Yabancı gazeteciler: Böyle afet görmedik

Kahramanmaraş merkezli depremler için dünyanın birçok ülkesinden gazeteciler de Türkiye’ye geldi. 10 gündür depremin en çok etkilediği illeri dolaşarak haber yapan gazeteciler arasında ‘deprem ülkesi’ olarak nitelendirilen ülkelerden gelen gazeteciler de vardı. Japonya, Tayvan ve İtalya’dan gelen gazeteciler gördüklerini ve yaşadıklarını Hürriyet’e anlattı. Yabancı gazetecilerin ağzından çıkan ortak söz ise, “Yola çıkarken felaketin bu denli büyük olabileceğini tahmin bile edememiştik. Felaketin büyüklüğü ve depremin şiddeti karşısında şaşırdık” oldu.

‘DERS ÇIKARMAK GEREK’

Tayvan Resmi Televizyon Kanalı (PTS) muhabiri Chen Kuan-Xun, “Kahramanmaraş, Pazarcık, Gaziantep ve Adıyaman bölgelerini gezip haberler yaptık. Gezdiğimiz bölgeler içerisinde en çok Adıyaman bizi etkiledi. İnsanlar dondurucu soğukta sokaklarda kalıyordu. Yakınlarını arıyordu. Binaları kontrol ettik ve çok fazla içinde boşluklar olan tuğla ile köpük malzemesi kullanıldığını gördük. Bana göre bu malzemelerden bina yapılmamalı. Çünkü, Türkiye deprem ülkesi. Eğer binalar bu şekilde yapılmaya devam ederse önümüzdeki yıllarda olacak depremlerde can kaybı daha da artabilir. Binalar ve bina yapım yönetmelikleri için acil güçlendirme lazım. Eski binaların bir an önce yıkılıp yeni ve sağlam zeminlere taşınması gerekiyor. Deprem yavaş yavaş İstanbul’a kadar gidiyor. Herkesin ders çıkarması lazım” dedi.

‘GÖRDÜĞÜM EN BÜYÜK AFET’

Tayvan, Çin ve Japonya’nın deprem hattında yer aldığını hatırlatan Kuan-Xun, “1999 yılında Tayvan’da büyük bir deprem felaketi yaşanmıştı. Hatta Türkiye’den de arama-kurtarma ekipleri bizlere yardıma gelmişti. Tayvan devleti bu depremden büyük dersler çıkardı. Hiçbir binanın yanlış zemine ve yanlış malzemelerle inşa edilmesine izin vermedi. Sonrasında Tayvan’da yine büyük depremler yaşadık. Ancak, bu kez binalarımız ayakta kaldı. Türkiye ise adeta savaş alanına döndü” diye konuştu. PTS kanalının kameramanı Lin, Chih-Chien de yaşadıklarını ve gördüklerini uzun yıllar unutamayacağını belirterek, Kahmaranmaraş merkezli depremlerin gördüğü en büyük felaket olduğunun altını çizdi.

İTALYAN GAZETECİ: İLK GELDİĞİMDE DONUP KALDIM

İtalyan Agenzia Giornalistica Italia’dan (AGI) Giuseppe Didonna “İtalya’da da depremler oluyor ama bir daha bundan daha büyük bir afet göreceğimi sanmıyorum. Bu depremin büyüklüğünü buraya gelmeyen anlayamaz. İlk geldiğimde donup kaldım. Ayakta bina kalmamıştı” dedi. Deprem bölgesini dolaştığını anlatan Didonna, “Bazı şehirlerde hasar çok büyük. Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman’da ise deprem çok fazlaya binayı yıkmış. Türkiye’yi çok iyi biliyorum. Bu bölgeye de çok fazla gelmiştim ama şimdi gördüklerimi anlatacak kelime bulamıyorum. Benim ülkemde de depremler çok sık olur ama eğer bu bir depremse İtalya’da olanlar deprem değil” diye konuştu.

JAPON GAZETECİ: KENDİMİ TUTAMADIM AĞLADIM

JAPON gazetesi The Yomiuri Shimbun’dan Shigeki Tao, “Hayal bile edemeyeceğim kadar büyük bir afetle karşılaştım. Kurtarma operasyonlarını izlerken kendimi tutamadım ağladım. Türkiye 1999 depreminden gerekli dersi almamış. Bina yönetmeliği yapmak yetmez bunları doğru uygulamak lazım” dedi. Sahadaki operasyonlarda yetkililerin daha organize ve hızlı olması durumunda can kaybının azalacağına vurgu yapan Shigeki Tao, “Bazı yerlerde mağdurlar kurtarma çalışmalarının iyi yapılmadığından şikâyetçi. Türkiye’nin buradan ders çıkarması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Bir deprem ülkesi olan ve bu konuda tecrübeli ekiplere sahip Japonya, Kahramanmaraş depremlerinden kısa süre sonra “Uluslararası Acil Kurtarma” ekiplerini bölgeye göndererek sahadaki çalışmalara destek vermişti. Önceki gün Japon ekiplerden biri ülkelerine dönerken, depremzedeler için arama kurtarma ve sağlık uzmanlarından oluşan 78 kişilik ikinci bir ekibin deprem bölgesindeki faaliyetlerini sürdürdüğü bildirildi.

