Güncelleme Tarihi:
TÜRKİYE ile Avrupa Birliği ilişkilerini hareketlendirme potansiyeli içeren en önemli konu başlıklarından olan vize muafiyetine ilişkin Brüksel’e iletilen yeni pozisyon belgesi, sürece ilişkin ihtiyatlı iyimserlik oluşmasına neden oldu. Ankara, belgede sunduğu unsurların yeşil ışık alacağı konusunda umutlu. Türkiye’nin karşılamadığı yedi kriter arasında AB’nin en fazla önem verdiği başlık, terörle mücadele yasasında yapılması öngörülen değişiklikler. Türkiye’nin AB Daimi Temsilcisi Büyükelçi Faruk Kaymakcı tarafından Strasbourg’da, AB Komisyonu Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans’a iletilen belgenin öne çıkan unsurları şunlar:
TERÖRLE MÜCADELE: Türkiye açısından en zorlu kriteri terörle mücadelede AB’nin beklentilerini karşılayacak ve süreç üzerindeki kilidi açacak değişikliklerin yapılması oluşturuyor. Türkiye, bu bağlamda düşüncenin eleştiri kapsamına giren ya da habercilik sınırını aşmayan şekilde ifade edilmesinin suç oluşturmayacağı vurgusunu yasaya ekleme taahhüdünde bulundu.
UYUMLU PASAPORT: Yeni nesil pasaportların nisanda devrede olacağı AB’ye bildirildi.
EUROPOL ANLAŞMASI: Avrupa Polis Teşkilatı ile Operasyonel İşbirliği Anlaşması yapılması ve uygulanması Türkiye’nin niyet belirttiği bir unsurdu. Ankara, AB’ye bu anlaşmayı imzalamaya hazır olduğu mesajını verdi.
YOLSUZLUKLA MÜCADELE: Avrupa Konseyi bünyesindeki Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu’nun (GRECO) yolsuzlukla mücadele alanındaki önerilerinin uygulanması hızla halledilebilecek kriterler arasında. Türkiye, Siyasi Etik Kanunu’nun TBMM gündeminde olduğunu, Adalet Bakanlığı’nın da siyasi partilerin finansmanına ilişkin yasal değişiklikler için çalıştığını AB’ye iletti.
KİŞİSEL VERİLER: AB, Türkiye’de kişisel verilere yönelik yasal düzenlemelerin Avrupa standartlarıyla uyumlu olmadığı görüşünde. Türkiye, bu yasayı AB standartları dikkate alınarak gözden geçirmesi gerekmesi halinde değiştireceği taahhüdünde bulundu.
SUÇ BAĞLANTILI KONULARDA İŞBİRLİĞİ: AB, Türkiye’nin bu alanda Kıbrıs Rum Kesimi’nin de dahil olduğu tüm üyeleriyle işbirliğinde bulunmasını talep ediyor. İşbirliğine açık olan Ankara, Kıbrıs Rum Kesimi ile temasta olmama tavrını koruyacak.
GERİ KABUL ANLAŞMASI: Türkiye üzerinden kural dışı şekilde AB ülkelerine geçiş yapan kişilerin geri alınmasına ilişkin Geri Kabul Anlaşması (GKA), şu aşamada tüm unsurlarıyla uygulanmıyor. Türkiye, GKA’yı vize serbestisi ile eşzamanlı uygulama niyetini koruyor.
İKİ KURUMUN ONAYI GEREKİYOR
Ankara-Brüksel hattında 2018’de yaşanan kıpırdanma bağlamında dikkate değer bir gelişme olarak değerlendirilen Türkiye’nin önerisine her şeyden önce AB Komisyonu tarafından yeşil ışık yakılması gerekiyor. AB Komisyonu başından bu yana teknik ve olumlu yaklaşım içinde olmuştu. Ankara, bu tavrın yeni öneri için de süreceğini umuyor. Komisyon’un yeşil ışık yakması halinde süreç tekrar Avrupa Parlamentosu’na (AP), sonrasında da üye ülkelerin temsil edildiği AB Konseyi’ne taşınacak. Vize muafiyeti için bu iki kurumun da onayı gerekiyor. Mevcut konjonktürde özellikle AP’den onay çıkmasının çok kolay olmayacağı görüşü hâkim. Bu engelin aşılması durumunda AB Konseyi’nden olur alınması daha kolay gözüküyor.