Büyükşehir malları davasında ilk perde

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bütünşehir Yasası ile kapatılan İzmir İl Özel İdaresi mallarının İzmir Valiliği tarafından yapılan paylaşımında sıfır çekince devir kararlarının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle ilk aşamada 160 ayrı dava açtı. Daha sonraki süreçte dava sayısı 200'e çıktı. Taşınmaz mallar, kamyon, iş makinaları, şirket hisseleri için açılan davalarda imar planlarına uygunsuzluk, devredilen bakanlıkla ilgisinin bulunmaması, tüm il sınırlarının sorumluluk sahası için alındığı Büyükşehir Belediyesi'nin hizmet binası ve şantiye alanlarına, gelir getirici mülklere ihtiyacı bulunması gibi gerekçeler yeraldı.

İDARİ MAHKEMLERE REDDETTİ
İdare Mahkemeleri Büyükşehir Belediyesi'nin açtığı 200'e yakın davanın büyük kısmında yürütmenin durdurulması istemini reddetti. Bunun üzerine Büyükşehir Belediyesi Bölge İdare mahkemesinde bu kararlara itiraz etti. Bölge İdare Mahkemesi de İdare Mahkemeleri'nin kararını onayladı. İtirazı reddetti. Böylece, yürütmeyi durdurma talepleri kabul edilmedi. Mahkemeler, yürütmenin durdurulması isteminin reddine gerekçe olarak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Danıştay ve idari mahkemeler idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarini savunması alındıktan sonra gerekçe göstererek yürütmeyi durdurma kararı verebilirö yazılı 27. maddesini gösterdi. Özel İdare Malları'nın devir kararlarında telafisi güç zararlar doğabileceği ve hukuka açıkça aykırılık tespit edilmediği belirtildi.

ANAYASA'YA AYKIRILIK ŞERHİ
Buna karşın Bölge İdare Mahkemesi, yürütmenin durdurulmasının reddine itirazın reddi kararını oyçokluğuyla aldı. Karara şerh koyan yargıcın devir kararların sadece Valilik tarafından verilmesinde Anayasa'ya aykırılık olduğunu belirttiği öğrenildi. İdari Mahkemelerde devir işlemlerini iptali talebi esastan görüşülmeye devam edecek. Bu konuda mahkemelere ilgili kurumlardan yeni bilgi ve belgeler de istedi.

DAVA KONUSU OLAN MALLAR
Balçova Termal Tesisleri, Balçova Kaya Termal Otel, Çeşme Turistik Tesisleri, Menemen Soğuk Hava Tesisleri, Menderes Şaşal Kaynak Suyu Tesisleri, Urla İçmeler Günübirlik Tesisleri, Urla Zeytinalanı Tesisleri, Selçuk İl Fidanlığı, Foça Polen Tatil köyü, Narlıdere Vilayet ormanı ve mesire yeri, Bornova Belkahve Atatürk anıtı ve tesisleri, Çeşme Alaçatı Barajı, Bornova motor sporları yarış pisti, Eski Sümerbank Basma Fabrikası, Buca garaj, ambar ve atölye binası, İl Özel İdare hizmet binaları, ilçelerdeki hizmet binaları, Bergama, Menemen ve Tire'deki iş merkezleri, Çiğli Kültür Alışveriş Merkezi, İzmir Engelliler Eğitim Merkezi, İl Özel İdaresi Hizmet Binası (Tekel), 482 adet lojman, 209 adet kamyon ve iş makinası.

BUGÜNE NASIL GELİNDİ?
Bütünşehir Yasası kapsamında 30 Mart yerel seçimlerinde kapanan İl Özel İdareleri'nin mallarının paylaşımları Valilik bünyesinde kurulan Mal Paylaşım Komisyonları tarafından yapıldı. İzmir'de komisyonda Vali Yardımcısı, Bakanlıklar'a bağlı İl Müdürleri ve Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu yeraldı. Yerel Seçimler öncesinde köy tüzel kişiliklerine ait mallar çoğu ilçe belediyelere bırakılacak şekilde dağıtıldı. Ancak, İl Özel İdaresi malları yerel seçimden sonraya kaldı. Seçimden sonra birkaç kez komisyon toplanıtısı krizi yaşandı. Kocaoğlu, kendisine ertelendiği söylenen toplantıda kararlar alındığını kamuoyuna şikayet etti. Daha sonra Kocaoğlu, bir gün önce kendilerine verilen listedeki malları inceleyemeden dağıtımla ilgili kararlan almaya başlayan komisyon, inceleme için ek süre vermediği için Vali Yardımcısı başkanlığındaki toplantıyı terketti. Vali Mustafa Toprak ile Başkan Kocaoğlu arasında bu süreçte malların dağıtımıyla ilgili polemik yaşandı. Kocaoğlu "İzmir'in malları İzmir'de kalmalı" tezini savundu. Vali Toprak ise dağıtımın yasalara uygun yapılacağını söyledi. İzmir'in sivil toplum örgütleri, meslek odaları da Kocaoğlu'na destek verdi. Valilik, 1693 mal ve parselden birini bile Büyükşehir Belediyesi'ne vermedi. Maliye Hazinesi ve bazı bakanlıklara devredilip, tahsis edildi. 1693 mal ve parselinden 21?i İçişleri Bakanlığı'na, 815?i Milli Eğitim Bakanlığı'na, 28?i Sağlık Bakanlığı'na, 386?sı Maliye Hazinesi'ne, 35?i Bakanlık'a bağlı kuruluşlara, 45?i Valilik Yatarım ve İzleme Komisyonu'na, 284?ü DSİ'ye devir kararı alındı. Ayrıca 54 lojman da İçişleri Bakanlığı'na verildi. Bunların dışında 25 mal veya parsel ise Maliye Hazinesi'ne devredilmeden doğrudan bazı kurumlara tahsis edildi.

Valilik'in paylaşım listesinde kamuoyunda bilinen Balçova kaplıcalarının yeraldığı termal tesisler, Buca'daki konutlar, Foça'daki Polen Tatil köyü, Urla'daki Durtur Dinlenme tesisleri, Özel İdare'nin farklı ilçelerde sahibi olduğu iş merkezlerindeki dükkanlar Maliye Hazinesi'ne devredildiği görülürken öte yandan şaşırtıcı biçimde imar planlarında yeşil alan, yol, belediye hizmet alanı, şantiye olan yerlerin de devri yapıldı.
Bunun yanısıra Pınarbaşı'ndaki yarış pisti, Altınordu Spor Klubü Gençlik ve Spor Bakanlığı'na, Belkahve Atatürk anıtı, Karşıyaka Zübeyde Hanım Kabristanı ve türbelerin Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tahsis edildi. İl Özel İdare'nin restore ettiği Büyükşehir Belediyesi'nin hizmet binası olarak istediği Kemeraltı girişindeki eski tütün deposunun ise Valilik Yatırım ve İzleme Koordinasyon Başkanlığı'na tahsisi gerçekleşti. İZSU'nun beklediği Alaçatı barajı ve Dikili, Karaburun gibi ilçelerdeki göletler ise DSİ'ye tahsis oldu. Sümerbank arsasında mevcutta okulların yeraldığı parseller Milli Eğitim'e bırakıldı. Geri kalan bölüm Maliye'ye devredildi.