Yüksek gerilim: Irak’ta ABD-İran ihtilafı

SON üç aydır kötü ekonomik şartlar ve yolsuzluktan ötürü hükümet karşıtı gösterilerin sürdüğü Irak’ta ABD’nin İran yanlısı Şii Hizbullah Tugayları (Ketaib Hizbullah) örgütünün kamplarını bombalamasıyla başlayan gerilim devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump, Irak’taki Amerikan tesislerine yapılacak herhangi bir saldırıdan İran’ı sorumlu tutacağını kaydederek, “O durumda çok büyük bir bedel ödeyecekler. Bu bir uyarı değil, tehdittir” dedi.

ABD Başkanı Trump, Irak’taki son durumla ilgili olarak Twitter hesabından açıklamalarda bulundu. ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği’nin güvende olduğunu ve bölgeye Amerikan askerlerinin sevk edildiğini belirten Trump, Irak Cumhurbaşkanı Behrem Salih ile Başbakanı Adil Abdülmehdi’ye, ABD’nin güvenliğin sağlanması yönündeki çağrısına hızlı bir şekilde yanıt verdikleri için teşekkür etti. Trump, İran’ı açık şekilde hedef alarak, “(Irak’taki) herhangi bir tesisimizde herhangi bir can kaybından, yaralanmadan veya zarardan tamamen İran sorumlu tutulacaktır. O durumda çok büyük bir bedel ödeyecekler. Bu bir uyarı değil, tehdittir” ifadelerini kullandı. Trump ayrıca, Irak’ta yaşananların, 2012 yılında Libya’nın Bingazi şehrindeki Amerikan elçiliğinde yaşanan durumun tam tersi olduğunu savundu. Bingazi’deki Amerikan elçiliğini basan terör örgütü el Kaide’ye yakın Ensar el Şeria, ABD’nin Libya elçisi J. Christopher Stevens ile 3 Amerikalıyı öldürmüştü.

HAMANEY ABD’Yİ UYARDI

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney ise, Bağdat’taki ABD büyükelçiliğine saldırıyla ilgili İran’ı tehdit eden Trump’a, “İran, savaş peşinde değil, ancak milletimizin menfaatlerine, onuruna ve ilerlemesine yönelik tehditlere tereddütsüz sert bir darbe indireceğiz” cevabını verdi. İran liderinin basın ofisinden yapılan açıklamaya göre, Hamaney, Hazreti Zeyneb’in doğum yıl dönümü vesilesiyle başkent Tahran’daki ikametgâhında düzenlenen etkinlikte yaptığı konuşmada, ABD’nin Irak’ta Haşdi Şabi üssüne düzenlediği saldırıya değindi. Hamaney, “Bir düşünün. Amerikalılar, Irak ve Suriye’de ne yapıyor? Haşdi Şabi, onlar tarafından oluşturulan ve desteklenen DEAŞ’ı ortadan kaldırdı. Şimdi de onlar Haşdi Şabi’den intikam almakta” değerlendirmesinde bulundu. Hamaney, “Ben, İran halkı ve hükümeti, ABD’nin bu kötülüğünü şiddetle kınıyoruz” dedi. Twitter’dan da bir mesaj paylaşan Hamaney, Trump’a hitaben, “Birincisi, hiçbir şey yapamazsınız çünkü bu mesele İran’la ilgili değil. İkincisi ise eğer siz mantıklı olsaydınız, ki değilsiniz, Irak, Afganistan ve diğer ülkelerde işlediğiniz suçların, halkların sizden nefret etmesine yol açtığını anlardınız” ifadelerini kullandı.

Bu arada İran, ABD’nin İran’daki diplomatik temsilciliğini yürüten İsviçre’nin Tahran maslahatgüzarını ABD’li yetkililerin Irak’taki olaylarla ilgili “savaş yanlısı” açıklamaları nedeniyle dışişleri bakanlığına çağırdı.

