Ambalajı getir ödülü götür

DENİZLİLİ girişimci Enis Doğru, 4 yıl önce eğitim için gittiği İrlanda’da keşfettiği ‘atık otomatını’ Türkiye’ye uyarladı. Hazırladığı projesi geçtiğimiz yıl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan yüzde 100 hibe desteği almayı başarınca, kurduğu Rasyonel Teknoloji’yle bankamatik boyutlarında ‘Atık Otomatı’ ismini verdiği akıllı geri dönüşüm makineleri üretmeye başladı. Doğru’nun tasarladığı makine, pet, cam ve meta şişeleri elektronik tanıma sistemi ile ayrıştırıyor. Makine, işbirliği yapılan kuruma göre sinemadan otobüs biletine, ekmek fişinden tiyatroya çeşitli hediyelerle geri dönüşümü teşvik ediyor. Başta belediyeler olmak üzere çeşitli kurumlar ile görüşme halinde olan Enis Doğru, atık toplayıcılarını da unutmadı. Enis Doğru, onları da sisteme dahil ederek sosyal güvenceleri olmasını hedefliyor.

Yüzde 100 hibe kazandı
Sakarya Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği mezunu olan Enis Doğru, 2009-2010 yılında ‘Erasmus’ kapsamında İrlanda’ya gittiğini belirterek, şöyle devam etti:
“O dönemde atık otomatları konuşuluyordu. Bende bunun Türkiye’ye uygulanabilirliğini sorgulamaya başladım. Tabii yurt dışında bir depozito kanunu var. Orada da bu işler makineler üstlenmiş durumda. Bizim ülkemizde böyle bir kanun olmadığı için, bunu atıkları getirenlere ödül veren bir sistemle hayata geçirebileceğimizi düşündüm. Üniversitenin ardından İzmir’de otomasyon mühendisi olarak özel bir şirkette çalışmaya başladım. Daha sonra ise kendi işimi kurma fikri ortaya çıktı ve atık otomatı üzerine yoğunlaştım. Hazırladığım proje Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan yüzde 100 hibe kazandı. Nisan ayında da şirketleşme yoluna gittim.”

Elektronik tanıma
Projenin bankamatik boyutlarında ‘Atık Otomatı’ isimli akıllı makineden oluştuğunu ifade eden Enis Doğru, makinenin işleyişiyle ilgili şu bilgileri paylaştı: “Bu makineye atılan ambalaj atıkları, elektronik tanıma sistemiyle kontrol ediliyor. Eğer atılan ambalaj atığı, tanınır ve geri kazanılabilen bir şey ise sıkıştırılarak malzeme cinsine göre ayrı ayrı depolanır. Şu anda bizim makinemiz pet, cam ve metal şişeleri kabul ediyor. Bunun dışında olanları makine geri iade ediyor.”

TASARRUF SAĞLIYOR

Enis Doğru, ‘Atık Otomatı’nın sunduğu avantajları ise şöyle özetledi: “Atıklar cinsine göre ayrı depolandığından belediyeler ve geri dönüşüm şirketlerinin ayırma tesisi giderleri düşürüyor. Sıkıştırmadan dolayı da yer tasarrufu sağladığı için kamyonların dolaşım sıklığını azaltıyor. Yakıt ve işçilik tasarrufu sağlıyor. Ödül sistemi halkı teşvik ederek geri dönüşüm oranını yükseltir. Önümüzdeki günlerde kağıt ve pil ile ilgili de makineler geliştireceğiz.”

İŞÇİLER SİSTEME ENTEGRE EDİLECEK

Makinenin devreye girmesiyle birlikte geri dönüşüm işçilerinin gelirini ellerinden alacakları yönünde eleştirilerle de karşılaştıklarını ifade eden Enis Doğru, “Sokak toplayıcıları ayda 1,5 ile 3 bin lira arasında para kazanıyor ama büyük sıkıntıları var. Hijyen yok, birçok hastalık ile karşı karşıyalar. Sosyal güvenceleri de bulunmuyor. Bu noktada bir önerimiz var. Toplayıcıları da sisteme entegre ediyoruz. Belediyelerle yapılacak işbirliği ile geri dönüşüm işçilerini istihdam edebiliriz. Vereceğimiz bir kart ile atıklarını bizim makinelere atabilir ve topladıkları ambalaj kadar ücret ödenebilir. Ayrıca sosyal bir güvenceleri olur. Bertaraf etmiyoruz. sisteme entegre ediyoruz” dedi.