Güncelleme Tarihi:
Üçkuyular Vapur İskelesi'nde düzenlenen törende, gemilerin inşası sözleşmesi, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ile ihaleyi kazanan Özata Tersanecilik Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir Atasever tarafından imzalandı.
Kocaoğlu, törende yaptığı konuşmada, göreve geldikleri günden itibaren körfeze yönelik çalışmalara hız verdiklerini, Dokuz Eylül Üniversitesi ile yürütülen 6 yıllık çalışmada, bilimsel temelli projeler geliştirildiğini, ilk ihaleye çıktıklarında çelik ve alüminyum gemi üreten lobi ve bazı çevreler tarafından “bombardımana tutulduklarını ve adrese teslim ihale yapmakla” eleştirildiklerini kaydetti.
Eleştiriler sonucu ihalenin iptal edildiğini, bu süreçte yaptıkları incelemelerde, kendilerini eleştirenlerin haklı gerekçeleri bulunmadığına bir kez daha emin olduklarını ve ikinci kez ihaleye çıktıklarını anlatan Kocaoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Biz bilimi, aklı rehber almışız. İhaleyi 37 yıldır bu işi yapan yerli bir firma aldı. Kullanılan hammadde dünyada 9 ülkede üretiliyor ve bunlardan biri de Türkiye. İşçiliği tamamen yerli. Karbon kompozit gemiler, Türkiye'de gemi inşası sektöründe çıtayı çok yükseltecek. Bu malzeme ile yapılan gemilerin ömrü çelik gemilere oranla 2 kat fazla, bakım maliyetleri de çok daha düşük. İhaleyi yerli bir firmanın kazanmasıyla, iddia edildiği gibi 'adrese teslim' ihale yapmadığımız gün yüzüne çıktı.”
Yapılan tartışmanın İzmir'e 7-8 ay kaybettirdiğini, ancak sonucu değiştirmediğini ifade eden Kocaoğlu, İzmir'de kararların demokratik katılım ile alındığını, zaman kaybı ve kimi zorluklar olsa da nihayetinde en iyi sonuca ulaşıldığını belirtti. Kocaoğlu ile yüklenici firma ÖZATA Tersanecilik San. Tic. Ltd. şirketinin Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir Atasever tarafından imzalanan sözleşmeye göre ilk geminin 550 gün sonra, diğer gemilerin ise her 90 günde bir gemi olmak üzere teslim edileceği bildirildi.
Kentin yararına olması koşuluyla, her türlü projeye destek vereceklerini de söyleyen Kocaoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Biz kaynakların amacı dışında kullanılmasına karşıyız. Kamusal alanların yok edilmesine karşıyız. Planlı hareket ediyoruz. Bu gemilerin 117 milyon avroluk maliyetini kendi kaynaklarımızdan ödeyeceğiz. 8 yılda çöp hariç tüm altyapı sorunları çözüldü. Bizim belediyecilik anlayışımızda 'istemezükçülük' yok ama kamu alanlarını peşkeş çekmek de yok.”
Kocaoğlu, İzmir'de stat konusunda süren tartışmalara anlam veremediğini, kendilerinin Örnekköy'e stat yapımına talip olduklarını 1.5 yıl önce belirtmelerine karşın, hala stadı yapacak birilerinin aranmasını anlamakta zorlandığını kaydetti.
Daha az yakıt harcıyor
Özata Tersanecilik Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir Atasever de, 38 metre boy ve 11 metre sahip olacak gemilerden 13'ünün 18 knot, 2'sinin ise 30 knot hıza sahip olacağını, gemilerin yüksek hızlarına rağmen, Körfez'de yüksek dalga yaratmayacak şekilde tasarlandıklarını söyledi.
Atasever, gemilerin modern, hızlı ve kullanışlı olmalarının yanı sıra, çevreci özellikleri ve düşük işletme, bakım maliyetleriyle dikkati çekeceğini ifade ederek, karbon kompozit malzemenin çelikten 4 kat sağlam, buna karşın 8 kat hafif olduğunu anlattı.
