Çöp (m)Adam'a tasarım desteği

23 yıldır Türkiye’de çok başarılı sosyal sorumluluk projeleri yürüten Amerikalı Tara Hopkins, hem geri dönüşümün önemine dikkat çekmek hem de hayatları boyunca çalışmamış kadınlara yardımcı olmak için 2008 yılında Ayvalık’ta Çöp (m)Adam projesini başlattı. Geri dönüşümün ötesinde kadınları iş hayatına kazandıran bir sistem kuran Hopkins, çeşitli desteklerle bugüne kadar Ayvalık, İstanbul ve Diyarbakır’da 400 kadına eğitim vererek onların hem geri dönüştürülebilir atıklardan ürünler üretmesine hem de aile bütçelerine katkıda bulunmalarına yardımcı oldu.

Yaşar Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü de bu projede daha fazla satılabilir özgün tasarımlar üretilebilmesi için kolları sıvadı. Ayvalık’a giderek Çöp (m)Adam atölyesini gezen öğrenciler, bir aylık bir çalışmayla atık malzemelerden tamamı özgün tasarımlara sahip olan yepyeni ürünler üreterek kadınların beğenisine sundu. Üniversiteye gelerek ortaya çıkan yeni tasarımları inceleyen Tara Hopkins, farklı ve satılabilir özgün tasarımlara ihtiyaç duyduklarını Yaşar Üniversitesi’nin bu desteğinin kendileri için önemli olduğunu söyledi.

ÇÖP (M)ADAMLAR ATIKLARA HAYAT VERİYOR

Çöp (m)Adam’ı anlatan Hopkins, "Kalemi elimize aldığımızda ilk çizimlere çöp adam deriz. Çöp(m)adam, kadınların da binbir iş yapabileceğini hatırlatmak için seçilmiş bir isim. İlk yıllarda sadece çanta ve cüzdan üretilirken şimdi ürün yelpazesi bir hayli geniş. Çöp(m)adam ürünleri, hem atıklara bir şans daha veriyor hem de kadınlara kazanç imkanı sunuyor. Tek şartımız projeye katılan kadınların daha önce hiçbir şekilde çalışmamış olmaları. Türkiye’de kadın istihdamının ve geri dönüşümün önemine dikkat çekmek için Ayvalık’ta yerel bir kalkınma projesi olarak hayata geçirilen bir fikir. Atıkları yaratıcı, farklı, estetik ve benzersiz şekilde kullanıp satışa sunmayı hedefliyor. Tamamen atık malzemeden ve hayatları boyunca düzenli geliri olmamış ev kadınları tarafından üretilen ürünler, tek ve sahibine özel oluyor. Büyük mağazalarda ve internet sitemizde satışa sunulan ürünlerimize ilgi de çok büyük. Çantalarımız Yunanistan, Norveç, ABD ve Avustralya’ya gibi ülkelere ihraç da ediliyor" dedi.

Yaşar Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü Başkanı Yrd. Doç. Dr. Mine Ovacık ise "Atölyeye ziyarete gittiğimizde birçok ürünün yurtdışındaki benzer çalışmalardan esinlenilerek yapıldığını gördük ve hem çevreye hem de çalışan kadınlara nasıl destek olabiliriz diye düşündük. Tamamen bu projeye özel özgün tasarımlar üretmeye karar verdik. Bir ay boyunca, 4. sınıf öğrencilerimiz birçok atık malzemeyi kullanarak satılabilir olmasına da dikkat ederek yeni ürünler tasarladı. Atık pet şişelerden, poşet ve karton bardaklardan çantalar, çöp poşetlerinden oteller için tek kullanımlık terlikler, şişe mantarlarından tablet ve telefonlar için kılıflar gibi birçok ürün ortaya çıktı. Bugün de ürünleri Çöp (m)Adam’ın beğenisine sunduk. İlk etapta birkaç ürünün kısa süre içinde Ayvalık’taki atölyede halen aktif olarak çalışan 30 kadın tarafından üretime geçeceğini düşünüyoruz" diye konuştu.

Ovacık ve Hopkins, işbirliğinin süreceğini, belirli aralıklarla yeni ürün tasarımları için birlikte çalışacaklarını ifade etti.


TÜRKİYE’DE ATIK MİKTARI

Türkiye İstatistik Kurumu "Belediyelerin Katı Atık İstatistiklerine" göre; Türkiye’de günde kişi başına düşen atık miktarı 1.12 kilogram. Bunun yüzde 20’sini ambalaj atıkları oluşturuyor. Belediyelerce, ülke genelinde, yıllık toplam 30 milyon ton atık toplanıyor. İzmir’de yılda toplanan atık miktarı 1 milyon 613 bin 168 ton. Kişi başına düşen günlük atık üretimi ise 1.20 kilogram. Türkiye’de her yıl 1 milyar liralık atık, kaynak ayrıştırılmadığı için değerlendirilmeden imha ediliyor. Kağıt, karton, metal, cam, plastik, elektronik, lastik gibi atıkların ancak yaklaşık yüzde 40’ı geri dönüştürülerek ekonomiye kazandırılabiliyor.