70 kilometrelik hattı 90 günde yenilediler

Metrelerce uzunluğundaki tren, binlerce yolcu, tonlarca yük bu çelik ipliklerin üzerinde bir gidip bir geliyor. Cumhuriyet’in ilk yıllarında demir ağlarla örülen ülkemizin ilk hatları arasında bulunan İzmir-Ödemiş arasındaki yaklaşık 70 kilometrelik hat yöre halkının mağdur olmaması için son sefer tamamlandıktan sonra, sıcaklığın çoğu zaman sıfırın altına düştüğü, yağmurun, ayazın eksik olmadığı 90 günde tamamlandı. Demiryolu yapım tarihinde pek rastlanmayan bu inşaat sırasında bir rekor da kırıldı. Her gece bin metrenin üzerinde ray döşendi.

Teker 24 saat döner
Demiryolculuk dünyada zor ve tehlikeli işler statüsünde yer alıyor. Hat bakım onarım bölümünün ise ayrı bir zorluğu bulunuyor. İki demir çubuğun üzerinde işleyen iki demir tekerin 24 saat dönmesi için yol bakım onarım personelinin gözünün kulağının sürekli raylarda, somunlarda, traverslerde olması gerekiyor. YOLDER (Demiryolu Yapım ve İşletim Personeli Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği) Genel Başkanı Özden Polat’ın deyimi ile 9 saat mesai yapıp 24 saat göreve hazır bekliyorlar, yolda çalışıp da romatizması olmayan kimse bulunmuyor. Çünkü donmak, üşümek, terlemek değil; yolun açık olması, işin tamamlanması öncelikli. Her gün meslekteki ilk gün gibi heyecanla başlıyor. Yürüyerek kontrol edilen kilometrelerin her metresi yürünen ilk metreymiş, rayları tutan binlerce vida sıkılan ilk vidaymış gibi canla başla çalışılıyor. Çoğu zaman çocuklar babalarını beklerken uyuya kalıyor, eşler kocasız yatağa giriyor, kısacası aile evin babasına hasret yaşıyor.

Güvencenin adı teminat
Demiryolunun altyapısından sorumlu olan yol bakım onarım bölümünün en altında yol bekçisi en üstünde de yol bakım onarım müdürü bulunuyor. Arada yol çavuşu, sürveyan, yol bakım onarım şefi var. Her yol bekçisi sırtında heybe sorumluluğundaki 20 kilometrelik bölümü yürüyerek kontrol ediyor. Vidaları, somunları, traversleri, hatta yanından geçip giden trenleri gözleriyle kontrol ediyor. El aletleriyle onarabildiğini onarıyor, onaramadığını bir üstü olan yol çavuşuna söylüyor. Tehlikeli durumda treni durdurabiliyor. Yolun güvenliğiyle konforu için yapılan ve her kademede defalarca kontrol edilen bu işlem yol bakım onarım müdürüne kadar geliyor. Yol müdürünün verdiği teminattan sonra ancak tren hareket edebiliyor. YOLDER Genel Başkanı Özden Polat, “Teminat verilmeyen hiçbir yol trafiğe açılmaz. Teminat, trenin güvenli bir şekilde yola çıkabileceğini ifade eder. Hizmet sektöründe çalışıyoruz. Sorumluluğumuz çok büyük. En ufak bir hata akla hayale sığmayacak zararların ortaya çıkmasına, ocakların sönmesine neden olabilir. Bunun bilinciyle elimizden geleni yapıyor, yoktan var ediyoruz. Hepimiz bu işi severek yapıyoruz, sevdiğimiz için de şartların olumsuzluğundan şikayet etmiyoruz. O zaman birilerinin, ‘Şikayet edeceksen niye bu işi yapıyorsun’ deme hakkı doğuyor” diyor.

Güneşi 4 saat gördüler
Binlerce insanın hayatının bağlı olduğu çelik ipler yol işçisinden mühendisine, yol bekçisinden yol bakım onarım müdürüne kadar kılı kırk yararak çalışan 77 kişilik üç ayrı ekibin hummalı çalışması sonucu tamamlandı. Gecenin karanlığında ışık saçan bir canavarı andıran yol makinesi traversleri değiştirirken, vidaları sıkan işçiler ateşböceklerini andırdı. Yolun başka bir bölümünde başka bir ekip, sıcaklığı bin 500 dereceyi bulan ray kaynağını dökerek yolu yeniledi. İşte İzmir’deki hattın yenilenmesi için canını dişine takıp, çaresizlik nedir bilmeyen, yaptığı işi sevdiği için şikayet etmeyen, gecesini gündüz yapıp çalışan 77 kişinin özelinde, Türkiye’de sayısı bin 300’ü bulan demiryolu bakım onarım personelinin kısacık hikayesi:
Hikayenin başında son tren Ödemiş Garı’na varıyor. Raylardan el ayak çekilince o çok sağlam, kusursuz görünen hatta kimsenin haberdar olmadığı bir çalışma başlıyor. Boyu 350 metreyi bulan dev makineler, işi yol yapım malzemelerini taşımak olan lokomotif ve vagonlar hatta giriyor. Adeta ameliyat. Hat canlı bir organizma gibi kesiliyor, biçiliyor, dolgu yapılıyor, protez takılıyor, gerekirse organ nakli yapılıyor, sabah hiçbir şey olmamış gibi hayat kaldığı yerden devam ediyor. Çalışanlar işine, köylü pazara, öğrenci okula trenle gidiyor.

Sadece 6 gün dinlendiler

İzmir- Ödemiş hattının 13 Ekim 2012’de yenilenmeye başladığını söyleyen YOLDER Genel Başkanı Özden Polat, 90 günlük sürede üç ekip halinde geceleri çalıştıklarını söyledi. Polat, “Son seferle ilk sefer arasında çalışıyoruz. Sabahın ilk ışıklarında eve gidiyoruz. Bu, bizim için çok zor bir süreç oldu. Bir de kışa denk gelince öğlen saat 13.00’te uyandığımızı düşünürsek, güneşi sadece günde 4 saat gördük. Kelimenin tam anlamıyla gecemiz gündüz oldu. Bu sürede 77 kişilik ekibin bir bölümü vardiyalı çalıştı. 13 kişi ise hiç değişmedi. Bütün ekip sadece altı gün izin yaptı. O da bayram tatili” diye konuştu.
Bu çalışma sırasında pek çok ilkin yaşandığını ifade eden Özden Polat, “Sıcaklığın eksi 7 dereceye düştüğü gecede bile bin metrenin üzerinde yol yenilendi. Bu, Türkiye tarihinde bir rekor. Tüm personel canla başla çalıştık ve yolu 29 Ocak’ta hizmete girecek yeni tren için yapılacak törene yetiştirdik” dedi.