Washington’da Bibi krizi

İRAN’ın nükleer programı nedeniyle Tahran Yönetimi ve P5+1 ülkeler arasında süren müzakereler, Washington’da eşine az rastlanır bir siyasi çekişmeye dönüştü. Ve Obama Yönetimi ile müzakerelere karşı çıkan bazı senatörler arasında süren mücadeleye İsrail sağ siyaseti ve İsrail istihbarat örgütü Mossad da dahil oldu.

Kavga, geçtiğimiz Kasım ayında İran’la 2013 Kasımı’ndan beri süren müzakerelerin bir kez daha uzatılması üzerine alevlendi. Uzatma şartlarına göre müzakerelerin 1 Mart 2015’e kadar bir çerçeveye, 1 Temmuz 2015’e kadar da nihai bir anlaşmaya dönüşmesine karar verilince ABD Kongresi’nde Obama’ya en yakın isimlerden Demokrat Partili Senatör Robert Menendez ve Cumhuriyetçi Partili Mark Kirk, görüşmelerin başarısızlığa uğraması durumunda İran’a yeni yaptırımlar uygulanması zorunluluğu getiren bir tasarı hazırladılar. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun partisine yakın, sağcı İsrail lobi örgütü AIPAC tasarıya destek verdi. Senato’nun Cumhuriyetçi çoğunluk lideri Mitch McConnell da, tasarının Senato Genel Kurulu’nda oylanacağını açıkladı.

YÖNETİMİN TASARIYA ÖFKESİ Ancak tasarıya ilk karşı çıkan Yönetim oldu. Ve Salı akşamı ABD Kongresi’nde yaptığı Birliğin Durumu konuşması sırasında ABD Başkanı Obama, bu türden bir tasarıyı veto edeceğini bir kez daha söyledi. Hatta Yönetim tasarısının hazırlayıcılarına da öyle öfkelenmişti ki, Hürriyet’in salondan izlediği konuşma öncesi Dışişleri Bakanı John Kerry, salona girerken kendisinin elini sıkmak isteyen Menendez’i görmezden gelip kafasını çevirdi. Obama da içeri girişi sırasında Menedez’in elini hızlıca sıkıp hiç konuşmadan yanından geçti.

BİBİ’YE PROTOKOL DIŞI DAVET Kongre’nin ise Obama’nın çıkışına cevabı gecikmedi. Ve ertesi sabah, Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı John Boehner, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu 11 Şubat’ta ABD Kongresi’nin ortak bir oturumunda konuşma yapması için Washington’a davet ettiğini açıkladı. Beyaz Saray bypass edilerek yapılan davetin Bibi tarafından kabul edilmesi ise Beyaz Saray’ı iyice kızdırdı. Zira Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, böyle bir davetin “normalde devleti başındaki isim tarafından yapılması gerektiğini” belirterek ortaya çıkan durumun “protokolden uzak” olduğunu söyledi. Earnest ayrıca daveti basına duyurulmasından çok kısa bir süre önce ilk kez çarşamba sabahı Boehner’ın ofisinden öğrendiklerini belirtti.

İSTİHBARAT ÖYLE DEMİYOR Duyurunun hemen ardından da asıl şaşırtıcı cevap Kerry’den geldi. Ve Dışişleri Bakanlığı’nda Avrupa Birliği Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile ortak düzenlediği basın toplantısında konuşan Kerry, İran’la müzakereleri eleştiren İsrail Hükümeti’nin aksine, İsrail istihbaratının ilave yaptırımları desteklemediğini söyledi. Kerry şöyle konuştu: “İsrail’in en üst istihbarat görevlilerinden biri, adını vermeyeceğim, hafta sonu İsrail’i ziyaret eden bir Amerikan Kongre delegasyonu tarafından (ilave) yaptırımlar hakkında ne düşündüğü sorulunca , bunun sürece bir el bombası atmak gibi olacağını söyledi.” Kerry’nin konuşmasından sonra Bloomberg’e konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi de Mossad’ın Bibi gibi düşünmediğini resmen doğruladı.

OBAMA GÖRÜŞMEYECEK MOSSAD, yaptığı yazılı bir açıklamayla, yaptırımlar konusunda hükümetten ayrı düşündüğü yönündeki haberleri yalanladı. Ancak bütün bunların üzerine, Bibi’nin isteğiyle daha sonra Washington’da yapılacak yıllık AIPAC Konferansı nedeniyle 3 Mart’a alınan ziyarete asıl darbe bugün geldi. Ve Beyaz Saray, İsrail’de 17 Mart 2015’te yapılacak parlamento seçimlerini gerekçe göstererek, Obama’nın Washington’a geldiğinde Bibi ile görüşmeyeceğini duyurdu. Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Bernadette Meehan, yaptığı açıklamada şöyle dedi: "Uzun geçmişe dayanan uygulama ve prensip gereği, yabancı bir ülkedeki bir demokratik seçimi etkiliyor görünmekten kaçınmak için, seçimlere yakın tarihlerde (o ülkenin) devlet başkanları ya da adaylarıyla görüşmüyoruz."