Dalyanlı farkı

Yumurtlama anında ya da yavrunun çıkışında müzikleri, ışıklarıyla rahatsızlık yaratan, fotoğraf ya da görüntü çekmeye çalışan insanlar, bu türün neslini büyük ölçüde tehdit etmeye başladı. Bu yüzden kaplumbağalar, yeterince güvenli olmayan alanlarda, rastgele yumurtlayıp yumurtalarını pekçok tehlikenin ortasında bırakmak zorunda kalırken, kabuklarını kırıp çıkmayı başaran yavrular ise deniz yerine başka yönlerden süzülen ışıklara yönelip telef oldu. Caretta carettaları, Dalyanlılar 20 yıl önce 5.5 kilometrelik İztuzu plajında tanıdı. 1987’de dört yıldızlı, 620 yataklı otel projesi hazırlanınca çevreciler ayaklandı. Doğal Hayatı Koruma Vakfı Almanya Şube Başkanı Manfred Niekisch, otelin yapımı için Alman kredisinin kesilmesini istedi. Bakanlar Kurulu Gökova, Dalyan ve Fethiye için "Özel Çevre Koruma Yasası" çıkardı. Dalyan’da yaşayan Kaptan June Haimoff caretta carettalar için single yapıp satarak elde ettiği geliri deniz kaplumbağaları için harcadı.Çevrecilerin hareketi üniversiteleri de harekete geçirdi. Akdeniz Kıyı Örgütü ve Kıyı Alanları Yönetimi Türkiye Milli Komitesi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Erdal Özhan’ın isteği üzerine Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden yeni mezun Ali Fuat Canbolat Dalyan’da görevlendirildi. Çok sayıda üniversite de biyoloji öğrencilerini, ekiplerini seferber etti. Yumurtlama ve yumurtadan çıkış dönemlerinde, sahile giriş akşam 20.00’den sonra yasaklandı. Çadır kurup nöbet tutan öğrenciler, ses ve ışığı önledi. Böylece ay ışığının suya vuran yansımasına koşarak denize ulaşabilen yavruların başka ışıklara yönelmesi önlendi.Koruma çalışmalarında büyük yol alındı, insanın yarattığı tehlikeler büyük ölçüde ortadan kalktı. İnsanlar yeterli duyarlılığı kazanınca, koruma ve önlem çalışmalarının esnetilip azaltılması kararlaştırıldı. Carettaların artık sadece yengeç, domuz, tilki gibi doğal düşmanlarıyla karşı karşıya olduğu belirtildi.BÜYÜK  BAŞARIKoruma çalışmalarında beklenen başarıyı yakaladıklarını belirten Dr. Ali Fuat Canbolat, şunları söyledi: "Bu kaplumbağaları incelediğimizde uzun yıllar, doğal avcılarıyla birlikte korumasız yaşadıklarını ama yine de ürediklerini görüyoruz. Ama son 50 yılına da bakınca en büyük zararları insanlardan gördüğünü ve nesillerinin insanlar nedeniyle azaldığını da farkediyoruz. İnsanın, ışığın, sesin olmadığı yerde onlar rahattılar. Bizim amacımız caretta carettaların popülasyonlarının yine eskisi gibi olabilmesi. İztuzu’nda büyük başarı elde ettik. Artık insanlar caretta carettalarla birbirlerine zarar vermeden kumsalı ortak kullanmayı öğrendi. Yasak yerde kimse güneşlenmeye kalkmıyor. Niyetlenen olursa da diğer insanlar onları uyarıyor. Çevrede ışık yok, bina yok. Plaja giriş yasağına uyuluyor.İnsan riski Dalyan’da kalktı. Diğer bölgelerde koruma eskisi gibi devam edecek."