Shigeki Tao

ARJANTİNLİ EKİP: TÜRK İNSANI İNANILMAZDI

Depremin 228’inci saatinde bir anne ve iki kızını sağ kurtaran ekiplerden biri olan Arjantin grubu, “Hatay’da yaşadıklarımızı hayatımız boyunca unutmayacağız” dedi. 

Antakya’da Oymak Sokak’taki Uğur Apartmanı’nda 228’inci saatte çıkarılan bir anne ve iki çocuğunu kurtaran ekipler arasında bulunan Arjantinli arama kurtarma ekibi ile çalışmalar sırasında bir araya geldik. 35 kişilik ekip depremin ikinci günü bölgeye varmış.

‘BİZİ MOTİVE ETTİLER’

Ekip adına konuşan Diego Moshe, “Ben 30 yıldır arama kurtarma yapan bir profesyonelim. Çok zor operasyonlarda yer aldım. Ama hayatımda hiç böyle bir afet görmedim. İlk geldiğimiz günleri unutamıyorum. Tüm şehir yıkılmıştı. 3 kişiyi canlı olarak kurtardık, 20 kişinin ise maalesef cansız bedenine ulaştık. Kurtaramadığımız, ölmüş olarak bulduğumuz vakalarda ailelere karşı büyük bir üzüntü yaşadık. Türk insanının yapısı bizi çok şaşırttı. İnanılmazlardı. Çok sıcak, sevgi dolu ve minnet dolulardı. Bu bizim için gerçekten çok motive edici oldu. Enkaz altında yakını olan bir anne bize yemek vermeye çalışıyor. Sadece operasyonlarda değil her an bizi gören herkes teşekkür ediyor ve çok sıcak davranıyor. Türk toplumuna hayran kaldık” diye konuştu.

‘HATAY’I UNUTMAYACAĞIZ’

Moshe, “Artık görevimizin sonuna geldik. İki gün daha buradayız. Bir yandan yardım dağıtma görevlerine destek veriyoruz. Hatay’ı hayatım boyunca unutmayacağım” dedi. 

Depremin ardından Hatay’a yardıma koşan İngiliz Uluslararası Arama Kurtarma Ekibi’nden (UKISAR) hemşire Deborah Swann, deprem bölgesinde kendisine çay ve yemek ikram eden köylü bir kadınla çektirdiği fotoğraf ve verdiği mesajla sosyal medyada gündem olmuştu. Hürriyet’e konuşan Swann, deprem bölgesinde yaşadıklarını anlattı:

ÇOK ÜZÜCÜYDÜ

“10 yıldır UKISAR’da gönüllü çalışıyorum. Depremi haber kanallarından öğrendik. Türkiye’ye gideceğimiz bize bildirildiği andan itibaren 24 saat içerisinde Gaziantep üzerinden 8 Şubat sabahı Hatay’a ulaştık. Yıkılan binalar arasında etrafa koşturarak sevdiklerini arayan insanları görmek çok üzücüydü. Enkaz altında kalan insanları kurtarmak için yıkıntıların arasında çalışmak, hele de artçı sarsıntılar sürerken bunu yapmak biraz korkutucuydu.

EL ELE TUTUŞMUŞ HALDE BULDUK

“Bu afet, gerek hayatını kaybedenlerin sayısı gerekse ekibimizin kurtardığı kişi sayısı itibarıyla karşılaştığımız en büyük depremdi. Toplamda 11 kişiyi yerin altından canlı bir şekilde çıkardık. Beni en çok etkileyen şey ise enkaz altında hayatını kaybeden bir çifti el ele tutuşmuş bir şekilde bulmamız oldu. Düşündükçe hâlâ ağlıyorum, bu an hayatım boyunca benimle kalacak. Diğer yandan Hatay halkının her şeyini kaybetmesine rağmen gösterdiği cömertlik beni çok mahcup etti. Türk insanına âşık olduğumu söyleyebilirim.”