Yoksulbank’ın mucidine Nobel

Ödülü paylaşacak olan Yunus ve Grameen Bank, yoksullara mikro kredi gibi ekonomik programları kullanarak ülkelerinde ekonomik ve sosyal gelişme yaratma çabalarından dolayı ödülü kazandı.

Nobel komitesinin açıklamasında, "Her bir bireyin, iyi bir yaşam hakkı ve potansiyeli vardır. Yunus ve banka, kültürler ve uygarlıklar boyunca yoksulların en yoksulunun bile kendi kalkınmalarını sağlamak için çalışabildiklerini gösterdi" denildi.
Komitenin açıklamasında, "insanlığın yarısını oluşturan kadınların, topluma erkeklerle eşit bir şekilde katılmadıkça ekonomik gelişme ve siyasi demokrasinin tam potansiyeline ulaşamayacağı" belirtildi.

Yunus, yoksulluktan çıkmaları için fakir kadınlara mikrokredi verilmesi yöntemini geliştirmesiyle takdir toplamıştı.

Bu yılın Mayıs ayında Türkiye'ye gelen Yunus, TBMM'de sistemini anlatmış ve 19 milyon yoksul Türk'ün bu sayede fakirlikten kurtulacağını söylemişti.

Yunus, ödül açıklandıktan sonra Norveç'in NRK televizyonuna yaptığı açıklamada, "Bu müthiş, inanılmaz. teşekkür ederim" dedi. Nobel Barış ödülü, 10 aralıkta Oslo'da sahibine verilecek.

YUNUS: BÜTÜN YOKSULLAR İÇİN MUHTEŞEM BİR HABER
   �
Yunus, ödül kazandığı haberinden sonra Norveç televizyonuna yaptığı açıklamada, “bu hepimiz için, Grameen Bankası, Bangladeş, bütün yoksul ülkeler ve bütün dünyadaki yoksul insanlar için muhteşem bir haber” dedi.

Başta kadınlar olmak üzere yoksullara borç vermeyi içeren işinden dolayı aldığı birkaç ödülden sonra Nobel ödülünün, tanınmasının zirvesi olduğunu belirterek, “bu son ödüldü. Onu özel yapan bu” diye konuştu. Yunus, ödülü almak için “kesinlikle Oslo'ya geleceğim” dedi.

1974'TE BAŞLAYAN ÇABALAR
   �
Ülkesinde bir üniversitede ekonomi bölümü başkanı olan Yunus, Bangladeş'in açlığın pençesine düşmesiyle 1974'te yoksulluğa çözüm bulabilmek için köylerde çalışmalara başladı.

Yunus, ilk görüştüğü yoksullardan Safiye Begüm'ün bambu tabure yaparak sattığını, tabure yapacak bambuyu satın alacak parası olmadığı için aracıdan borç malzeme aldığını, yaptığı tabureleri ise her akşam bu yüzden satmak zorunda olduğunu ve bütün bu işten sadece 2 cent kazandığını öğrendi.

Begüm'ün borç para bulup, kendi malzemesini alabilirse daha fazla kazanacağını ve bunun için gerekli miktarın sadece 22 cent olduğunu hesaplayan Yunus, bulunduğu köyde öğrencileriyle yaptığı araştırmalar sonunda borç alan 42 kişiyi tespit etti.

Yunus, toplam borç miktarının 27 dolardan daha az olduğunu hesaplayınca "en az 42 ailenin çektiği yoksulluk sadece 27 dolar yüzünden mi" diyerek, öncelikle kendisi kredi vermeye başladı.

Geçtiğimiz Mayıs ayında Türkiye'ye geler Bangladeş Grameen Bank'ın kurucusu Prof. Dr. Muhammad Yunus,  mikrokredi vasıtasıyla yoksulluğun azaltılması konusunda başlattı proje ile dikkatleri üzerine çekti. Yunus, şu ana dek Latin Amerika’dan İtalya’ya, Asya ülkelerinden, Amerika Birleşik Devletleri’ne kadar toplam 110 ülkede Mikrokredi Projesi’ni hayata geçirdi.

HEDEF KADINLAR

Yoksulbank olarak adlandırılan çalışmanın başlangıcı ve gelişimi hakkında Türkiye'de bulunduğu sırada bilgi veren Yunus, dünya çapında bin kurum ve 16 milyon kişiye ulaşan "mikro kredi" sisteminde ilk hedefin kadınlar olduğunu söyledi.

Yunus, “Kadınların doğal bir yöneticilik yetenekleri var, az parayla çok iş başarabiliyorlar. Bu parayı tamamen çocukları ve evleri için kullanıyorlar, çok daha fedakarlar. Erkekler ise ellerine geçeni daha çok kendi ihtiyaçları için kullanıyorlar, onlardan olumlu sonuç almak zor ” diye konuştu.

Mikrokredilendirme Projesini, 1976 yılında, yoksulluğun açlıkla boğuştuğu Bangladeş’te, 27 doların 40 kadına dağıtarak başlatan Yunus, “Kredi için başvurduğum bankaların hepsinden olumsuz cevap aldım. Çok büyük miktarlarda kredileri hiç düşünmeden veren bankaların istediğim küçük meblağlı kredileri vermeye yanaşmaması beni şaşırttı ve hayal kırıklığına uğrattı. Bunun üzerine Yoksulbank fikri ortaya çıktı” dedi.

1983 yılında Grameen Bankası'nı (köylü bankası) kurduğunu belirten Yunus, bugün fakir insanlara verilen kredide geri ödemelerin yüzde 99 düzeyinde olduğuna söyledi.

PROJEDEN İLK OLARAK DİYARBAKIRLI KADINLAR YARARLANDI

Yoksullara geçimlerini sağlayabilecekleri bir iş kurmaları için kefilsiz, teminatsız para verilmesini öngören Grameen Mikrokredi Projesi'ni, Türkiye, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Prof. Dr. Yunus'un desteğiyle, 2003'de Diyarbakır'da uygulamaya başladı.  Muhammed Yunus, Mikrokredi Projesi çerçevesinde pilot ile seçilen Diyarbakır'da Mikrokredi Uygulama Merkezi'nin açılışına katılmıştı.

Diyarbakır’ın Elibol Köyü’nde yaşayan kadınların faydalandığı proje ile kapsamında 100 ile 3 bin YTL arasında değişen miktarlarda, 3 bin 200 kişiye yaklaşık 3 milyon 100 bin YTL kaynak dağıtıldı. Türk Lirası üzerinden verilen yıllık kredinin geri ödemeleri haftalık olarak belirlendi.

Yunus'un mikrokredi projesi Diyarbakır'ın ardından Siirt, Şanlıurfa, Van ve Batman'a da yaygınlaştırılarak 3 bin 300 kişiye, 3,3 milyon YTL kredi verilmişti. Bu kişiler, kuaförden bakkal dükkânına kadar çeşitli işler kurdu.

2004 yılı Mayıs ayında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) hazırladığı mikro kredi kuruluşları hakkında kanun tasarısı da Türk basını tarafından “Muhammed Yunus Yasası” tarafından adlandırılıyordu.