yağı da olsa yarardan çok zarar vermektedir. Öyleyse daha çok, ama ölçülü tüketmek önemli.

BODRUM'un ‘‘Ahtapot güveci'', Marmaris'in ‘‘Asma yapraklı barbunu'' Sığacık'ın ‘‘Balıklı pilavı'' Ege Denizi'ne özgü trança balığı ve bundan hazırlanan ‘‘Trança çorbası'', hem sebzeyi, hem balığı, hem de çok az zeytinyağını içermesi açısından çok sağlıklı Akdeniz yemekleri.

AYDIN'da en iyi kabak tatlısının yapıldığını biliyor muydunuz? Kabak, ayva tatlısı, geleneksel aşure, sütlü tatlılar az şeker ve yağ içermemesi, ceviz, fıstıkla servis edilmesi açısından Akdeniz diyetine uygun.

YA o zeytinyağıyla hazırlanan sebzeli, otlu, soğanlı böreklere ne demeli? Akdeniz mutfağının bütün özelliklerini taşıyor.

SONUÇ olarak Ege halkı sebze, balık, deniz ürünleri, ot zeytinyağı ile Akdeniz mutfağınu uygun besleniyor. Egeli olarak kendimizi bir kez daha şanslı hissetmeliyiz.