GÖSTERİCİLER ÇEKİLDİ

Dün akşam saatlerinde Irak ordusu, ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği önünde eylem yapan, İran’a yakın Haşdi Şabi taraftarlarının tamamının bölgeden çekildiğini duyurdu. Ordu tarafından yapılan yazılı açıklamada, “ABD Bağdat Büyükelçiliği önünde ve civarında bulunan protestocuların tamamı oradan çekildi ve kurulan çadırlar da kaldırıldı” denildi. Açıklamada ayrıca, gösterilerin son bulduğu elçilik binasının güvenliğinin Iraklı güçler tarafından sağlandığı vurgusu yer aldı. Bu gelişmenin öncesinde Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, Haşdi Şabi taraftarlarını büyükelçilik önünden acilen çekilmeye davet etmişti. İran’a yakınlığıyla bilinen Şii Haşdi Şabi örgütü de, milislerinden büyükelçilik önünden ayrılmalarını istemişti.

ABD SAVUNMA BAKANI ESPER ‘BÖLGEYE 750 ASKER GÖNDERİLECEK’

IRAK’ın başkenti Bağdat’ta olayların tırmanması üzerine ABD Savunma Bakanı Mark Esper, bölgeye 82. Hava İndirme Tümeni’nden bir tabur asker sevk etmeye karar verdiklerini bildirdi. Twitter hesabından açıklama yapan Esper, “Başkomutanın (ABD Başkanı Donald Trump) talimatı üzerine 82’nci Hava İndirme Tümenine bağlı Acil Müdahale Kuvvetinden bir tabur askerin Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) bölgesine sevk edilmesi yetkisini verdim. Yaklaşık 750 asker bölgeye derhal intikal edecek ve Acil Müdahale Kuvveti’nden ek güçler de önümüzdeki günlerde intikal etmek üzere hazır olacaklar” ifadelerini kullandı. Sevkıyatın tedbir amaçlı olduğunu kaydeden Esper, “Bu sevkıyat, bugün Bağdat’ta şahit olduğumuz gibi ABD personel ve tesislerine yönelik tehdit seviyesinin artmasına yanıt olarak alınan uygun ve tedbiri bir karardır” değerlendirmesinde bulundu. Pentagon, Şii milis gücü Haşdi Şabi taraftarlarının Bağdat’ta ABD büyükelçiliğine girme girişimi sonrasında elçiliğe ek kuvvet gönderildiğini belirterek, Irak hükümetine uluslararası yükümlülüklerini yerine getirip Amerikan misyonunu koruması çağrısında bulunmuştu.

OLAYLAR NASIL TIRMANDI

İran’a yakınlığıyla bilinen Ketaib Hizbullah (Hizbullah Tugayları) örgütü, Irak’ın Kerkük bölgesindeki koalisyon güçlerine saldırı düzenlemiş, saldırıda 1 ABD vatandaşı hayatını kaybetmiş, 4 Amerikan ve 2 Irak askeri yaralanmıştı.

Bunun üzerine ABD ordusu 29 Aralık’ta söz konusu örgüte ait Irak ve Suriye’deki 5 hedefi vurmuştu. Irak Savunma Bakanlığı örgütün, Enbar’daki El-Harş ve Sellum bölgelerindeki iki mevzisine ABD tarafından üç hava saldırısı yapıldığını bildirmişti. Irak Sağlık Bakanlığı, Haşdi Şabi bünyesindeki Hizbullah Tugaylarının Enbar’daki üslerine düzenlenen saldırıda 28 kişinin öldüğünü, 48 kişinin yaralandığını açıklamıştı.

ABD’nin saldırılarını protesto etmek isteyen yüzlerce kişi, önceki sabah Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği’ne saldırmıştı. Binanın içine girmeye çalışan göstericiler camları kırmış, duvarlara yanıcı madde fırlatmıştı.