Ya al ya da bırak
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 19, 2002 02:14
Birleşmiş Milletler'in, 3 Kasım'daki seçimler sonrasında taraflara sunacağı 'çözüm paketi' belli oldu.
Brüksel'deki AB yetkililerine de ulaşan ve AB güvencesinin alındığı paket taraflara, 'take it, or leave it' (ya al, ya da bırak) prensibi ile sunulacak. İki tarafın benimsemediği konular tartışılmayacak. Hemfikir oldukları ama düzeltme ihtiyacı olan konularda ise tartışma ortamı yaratılacak.
AB desteği ile ortaya konulacak olan çözüm paketini Rumların reddetmesi, AB üyeliğine mal olacak. Türk tarafına ise yeni yaptırımlar getirilmesi söz konusu olacak. Ne konfederasyon, ne de federasyon yapısının esas alındığı çözüm paketinin Türk tarafının görüşlerine ‘‘daha yakın’’ olduğu söyleniyor. AB ve ABD'nin tamamen arkasında olduğu ‘‘BM planı’’, büyük ölçüde ‘‘Belçika Modeli’’ni esas alıyor. İşte ‘‘Kıbrıs Birleşik Devletleri’’ planı:
Yönetim: 3 devlet formülü ve tam siyasi eşitliğe dayanıyor. Çok boyutlu egemenlik sistemi esas alınıyor.
ÜÇ devlet: İki kanat devlet kuracak Türk ve Rumlara iç egemenlik hakkı veriliyor. Dış egemenlik ise, ortak olarak oluşturulacak ‘‘merkezi devlete’’ bırakılıyor.
Yetki paylaşımı: Ortak devletin sorumlulukları, AB, dış, savunma ve ekonomi gibi konularla sınırlandırılıyor.
Cumhurbaşkanlığı: Yönetim şekli parlamenterler rejimine çevriliyor. Buna rağmen Cumhurbaşkanlığı ‘‘sembolik’’ olsa da, dönüşümlü olacak şekilde korunuyor.
Parlamenter yapı: Kanat devletlerin başbakan ve meclisi ile ortak devletin başbakan ve 'ortak meclisi' bulunacak. Ortak devlette nüfusa oranın esas alındığı alt parlamento ve kanat devletlerin eşit sayıda temsil edildikleri üst parlamento olacak. Alt parlamentoda alınan kararlar, üst parlamentoda onaylanmadıkça geçerli olamayacak.
Türkiye göçmenleri: Türkiye'den KKTC'ye göçenler geri gönderilmeyecek. Yeni ortak devletin yurttaşı olacaklar.
Rum göçmenler: Kuzeyde AB mevzuatı ve üç özgürlük olarak adlandırılan, yerleşim, dolaşım ve mal edinme hakları, Rumlar için sınırlandırılacak. 10 yıl olarak düşünülen geçici süre sonunda, Rumların bölgeye yerleşimi, Türk nüfusunun yüzde 10'u geçmeyecek şekilde kısıtlanacak.
Kültür-ticaret: Kanat devletler, kültür, ticaret gibi alanlarda ortak devletten bağımsız ve onayına gerek duymadan, üçüncü ülkelerle ilişkiler kurabilecek ve anlaşmalar yapabilecek.
AB desteği ile ortaya konulacak olan çözüm paketini Rumların reddetmesi, AB üyeliğine mal olacak. Türk tarafına ise yeni yaptırımlar getirilmesi söz konusu olacak. Ne konfederasyon, ne de federasyon yapısının esas alındığı çözüm paketinin Türk tarafının görüşlerine ‘‘daha yakın’’ olduğu söyleniyor. AB ve ABD'nin tamamen arkasında olduğu ‘‘BM planı’’, büyük ölçüde ‘‘Belçika Modeli’’ni esas alıyor. İşte ‘‘Kıbrıs Birleşik Devletleri’’ planı:
Yönetim: 3 devlet formülü ve tam siyasi eşitliğe dayanıyor. Çok boyutlu egemenlik sistemi esas alınıyor.
ÜÇ devlet: İki kanat devlet kuracak Türk ve Rumlara iç egemenlik hakkı veriliyor. Dış egemenlik ise, ortak olarak oluşturulacak ‘‘merkezi devlete’’ bırakılıyor.
Yetki paylaşımı: Ortak devletin sorumlulukları, AB, dış, savunma ve ekonomi gibi konularla sınırlandırılıyor.
Cumhurbaşkanlığı: Yönetim şekli parlamenterler rejimine çevriliyor. Buna rağmen Cumhurbaşkanlığı ‘‘sembolik’’ olsa da, dönüşümlü olacak şekilde korunuyor.
Parlamenter yapı: Kanat devletlerin başbakan ve meclisi ile ortak devletin başbakan ve 'ortak meclisi' bulunacak. Ortak devlette nüfusa oranın esas alındığı alt parlamento ve kanat devletlerin eşit sayıda temsil edildikleri üst parlamento olacak. Alt parlamentoda alınan kararlar, üst parlamentoda onaylanmadıkça geçerli olamayacak.
Türkiye göçmenleri: Türkiye'den KKTC'ye göçenler geri gönderilmeyecek. Yeni ortak devletin yurttaşı olacaklar.
Rum göçmenler: Kuzeyde AB mevzuatı ve üç özgürlük olarak adlandırılan, yerleşim, dolaşım ve mal edinme hakları, Rumlar için sınırlandırılacak. 10 yıl olarak düşünülen geçici süre sonunda, Rumların bölgeye yerleşimi, Türk nüfusunun yüzde 10'u geçmeyecek şekilde kısıtlanacak.
Kültür-ticaret: Kanat devletler, kültür, ticaret gibi alanlarda ortak devletten bağımsız ve onayına gerek duymadan, üçüncü ülkelerle ilişkiler kurabilecek ve anlaşmalar yapabilecek.