Yetişkin insanlar neden 'bebek gibi' konuşur?

Restoranda, toplu taşımada, hatta sosyal medyada... Birbirleriyle bebek gibi konuşan çiftlere son dönemde çok sık rastlıyoruz. 

Zira yetişkinlerin çocuk ve bebeklerle konuşurken seslerini inceltip kelimelerini bükmesi hepimize doğal geliyor da koskoca insanların neden birbirleriyle böyle konuştukları esrarını koruyor. Halbuki araştırmalar, bu davranış biçiminin oldukça yaygın olduğuna işaret ediyor.

ABD'li iletişim uzmanı Ramesh Kaipa da geçtiğimiz günlerde The Conversation'da yayımlanan yazısında bu meseleye değindi.

Oklahoma State Üniversitesi'nde İletişim Bilimleri ve Bozuklukları bölümünde görev yapan Kaipa'nın belirttiğine göre, araştırmaların geneline baktığımızda her üç çiftten ikisinin, romantik bir iletişim biçimi olarak bebek gibi konuşmaya başvurduğunu görüyoruz.

Anlaşılan o ki yan masamızdaki çiftin bebek gibi konuşmasına kulak misafiri olduğunda yüzünü buruşturanlar bile zaman zaman eşlerine hitap ederken bu şekilde konuşmaktan kendini alamıyor. Peki çiftler bunu neden yapıyor?

Kaipa'nın da altını çizdiği üzere ‘bebek gibi konuşmak’ ifadesi aslında tam olarak doğru değil. Zira bebekler birbirleriyle bu şekilde konuşmuyor. Ses tonunun inceldiği, vurgu ve temponun değiştiği bu konuşma biçimini ebeveynler bebekleriyle konuşurken kullanıyor. Bu nedenle dil bilimciler bu şekilde konuşmayı ‘annece’ ya da ‘ebeveynce’ olarak adlandırıyor.

SEVGİ VE ŞEFKAT MESELESİ

Konuşma ve duyma uzmanı Patricia Kuhl'a göre, bu şekilde konuşmak, bebeklerle kurulan sosyal etkileşimi kolaylaştırıyor, bebeklerin iletişim kurmayı daha kolay öğrenmelerini sağlıyor. Üstelik bu, tüm dillerde ve tüm kültürlerde ortak bir özellik. Büyükler her zaman bebeklerle abartılı tonlarda konuşuyorlar. Araştırmalar da bu şekilde konuşmanın, bebekleri öğrenme konusunda motive eden nörotransmitter maddelerin salgılanmasını tetiklediğini gösteriyor.

Çiftler söz konusu olduğunda ise bu konuşma biçiminin öğrenmeyle bir ilgisi yok; daha ziyade bir sevgi ve şefkat meselesi.

İletişim uzmanı Kory Floyd'un sevgi alışverişi teorisine göre, sesteki belli davranışlar, kişinin karşısındakine duyduğu ilgiyi gösterme araçları. Bu davranışların başında da yumuşak bir sesle, abartılı bir vurguyla ve yüksek perdeden konuşmak geliyor. Bunlar bebeklerle konuşma biçimimizle de örtüşen özellikler.

Ancak bu olgunun önemli bir yanı daha var: Bu sayede çiftler dünyanın geri kalanından bağımsız özel bir dil alanı oluşturuyor. Bu alanda çiftler diğer yetişkinlerle olan rutin konuşmaların karmaşasına ve kurallarına takılmadan kendilerini ifade edebiliyor.

Kişiye özel iletişim biçimlerinin kullanılması, yakın arkadaşların ve çiftlerin iletişiminde çok önemli bir yere sahip. Bu iletişim dışarıdan bakanların kafasını fazlasıyla karıştırıyor. Ama o iki kişi için aralarındaki bağın ne kadar kuvvetli olduğunu gösteriyor ve diğerleriyle aralarında bir sınır çizmeye yarıyor. Çiftlerin birbirlerine taktıkları takma adlar da bu iletişimin bir parçası. Hatta araştırmalar birbirine isim takan çiftlerin beraberliklerinden duydukları tatminin diğer çiftlere kıyasla daha fazla olduğuna işaret ediyor.

Kaipa, "Sözün kısası, yetişkinlerin birbirleriyle 'Agucuk gugucuk' diye konuşması kulağa tuhaf gelebilir ama bu çok insani bir özellik" ifadelerini kullanıyor.

‘BEBEK GİBİ KONUŞANLAR ÇOCUK PARÇALARIYLA İLETİŞİM KURUYOR’

Bebek gibi konuşma konusunda fikirlerine danıştığımız Aile ve Evlilik Terapisti Cem Keçe, öncelikle günlük hayatında bu şekilde konuşan insanlarla ilgili bazı bilgiler veriyor.

“İnsanın içinde üç temel parça vardır; yetişkin, ebeveyn ve çocuk… Konuşmanın önemli bir işlevi niyetlerin iletilmesidir. Günlük hayatında bebek gibi konuşan kişiler çocuk parçalarıyla iletişim kurarlar ve bu kişiler için bu tür konuşma sevimli veya basit bir ifade şeklinden öte mesajın duygusal içeriğini güçlendirme amacı taşır” diyen Keçe şöyle devam ediyor:

“Bazı kişiler ya kırılganlıklarını göstermek ya da çok yakın bir şekilde yakınlaşmak istediklerinde bebek gibi konuşmanın yanı sıra çocuksu tavırları da taklit edebilirler. Böylece, koşulsuz sevgi ve şefkat isteyen içlerindeki çocuğu ortaya çıkarmanın bir yolu olarak kullanabilirler. Ayrıca bebek gibi konuşmak stresle başa çıkmaya da yardımcı olabilir.”

