Zarfsız, mühürsüz bir tuhaf referandum

Ukrayna’nın doğusunda Rusya yanlıları, Kiev yönetiminin uyarısına, Batı’nın tüm tepkisine ve hatta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in çağrısına kulak asmayarak bağımsızlık referandumu düzenledi. Donetsk ve Lugansk bölgelerinde düzenlenen referandumu, Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin Merkez Seçim Komitesi yönetti. Fakat, ne zarf ne de mührün kullanıldığı oylamada bilinen referandumların aksine bir usul izlenmesi, seçim sonuçlarının güvenilirliğine şüphe düşürdü. Açık olarak şeffaf sandıklara oy pusulalarının atılması, bazı seçim merkezlerinde kabin bile kullanılmaması dikkat çekti. Donetsk ve Lugansk’ta “Donetsk / Lugansk Halk Cumhuriyeti’nin özerkliğini destekliyor musunuz?” sorusunun yazılı olduğu oy pusulasında ‘evet’ ve ‘hayır’ seçenekleri yer aldı.

Pusulalar, gizlenmeden şeffaf kutulara atıldı. İngiltere merkezli yayın kuruluşu BBC’nin referandumu izleyen muhabirleri, kimi seçim noktalarında karmaşanın hâkim olduğunu, ne bir kabin ne de bir elektronik kayıt işlemi uygulandığını aktardı. Hatta, seçmen listeleri asılmasına rağmen herkesin istediği seçim merkezinde oy kullanabildiği belirtildi. Buna karşılık seçim görevlileri, seçmen bilgilerinin bir gün içinde kontrol edileceğini söyledi. Ayrıca, bazı oylama merkezlerinde oy kullanan Rus yanlısı kar maskeli militanlar da göze çarptı. Bir okul müdürü, ayrılıkçıların okulu seçim merkezi olarak açmadığı takdirde kendisini ölümle tehdit ettiğini öne sürdü. Referandumda kaç görevlinin yer aldığı, kaç kişinin oy kullandığı ve seçim merkezlerinin yerleri hakkında net bir bilgi ise verilmedi.

Donetsk bölgesinde yaşayan halkın ezici çoğunlukta bağımsızlıktan yana oyunu kullandığını bölücülerin kurduğu Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Roman Lyagin açıkladı. Rusya’nın resmi RİA ajansına konuşan Lagin, “Bölgemiz halkı son derece aktif davranarak referanduma katılım oranı yüzde 75 gibi yüksek seviyede gerçekleşti. Sandığa gelenlerin ezici çoğunlukta, yüzde 89.7 oranında bağımsız Donetsk Halk Cumhuriyeti’nden yana o görüş belirtti. Karşı çıkanların oranı yüzde 10 seviyelerinde kalırken, geçersiz oy pusulası oranı yüzde 0.74 oldu” dedi.

LUGANSK'TA YÜZDE 96.2 'EVET' ÇIKTI

Lugansk'ta yapılan referandumda ise yüzde 96.2 bağımsızlık lehine oy kullanıldığı bildirildi.

Lugansk seçim komisyonu sözcüsü Vasiliy Nikitin, bölgede pazar günü yapılan referandum sonuçlarını açıkladı.

Seçime katılımın yüzde 81 olduğunu aktaran Nikitin, oy kullananların yüzde 96.2'sinin bağımsızlığı desteklediğini, yüzde 3.2'sinin de bağımsızlık ilanını istemediğini bildirdi.

RUSYA'DAN KIRIM SENARYOSU İMASI

Donetsk’teki referandumun ilk sonuçlarının duyurmasından kısa bir süre sonra Moskova’dan da imalı açıklamalar yapılmaya başlandı. Rus basınından Kommersant gazetesine açıklama yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü Dmitriy Peskov, “Başkan Vladimir Putin, Donetsk ile Lugansk bölgelerinde yapılan referandumda alınan sonuçlara göre görüşünü şekillendirecektir” dedi.

SINIRDA BOYKOT EDEN DE VAR

Bu ay Rusya’ya katılım için ikinci bir oylama daha yapılacağını ve dün düzenlenen referandumun sonucundan emin olduklarını belirten muhalifler, 25 Mayıs’ta düzenlenecek Ukrayna devlet başkanlığı seçimini de boykot edeceklerini açıkladı. Öte yandan, Pew Araştırma Merkezi’nin yaptığı son anket, tüm Ukrayna’nın yüzde 70’inin birleşik bir ülkenin parçası olmak istediğini göstermişti. Kiev yönetimi, referandumu Rusya tarafından organize edilmiş bir maskaralık olarak nitelendirerek suç saydı ve bölge halkının yüzde 75’inin katılmadığını iddia etti. Referandum bölgesinde sandığı boykot “edebilen” tek kent ise 20 bin nüfuslu Svatove oldu. Bu “cesur” şehrin Rus sınırına uzaklığı ise sadece 60 km.