Açıkladı, kaçtı

Devlet Bakanı Yücelen, geçen yıla göre yüzde 24.5 zamlı Ege Tütün Piyasası'nı İzmir'de açıkladı; soru sorulmasına izin vermeden de salondan ayrılmayı tercih etti.

EGE Ekici Tütün Piyasası, gelenekler bozularak, üretim merkezinde değil, Devlet Bakanı Rüştü Kazım Yücelen tarafından İzmir'de açıklandı. Bakan Yücelen'in 1 milyon 750 bin lira olarak açıkladığı fiyat, üreticiyi memnun etmedi, Manisa'da çiftçi şapka ezerek gösteri yaptı.

Planlama'nın hesabı

TEKEL İzmir Müdürlüğü'ne Genel Müdür Mehmet Akbay, Vali Kemal Nehrozoğlu, ANAP İl Başkanı Tahsin Toygar ile gelen Yücelen, geçen yıl 1 milyon 400 bin lira olan tütün fiyatının, Yüksek Planlama Kurulu kararıyla yüzde 24.5 oranında artırıldığını söyledi.

Üreticinin tepkisi

YÜCELEN, açıklamanın ardından salonda bulunan üretici temsilcileri ve üreticilerin konuşmasına imkan vermeden toplantıyı bitirdi. Bu arada bir üretici ‘‘Milletvekilinin kıyak emeklilikle eline geçen 1 milyar 200 milyon lirayı, ben bir yıl bekliyorum'' sözleriyle tepki gösterdi.

Kasketlerini ezdiler

İZMİR'de açıklanan fiyatı öğrenen Manisa ve çevresindeki üreticiler, tütün tüccarının bürolarının bulunduğu sokakta toplandı. Tütüncüler, iyi fiyat açıklandığında havaya fırlattıkları kasketlerini, bu kez yerlere atıp ezdi. Öfkeli çiftçi, fiyatı protesto etti.

Tütüncünün öfkesi dinmiyor

İZMİR Ziraat Odası Başkanı Reşit Kurşun, 2.5 milyon lira dolayında fiyat istediklerini, Ege Bölgesi'ndeki maliyetin 1 milyon 800 bin lira olduğunu söyledi. Bakan Yücelen'e kaliteli tütüne prim verilmesi önerisinde bulunduklarını söyleyen Kurşun, ‘‘Bu fiyatla üretim gerilemeye devam edecek dedi.

EGE Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Mahmut Özgener de, işçiliğin yüzde 25 oranında arttığını, daha düşük alım yapacaklarını ve ortalama maliyetlerinin yükseleceğini söyledi. Özgener, dünya pazarlarında da fiyatın düştüğünü belirtirken, fiyat hakkında yorum yapmadı.

MANİSA Ziraat Odası Başkanı ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Nuri Sorman, açıklanan fiyata tepki göstererek, ‘‘Yüzde 70 girdi fazlası olan ürüne yüzde 25 zam yapıldı. Hükümetin IMF ile 9 Aralık'da yaptığı stand - by anlaşmasından sonra nitrat gübre yüzde 43, motorin yüzde 14 zamlandı. Hükümet İMF'nin isteği dışına çıkmıyor. Üreticinin 14 aylık emeği yok edildi. Hakkını alamayan üretici ekonomik ve sosyal hayattan çekilecek. Esnaf, tüccar da zor duruma düşecek. Üreticiyi öldüremezler. Ama üretici ekmezse açlık ülkenin kapısını çalar'' diye konuştu.

Başkanın öfkesi

TURGUTLU ve Çevre Köyleri Tütün Satış Kredi Kooperatii Başkanı Hamza Çevik, ‘‘Bu fiyatı beklemiyorduk. Kaç kişiyle iddiaya girdim, tütün fiyatı 2 milyon liranın üzerinde olacak diye. Açıklanan 1 milyon 750 bin lira hükümetin IMF'ye tam olarak bağlandığını gösteriyor. Her türlü tepkiyi koyacağız. Kaymakamdan izin alıp İzmir - Ankara karayolunu trafiğe kapatabiliriz dedi.

AKHİSAR Ziraat Odası Başkanı Naci Özkara, uygulanan fiyat politikalarıyla şark tütüncülüğünün yok edileceğini savundu. Özkara, yüzde 65 enflasyona karşın, tütünde yüzde 24.5 fiyat artışının kabul edilemez olduğunu belirterek, ‘‘Türkiye Ziraat Odaları Birliği'yle işbirliğine gidilerek tarım politikalar yeniden gözden geçirilmeli'' diye konuştu.

Bakan üreticiden fedakarlık istedi

DEVLET Bakanı Rüştü Kazım Yücelen, 1994'te uygulamaya konulan yasayla üretimin iç tüketim ile ihracat toplamı seviyesinde olmasının sağlanmaya çalışıldığını, bu dengenin 1997'de bozulduğunu ve stokların arttığını söyledi. Yücelen, bu yıl 210 bin ton olması planlanan üretimin 250 bin ton olduğunu vurguladı, ‘‘2000 yılı kontenjanı 189 bin ton olarak saptandı ve şimdiden üreticilere dağıtıldı. Bu çalışma, Avrupa Birliği sürecindeki Türkiye'nin yapması gereken bir planlama. Tekel, uygulama ile bakım, depolama ve stok maliyetini ortadan kaldırılacak ve tütün yakılmaktan kurtulacak'' dedi.

Fiyatları planlama belirledi

BAKAN Yücelen, tütün fiyatını Yüksek Planlama Kurulu'nun belirlediğini de kaydederek, AB'ye entegrasyon sürecinde tütünde sübvansiyonun kaldırılacağı dedikodularının doğru olmadığını belirtti. Yücelen şunları söyledi:

‘‘TEKEL'in tütün alımını ayrı bir birime dönüştüreceğiz. Tekel'in sanayiye ilişkin sigara, alkol, tuz üretimi ise dört ayrı şirkette bir holding çatısı altında örgütlenecek. İşçilerimiz maaş ve özlük hakları açısından kayba uğramayacak. Ege'de olumsuz hava koşulları sebebiyle kalite düştü, üretim de yüzde 3 oranında gerileyerek 128 bin tonda kaldı. Üreticiye balya başına 10 milyon lira pey akçesi Kurban Bayramı'na kadar ödenecek. Ege'de geçen yıl alımlarda 167 trilyon ödendi. Bu yıl Tekel ve özel sektörün ödeyeceği para 205 trilyonu bulacak. Ülke genelinde 358 trilyon liralık tütün alınacak. Başbakan ve Başbakan Yardımcısı'nın şifai talimatlarıyla, da tütün üreticisinin mağdur olmaması için Tekel alımlarda Kademe Randımanı uygulayıp, çiftçinin eline daha fazla para geçmesi hedefleniyor.''

TOPLANTIYI bitirdikten sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Bakan Yücelen, fiyatın tatmin edici olmayabileceğini belirtirken, ülkedeki tüm kesimlerin fedakarlık gösterdiği sürecin yaşandığını belirtti. Yücelen, her yıl olduğu gibi üretim bölgelerine yapılan geziyi de gerçekleştirmeden Ankara'ya döndü.