‘BEBEKLERİN DİL GELİŞİMİ İÇİN FAYDALI’

Bebeklerle iletişim kurarken onların tonlaması ile, uzmanların dediği üzere ‘annece’ ya da ‘ebeveynce’ konuşmanın etkilerinden bahseden Cem Keçe, “Dünyanın dört bir yanındaki bebeklerle yapılan araştırmalar bebek gibi konuşmanın ya da bebeğe yönelik konuşmanın bebeklerin dil gelişimleri için faydalı olduğunu gösteriyor” diyor.

Keçe, bunun nedenini ise şöyle açıklıyor: “Bu tür konuşma şekli bebeklerin daha çok ilgisini çekiyor. Çünkü bebek gibi konuşmanın melodisi normal konuşmadan çok farklıdır; ses perdesi daha yüksektir, tonlama birçok iniş ve çıkışla daha hareketlidir, daha kısa aralıklar ve daha uzun duraklamalardan oluşan bir ritme sahiptir. Bu özellikleriyle bebeğin ilgisini çeker, dikkatini yoğunlaştırmasını sağlar, dil kalıplarını tanımasına ve kelimeleri öğrenmesine yardımcı olur, sosyal etkileşim için motive eder.”

Bebeğe yönelik konuşmanın duyguları da etkili şekilde ilettiğini belirten Keçe, “Bebek konuşmalara karşılık vermeye çalışır ve böylece iletişim becerilerini geliştirmenin ilk adımlarını atmaya başlar. Ayrıca, bebeğe yönelik konuşma, duyguları etkili bir şekilde iletir ve bebekle bir bağ kurulmasına yardımcı olur. Özellikle ebeveynler ve bebekleri arasındaki duygusal bağları derinleştirmenin bir yolu olarak hizmet edebilir” şeklinde konuşuyor.

‘BEBEK KONUŞMASI BİR FLÖRT BİÇİMİ OLARAK KULLANILABİLİR’

Bazı çiftler neden ‘bebek gibi’ konuşma tarzını tercih ediyor? sorusuna Cem Keçe, “Bu konu üzerinde çok fazla araştırma yapılmamıştır ancak temel varsayımlar, bebek konuşmasının insanlara sevildiğini ve önemsendiğini hissettirdiği ve bebek konuşması yoluyla yetişkinlerin çocukluğun olumlu yönlerini yansıttığıdır” cevabını veriyor.

Keçe, “Bebek konuşması, çiftin ilişkisinin ‘ebeveyn-çocuk’ veya ‘çocuk-çocuk’ ilişki dinamiğinde olduğunu bize gösterir ve partnerler arasında bir flört biçimi olarak kullanılabilir. Bu durumda, bebek konuşması bir partnerin çocukça konuşup davrandığı, diğerinin ise anne veya baba gibi davranarak sevecen olduğu şefkatli bir yakınlığın ifadesi olabilir” diyor.

‘İKİ KİŞİLİK ÖZEL BİR DÜNYA’

‘Bebek gibi’ konuşan çiftlerin ilişkilerini genel hatlarıyla yorumlayan Cem Keçe şu çıkarımlarda bulunuyor:

-- Bebek konuşması, ilişkinin samimiyetini ve istikrarını sağlamlaştırma arzusunu yansıtmanın bir yoludur. Aynı zamanda çiftler arasındaki yakınlığa işaret eder, karşılıklı duygusal bağlantıyı, psikolojik bağı ve güvenli bağlanmayı geliştirir. Tıpkı bir bebekle anne babası arasındaki yakın bağ gibi, çiftin aralarındaki bağı besleme arzusunu dile getirme şeklidir.

-- Bebek konuşması, çiftin çocuk olmaktan, zayıflıklarını veya kusurlarını göstermekten çekinmediğini göstererek rahat davranmalarını sağlar. Duygularını daha iyi aktarabildiklerinde, anlaşmazlıklara yer bırakmazlar, böylece ilişkilerinde güvenli ve güçlü bir bağ oluştururlar.

-- Bebek konuşması, dürüstlüğün ve samimiyetin bir göstergesi olarak ilişkide sadakat duygusunu pekiştirir. Çiftler dili ilgi, şefkat ve güvence göstermek için kullandıklarında birbirlerine olan sevgileri derinleşir.

-- Ayrıca bebek gibi konuşmak, çiftin düşüncelerini ve duygularını yetişkin rollerinin normal kısıtlamaları olmadan rahat bir çerçevede özgürce ifade edebilecekleri bir alan yaratmalarına yardımcı olur.

-- Uyumlu ve ilişki doyumu yüksek olan çiftler daha fazla özel dil ya da kendine has iletişim kullanma eğilimindedir. Bebek konuşması, çiftlerin yetişkinliğin yorucu gerçeklerinden arınmış ve diğer yetişkin ilişkilerinden farklı, sadece ‘iki kişilik özel bir dünya’ yaratmalarına yardımcı olur.

‘CİNSEL ÇEKİMİ BİTİREBİLİR’

Bu konuşma tarzının ilişkilere olabilecek etkilerinden de bahseden Keçe, “Bebek konuşması vücutta biyolojik tepkiler de yaratır ve bağlanmaya ve güvenli bağlar oluşturmaya yol açan, iyi hissettiren dopamin ve oksitosin gibi hormonların salgılanmasını sağlar. Ancak bebek konuşması çiftlerin arasındaki cinsel çekimi bitirebilir, seks sorunlarına yol açabilir" ifadelerine yer veriyor.