Doç. Dr. Arıkan: "Merhametimiz kendimiz gibi olana"

Son beş yıldır sürdürdüğü akademik çalışmalarında bireylerin siyasi tutum ve davranışlarını etkileyen psikolojik süreçleri inceleyen Doç. Dr. Gizem Arıkan, bu araştırmalarıyla TÜBA 2015 Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülü'ne layık görüldü. Araştırmalarının bir ayağı olarak da ülkemizde yaşayan vatandaşların Ortadoğu ve Afrika kökenli göçmenler arasında Müslüman olan ve Müslüman olmayanlara karşı insanların bakış açılarını ele alan Doç.Dr. Arıkan, merhamet duygumuzun nasıl farklılıklar gösterebildiğine dikkat çekti. Vatandaşların, dini ve kültürel anlamda kendilerine yakın bulduğu göçmenlere karşı daha pozitif bir tutum ve daha yoğun bir merhamet duygusu beslediklerini belirten Doç. Dr. Arıkan, araştırmasıyla ilgili şu bilgileri verdi:
"Türkiye genelinde yaptığım deneysel araştırmayla vatandaşların görüşleri alındı. Bu araştırmanın sonuçlarından bir tanesi de dindarlığın göç ve göçmenlere yönelik tutumlar üzerindeki farklı etkilerini göstermek oldu. Buna göre dini inançlar, bir yandan bireylerin merhamet ve yardımseverlik duygularını harekete geçirerek göçmenlere karşı daha pozitif tutumlar sergilenmesine sebep olurken, diğer yandan da farklı dini ya da etnik gruba ait olan göçmenlere karşı negatif tutumlar takınılmasına yol açmaktadır. Yaptığım araştırmada da insanların büyük bir yüzdesi dinin göçmenler üzerindeki etkisinin yüksek olduğunu söylemekte. Buna göre de kişilerin merhamet duygusu kendi dinlerine yakın olan kişilere karşı daha yoğun olarak ortaya çıkmakta. Ayrıca siyasi liderler ve kanaat önderleri de dindarlığın farklı boyutlarını vurgulayarak göç ve göçmenlere yönelik tavırları pozitif veya negatif yöne çekebiliyorlar. Bunun örneklerini dünyada da görebiliyoruz."


Bu yıl, doğa, mühendislik, sağlık ve sosyal bilimler alanında başarılı çalışmalara imza atan 38 bilim insanına verilen TÜBA ödülünün sahibi olan Arıkan, "Bugüne kadar yapmış olduğum çalışmalarda dindarlığın çeşitli boyutları ile siyasi tercihler arasındaki ilişkiyi ele aldım. Bu yönüyle araştırmalarım dindarlığı tek boyutlu bir tecrübe olarak ele alan çalışmaların aksine yeni bir yaklaşım geliştirmektedir. Araştırmalarımda aynı zamanda dindarlığın farklı boyutlarının altında yatan psikolojik mekanizmaları da detaylı bir biçimde tanımlayarak araştırmaktayım. Bundan sonraki süreçte de insanların sosyal eşitliğe yönelik tavır ve tutumlarını araştıracağım" dedi.