Ege’de işsizlik patladı

SON yıllarda turizm potansiyelinin düşmesi, tarımdaki gerileme, ihracattaki kötüye gidiş, kapanan fabrikalar ve global krizin yansımaları nedeniyle sıkıntılı günlerin yaşandığı Ege Bölgesi’nde işsizlik hat safhaya ulaştı. Doğan Haber Ajansı’nın (DHA) İŞKUR verilerinden yaptığı belirleme, sanat, siyaset ve spor gibi birçok konuda ülkeye rengini çalan Ege Bölgesi’nin girdiği işsizlik kıskacını ortaya koydu. Balıkesir, Denizli, Manisa, Aydın, Çanakkale, Uşak ve Muğla’yı kapsayan bölgede, 2008 ile 2009 yılları arasında işsizler ordusunun çığ gibi büyüdüğü belirlendi. 7 kentte İŞKUR’a yapılan iş başvurularının bir yıl içinde yüzde 22 oranında artarak 117 bin 913 kişiye ulaştığı ortaya çıktı. 2008 yılında bu kentlerden toplam 96 bin 718 kişinin İŞKUR bürolarına giderek iş talebinde bulunduğu ifade edildi.

Gelişmiş sanayi

İşsiz sayısında, nüfusu ve gelişmiş sanayisi açısından öne çıkan Manisa, Denizli ve Balıkesir başı çekti. İşsizlik başvurularındaki artışta da yüzde 52.8’lik oranıyla Muğla, yüzde 44,9’luk oranıyla Uşak ve yüzde 39.2’lik oranıyla yine Manisa öne çıktı. İŞKUR’a başvurmayanlar, çeşitli nedenlerle müracaat edemeyenler, geçici işçiler ve iş için umudunu kesenler de hesaba katıldığında felaketin boyutu ürküttü. Çanakkale’de ise küçük de olsa sevindirici bir gelişme yaşandı. Ekonomik krizin yakıcılığını hissetirdiği bu dönemde Çanakkale’de işsizlik başvuruları yüzde 3.8 oranında gerileyip 7 bin 914 kişiden 7 bin 613 kişiye düştü.

“Çerez parası” gibi

Bu arada, yeterince iyi kullanılmadığı ve fayda sağlamadığı yönünde eleştirilere hedef olan işsizlik sigortası fonu ödemelerinde de paralel bir gelişme gözlendi. 2008 yılında, 7 kentte toplam 36 milyon 98 bin TL işsizlik sigortası fonu ödemesi yapılırken, 1 yıl içinde bu rakam yüzde 130’luk artışla yaklaşık 83 milyon 183 bine ulaştı. Bazı kentlerdeki artış oranları yüzde 800’lere kadar ulaştı. Öngörülen şartları taşıyan işsizin, son durumu ve sigortalılık süresi gibi veriler dikkate alınarak belirlenen, ayda kişi başı ortalama 300 TL ile 400 TL arasında değişen fon ödemelerindeki astronomik artış şaşkınlık yarattı.

İŞSİZLİK BAŞVURUSU

İller (2008-kişi)     (2009-kişi)   (Değişim %)
İzmir: 76 bin 441 84 bin 957 11,14
Manisa:    23 bin 044 32 bin 079 39.2
Denizli:    20 bin 807 24 bin 339 16.9
Balıkesir: 6 bin 297        19 bin 300  18.4
Aydın:    17 bin 353 17 bin 857  2.9
Çanakkale:    7 bin 914 7 bin 613 -3.8
Uşak 7 bin 008 10 bin 159 44.9
Muğla: 4 bin 295 6 bin 566  52.8

TÜRK-İŞ: SANAYİCİ KAN AĞLIYOR

Türk- İş Balıkesir İl Temsilcisi Ertan Çelikel, bu karanlık tablonun hükümetin izlediği IMF eksenli ekonomi politikalarından kaynaklandığını savundu, “Ülkenin iç ve dış borcu katlanıp giderken, halen duble yollarla yandaşlara ihale dağıtan, özelleştirmelere hız veren, ‘babalar gibi satan’ ancak bir türlü fabrika açmayıp insanları iş, aş ve ekmekten mahrum bırakan bir hükümet var. Ortalık yangın yerine döndü. Bu hükümet derhal IMF politikalarından vazgeçip, tüm üreticileri eksen alan bir yöntem izlemeli, acilen yeni istihdam alanları açarak yangını söndürmelidir. Ege bölgesindeki bu vahim durumun siyasi bir yönü olduğunu da düşünüyorum. Teşvik kapsamına alınmayan Balıkesir’de sanayici kan ağlıyor, dolayısıyla istihdam dibe vuruyor” dedi.

BÖLGEYE YAZIK OLUYOR

Türk- İş Denizli İl Temsilcisi Recep Oktay ise “Ege’de işsizlik her geçen gün artıyor. Hükümet, yerel seçimlerde başarılı olamadığı Ege’yi sanki cezalandırıyor. İnsanın aklına ister istemez bunlar geliyor. Ege’ye yazık etmesinler. Türkiye’nin dünyaya açılan en önemli pencerelerinden olan Ege Bölgesi’ndeki istihdam kaybı devam ederse, bundan bölgenin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı da zarar görecektir” görüşünü savundu. Oktay, istihdam kaybının durması için devlete de işverene de görev düştüğünü vurguladı. Oktay, “İstihdamın arttırılması için devlet, çalışanların primini bir süre ödemeyi kararlaştırdı. İşverenler de bunu gözönünde bulundurup, bir işçiye günde 8 saat fazla mesai yaptırmamalı. Denizli’de bir çok tekstil işçisi günde 8 saat fazla mesai yapıyor. Bu yanlış. Oysa işveren bir kişinin çalıştığı tezgahlarda iki kişi çalıştırsa hem daha çok verim alınır, hem istihdama katkı sağlanır” diye konuştu.

İZMİR’DE YÜZDE 11.14’LÜK ARTIŞ

İzmir’deki işsizlik tablosu da Ege Bölgesi genelinden farklı olmadı. Özellikle Teşvik Kanunu’ndan kaynaklı yatırımlarda kan kaybeden kentte, İş-Kur İzmir Bölge Müdürlüğü’ne yapılan iş başvuruları 2008 yılında 76 bin 441 iken, 2009’da yüzde 11.14 oranında artarak 84 bin 957’ye yükseldi. 2009 yılındaki iş başvurularının 52 bin 573’ünü erkekler, 32 bin 384’ünü ise kadınlar oluşturdu. İzmir’de işsizlik sigortasına başvuranlarda da artış oldu. 2008 yılında 18 bin 574 başvuru sahibinden 14 bin 422 kişi işsizlik ödeneği alma hakkı kazanırken, 2009’da ise bu rakamlar neredeyse ikiye katlandı. İşsizlik ödeneği almak için 32 bin 677 kişi İşkur İzmir İl Müdürlüğü’ne başvurdu, başvuranlardan 24 bin 305 kişi ise ödenek almaya hak kazandı.