Atasever, İzmir Büyükşehir Belediyesi için üretecekleri yeni gemilerin teknik özelliklerini şöyle özetledi:
“Modern, hızlı ve kullanışlı olmanın yanısıra, son derece düşük yakıt tüketimleri ile hem çevreci hem düşük işletim maliyetlerine sahip olan bu gemilerin gövde malzemesine ve inşa tekniğine baktığımızda, Türk gemi inşa sanayinin geleceğinde önemli bir pay alacak yeni bir segmentin öncüleri olacağına inanıyoruz. Gemi inşaatında kullanılan çelik ve alüminyum malzemelerin büyük bir çoğunluğu yurtdışından tedarik edilmektedir. Buna karşın, Türkiye’de üretilebilen ve aslında stratejik öneme de sahip olduğunu söyleyebileceğimiz karbon elyafından imal edilecek yeni gemilerimiz, çelik ve alüminyum gibi malzemelere fikren bağımlılığımızı azaltan, çözümlere yeni bir alternatif sunan bir yolun başlangıcı olacaklardır. Bu sebeple projenin, ülkemizde, karbon gövdeli konstrüksiyonlara bir alışkanlık yaratacağını, hatta belki bu proje sayesinde üniversitelerimizin, gemi inşa mühendislerinin eğitimlerinde kompozit malzemeye daha fazla süre ayıracaklarını düşünüyoruz. Ülkemizin dışa bağımlılığının en önemli bölümünü, maalesef, petrol ürünü yakıtların oluşturduğu hepimizin malumudur. Gemilerimizin yakıt masrafları, diğer alternatif malzemelerden imal edilmiş gemilere göre son derece düşüktür. Bu açıdan bakıldığında, projenin teknik detayları belirlenirken, her konunun hassasiyetle düşünülüp sorunlara akılcı bir çalışma süreci ile çözüm bulunulduğunu anlaşılmaktadır. Gemilerin inşaatlarının Türkiye’de gerçekleşecek olması ve bizim de mümkün olduğunca Türk menşeili ürünleri kullanma niyet ve hedefimiz, yan sanayimizin de projemize katkısını arttıracak, bu sayede projenin katma değerinin mümkün olduğunca Türkiye’de yaratılması gerçekleştirilecektir. Ayrıca bu sözleşme diğer Türk tersanelerine örnek olacaktır. Bu gövde ana malzemesinin Türkiye’de üretiliyor olması ve bu tür malzeme ile üretim yapabilen Avrupa ülkelerine göre ülkemiz tersanelerinin fiyat avantajı sağlıyor olmaları, Türk tersanelerinin de dünyadaki pazar paylarını büyütecektir. ”
Yeni gemiler Katamaran olacak
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin körfez ulaşımında kullanacağı yeni gemiler, hafif özgül malzeme (karbon kompozit) ile üretilerek yüksek hızda yakıt tasarrufu sağlayabilecek katamaran gövde tipinde olacak ve böylece işletme verimliliği sağlanarak yakıt gibi maliyetler azaltılacak. Katamaran gövde tipi, yüksek ve konforlu manevra kabiliyeti ile yolcu salonlarının ferahlığı, konforu ve iniş-biniş kolaylığı sağlaması gibi ergonomik kriterleri ile de öne çıkıyor.
Çelik ve alüminyuma göre daha avantajlı
Gemilerde kullanılacak karbon kompozit malzeme ise bir çok üstün özelliği ile dikkat çekiyor. Kendini kanıtlamış son teknoloji malzeme olan karbon kompozit, ağırlığa bağlı olarak yakıt sarfiyatını düşürüyor, bakım-tutum-onarım masraflarını azaltıyor ve gemilerin kullanım ömrünü uzatıyor. Karbon kompozit malzemede ayrıca metal yapı materyallerinde olduğu gibi korozyon oluşmuyor, ses ve ısı izolasyonu yüksek oranda sağlanabiliyor ve karbondioksit salınımı yakıt tüketimine bağlı olarak daha az gerçekleşiyor. Hammaddesi Türkiye’de üretilen karbon kompozit imalatı, bu özellikleriyle çelik ve alüminyuma göre daha avantajlı olacak. Yeni gemilerde bu malzemenin kullanılması, sektördeki yerli üretimin de desteklenmesini sağlayacak.
Sessiz ve çevreci
İhale kapsamında inşası gerçekleştirecek yeni gemilerin, özellikle çevreci ve engelli dostu olması, yolcu konfor ve güvenliğinin en üst düzeyde tutulması ve işletme-bakım-onarım maliyetleri ile yakıt sarfiyatının düşük olması planlandı. Gemiler, günümüzün en ileri teknolojisi kullanılarak üretilecek. Gemi yapım malzemesi olarak karbon kompozit kullanımı ve ses izolasyonunda mükemmelliyetin çok yüksek tutulması ile yeni gemiler, mevcut gemilere göre daha “sessiz” olarak çalışacak. Gemilerde internet erişimi ve TV yayını da bulunacak. Gemilerdeki koltukların ergonomisi ve konforu ile uçak koltuğu rahatlığı sunulacak. Egzoz gazı emisyonu minimum düzeyde olacak. Engelli vatandaşlar da gemilerden rahatça faydalanabilecek. İskeleler, alınacak yeni gemilere göre yeniden yapılandırılarak modernize edilecek.
İmza törenine İzmir'deki oda ve siyasi partilerin temsilcileri, CHP İzmir milletvekilleri Mustafa Moroğlu ve Hülya Güven'in de aralarında bulunduğu davetliler katıldı.