Bağlamada kayıt dışı

Anadolu halk müziğinin en önemli çalgılarından bağlamanın da kayıtdışı üretimi çıktı. Her ay 2 binin üzerinde bağlamayı dışarı gönderen İzmir, “Bağlamanın Çin’i” oldu. Ege Üniversitesi (EÜ) Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Öğretim Görevlisi Ümit Çiçekçioğlu kalitesiz malzemelerle yapılan bağlamaların heves kırdığına dikkat çekti.
Türkülerin olmazsa olmaz tınısı, Anadolu kültürü denince akla gelen ilk enstrümanlardan olan bağlamayı kötü biçimde üretenler aynı zamanda genç kuşakların da bu çalgıdan uzaklaşmasına neden oluyor. Özellikle kendi piyasasında “Bağlamanın Çin’i” gibi kötü bir ün kazanmış olan İzmir’den her ay 2 binin üzerinde bağlama ülkenin dört bir yanına dağılsa da büyük çoğunluğu çıkardığı “teneke gibi sesle” kendini çalanı müzikten soğutuyor.�

Özünü bozuyorlar
Bu kötü imajı yıkmak ve her yaştan insana bağlamayı sevdirmek ve uzun yılların çalgı yapımı birikimini değerlendirmek için öğrencileri Erkan Çabuk ve Yusuf Özcanlı ile birlikte ilk atölyesini Bornova’da açan EÜ Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Çalgı Yapımı Bölümü Öğretim Görevlisi Ümit Çiçekçioğlu, sıkıntılarını dile getirdi. Konservatuvarda “Bağlama Yapım Atölye”, “Bağlama İcra” ile “Halk Müziği ve Nazariyat” derslerini veren Çiçekçioğlu, nasıl türkülerin geleceğe taşınması için özünün bozulmaması gerekiyorsa, bağlamanın da gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için geleneğine ve kuralına uygun bir biçimde yapılması gerektiğini savundu.
Bağlama yapan ustanın, onu çalmayı da bilmesi gerektiğini vurgulayan Çiçekçioğlu, “Yoksa onu çalacak kimseyle empati kuramaz ve isteklerini anlayamazsınız. İkinci olarak bağlama, fabrikasyon üretimi kaldırabilecek bir çalgı değildir ve kişiye özel yapılmalıdır. Çünkü bağlamayı çalacak kişinin anatomik yapısından ses rengine kadar pek çok faktör, kullanılacak ağacın cinsini, sap ve tekne özelliklerini belirler” bilgisini verdi.

2 BİN ADET
Her üretimde olduğu gibi bağlamada da kayıt dışının sorun olduğunu dile getiren Çiçekçioğlu, “Maalesef piyasada özellikle İzmir’in kötü bir imajı ve ünü var. Burada iyi bir çalgı eğitimi veren okul olmasına rağmen pek çok kişiden İzmir için ‘bağlamanın Çin’i’ tanımlamasını duyabiliyorsunuz. Rakamlar da üretim gibi kayıt altında olmasa da İzmir’den her ay 2 binin üzerinde bağlamanın Türkiye’nin çeşitli illerine gittiği biliniyor. Ama kentteki bağlama ustasını düşünürseniz o kadar kısa bir sürede bu kadar fazla üretimin olması mümkün değil. Bu da giden pek çok bağlamanın kayıt dışı bir şekilde, kalitesiz malzemelerle üretildiği anlamına geliyor” dedi.

MOR GÜL AĞACI
Türkiye’de çalgı yapımcılarının en büyük sıkıntılarından birinin başta ağaç olmak üzere uygun malzeme bulmak olduğunu kaydeden Çiçekçioğlu, bağlama yapımı için ağaç seçiminin hayati olduğunu kaydetti. Çiçekçioğlu, son olarak “Mor Gül” olarak bilinen ve gül ağacı familyasından bir cins olan Amarant ağacından bir bağlama yapmaya başladıklarını, bağlamanın rengiyle dikkat çektiğini de sözlerine ekledi.