Sedat ACAR
Oluşturulma Tarihi: Haziran 27, 2007 21:48
Muğla sahillerinden, Avrupa’ya canlı yılan balığı ihracatı başladı. Yılan balığının Avrupa’da özellikle de Hollanda’da ilgi gördüğünü söyleyen Muğla’daki üretici İlhami Karadağ ile sektörü konuştuk.
Canlı yılan balığı ihracatına nasıl başladınız?- Ben Yozgat’lıyım. 1986’ya kadar da toplu konut inşaatlarında müteahhitlik yaptım. Ancak inşaat sektörünün gelişmemesi beni kültür balıkçılığına yönlendirdi. İki yıldan bu yana da canlı yılan balığı yetiştiriciliğine yöneldim. Üç yıllık bir hazırlık döneminden sonra ihracata başladım. Milas Güllük yakınlarında oluşturduğum doğal havuzları Yatağan yakınlarına taşıdım. Özellikle Gökova Körfezi’ndeki sularda yılan balığına rastlamak mümkün.
Yılan balığının Türkiye ve Muğla’daki ihracat potansiyeli nedir?- Türkiye genelinde 130 ton civarında yılan balığı üretiliyor. 50 tonu Muğla sahillerinde yetiştiriliyor. Biz kendi havuzlarımızda yılda 30 ton canlı yılan balığı yetiştiriyoruz. Bundan da 250 bin euro döviz girdisi sağlıyoruz. Yılan balığı Avrupa’da özellikle de Hollanda’da en çok tercih edilen
balık türü. Bu nedenle ihracatımızın büyük bir kısmını bu ülkeye yapıyoruz. Yılan balıklarını TIR’larda özel hazırladığımız havuzlarda canlı satıyoruz. Yılan balığının kültür üretimi henüz yapılamıyor. Bu nedenle yöredeki dalyan ve Azmaklardan topladığımız yılan balıklarını havuzlarımızda biriktiriyoruz. Yılan balığı toplama işlemlerimiz nisan ile kasım ayları arasında oluyor. Kasım ayından itibaren de ihracat işlemlerine başlıyoruz.
Öğretmenliktenticaret hayatınaá 1958’de Yozgat’ın Akdağmadeni İlçesi’nde dünyaya gelen İlhami Karadağ ilk, orta, lise öğrenimini burada tamamladı. Daha sonra Yozgat Eğitim Enstitüsü Sınıf Öğretmenliği Bölümü’nü bitiren Karadağ, 4 ay öğretmenlik yaptı. Öğretmenlikten istifa ettikten sonra da ticaret hayatına atıldı. Uzun yıllar müteahhit olarak görev yaptı. Bir süre de Muğla sahillerinde inşaat sektöründe çalıştıktan sonra balıkçılığa geçti. Karadağ evli ve iki çocuk babası.
YENİ BİR İHRACAT ÜRÜNÜYılan balığı üretimi için neden Muğla sahilleri?- Türkiye’de öncelikle karada alabalık üretimi başladı. Daha sonra buna yılan balığı yetiştiriciliği de eklendi. Muğla sahilleri, dalyan ve azmaklardaki su ısısı yılan balığı için elverişli. Özellikle Gökova Körfezi’nde su ısısı Fethiye ve Marmaris yöresine göre biraz daha düşüktür. Bu nedenle Gökova Körfezi’nde yılan balığı daha çok görülmektedir. Biz de körfezden topladığımız yılan balıklarını özel havuzlara taşıyoruz ve canlı olarak, yapay havuzlarda ihracatı gerçekleştiriyoruz. Örneğin Hollanda’ya vardığında yılan balıkları hala canlı olabiliyor. Bu da yılan balığının Türkiye’den teminini kolaylaştırıyor. Gelecek dönemlerde şu an da Türkiye genelinde 130 ton civarında olan yılan balığı üretimi daha gelişecek ve ülkemizde başlı başına bir ihracat kalemi olacaktır. Muğla sahillerinde de 40-50 ton kapasitelik yılan balığı üretimi ise gelecekte daha da gelişerek sektöre canlılık getirecektir.
AB ÜLKELERİ BİZİ ENGELLİYORKültür balıkçılığının sorunları nelerdir?- Kültür balıkçılığı Türkiye’de yeni bir sektör. Yılan balığı da gelecekte kültür balıkçılığı sistematiğinde yetiştirilecektir. Ben yılan balığı yetiştiriciliğine başladığımda kültür balıkçıları ile dernek kuruluşunda öncülük yaptım. Türk kültür balıkçıları son yıllarda büyük mesafe kat etti ve Avrupa pazarının yüzde 25’ini ele geçirdi. Bu tablodan rahatsız olan Avrupalı ülkeler AB kriterleri adı altında sektörümüzü zor şartlarda üretim yapmaya zorladı. Kültür balıkçıları bürokratik engellerle karşı karşıya. Özellikle İspanya, İtalya ve Yunanistan misyonerlik faaliyeti adı altında bölgede kültür balıkçılarını bitirmek için ellerinden geleni yapıyor. Henüz yılan balığı üretimi ve ihracatı konusunda bir muhalefetleri söz konusu değil. Ancak böylesi bir engellemeye yılan balığı üreticisi olarak biz de hazırlıklıyız.