Vizede kritik tarih 4 Mayıs
Güncelleme Tarihi:
AB Komisyonu, 4 Mayıs’a kadar vize serbestisi için gereken 72 şartın yerine getirilmesi halinde muafiyet sürecinin başlaması için tavsiyede bulunmaya hazırlandığını açıkladı. Türk kaynaklar kriterlerin 55’inin karşılandığını, diğerlerinin de en kısa sürede tamamlanacağını söylüyor.
TÜRKİYE’nin Avrupa Birliği’nden en önemli beklentisi olan ve mülteci krizi bağlamındaki gelişmelerin de etkisiyle gündemin ilk sırasına oturan vize muafiyetinde kritik aşamaya gelindi. Avrupa Birliği Komisyonu, Türk vatandaşlarına Schengen Bölgesi’ne vizesiz seyahat imkanı sağlayacak serbesti için kritik kararını 4 Mayıs’ta açıklayacak. AB Komisyonu’nun Ankara’nın beklentileri doğrultusunda olumlu görüş beyan etmesi için Türkiye’nin belirlenen 72 kriterin tamamını yerine getirmesi gerekiyor. Brüksel, önceki gün AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker’in Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nde (AKPM) yaptığı ve ‘kriterleri sulandırmanın söz konusu olmayacağı’ yönündeki açıklamasına atıf yaparak bu yaklaşımı teyit etti.
Türkiye henüz kriterlerin tamamını karşılamış değil. AB Komisyonu şu aşamada karşılanan kriterler konusunda sayı bazında açıklama yapmaktan ziyade sürecin hızlı ilerlemesinin önemine atıf yapmayı tercih ediyor. Türk kanadı ise kriterlerin 55’inin karşılandığının ve geri kalan 17 kriterin de en kısa sürede tamamlanacağının altını çiziyor.
TERÖRLE MÜCADELE SORUNLU
Teknik kriterleri karşılama konusunda beklentileri aşan bir performans sergileyen ve süreçteki ilerlemesi AB Komisyonu tarafından da teyit edilen Türkiye açısından en sorunlu unsurlardan birini terörle mücadeleye ilişkin yasal düzenlemeler bağlamında atılması gereken adımlar oluşturuyor. Türkiye’nin, örgütlü suçlar ve terörle ilgili yasal çerçeveyi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihadı, AB mevzuatı ve üye ülke uygulamalarıyla uyumlu hale getirmesi gerekiyor. Bu bağlamdaki düzenlemelerin, mahkemeler, güvenlik güçleri ve kolluk kuvvetleri arasında özgürlük ve güvenlik hakkını, adil yargılanma, ifade özgürlüğü, toplanma ve örgütlenme özgürlüğünü güvence altına alacak şekilde uygulanmasının sağlanması da gerekiyor. Vize muafiyeti kararı alınması durumunda vizesiz seyahat olanağının sadece biyometrik pasaport sahibi Türk vatandaşlarına sağlanacağından bu belgelerin zamanında yetiştirilebilmesi için çalışmalar yoğun şekilde sürüyor. Türkiye’nin tanımadığı Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne (GKRY) yönelik ‘ayrımcı’ olmayan bir uygulamanın nasıl hayata geçirileceği de masadaki sorunlar arasında yer almayı sürdürüyor.
İHTİYAÇ KARŞILIKLI
AB ile Türkiye arasında mülteci krizi bağlamında varılan anlaşmanın uygulamasına ilişkin değerlendirmelerde bulunan AB Komisyonu’nun Göçten Sorumlu Üyesi Dimitris Avramopoulos, Türkiye’nin kriterleri 4 Mayıs öncesinde tamamlama konusunda kararlı olduğuna dikkat çekerek, “Gelen sinyaller olumlu” dedi. Dimitris Avramopoulos, ‘Türkiye’nin AB’ye olan ihtiyacından daha fazla AB’nin Türkiye’ye ihtiyacının olduğu’ bir durumun söz konusu olmadığını belirterek, “İki taraf da birbirine aynı düzeyde ihtiyaç duyuyor” dedi.
AKPM'DEN UYARI GELDİ
AB ile Türkiye arasındaki mülteci anlaşmasının hukuka uygunluğunu sorgulayanlar arasına Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) de katıldı. Hollandalı parlamenter Tineke Strik tarafından hazırlanan bir kararda, Suriyeli mültecilerin “ilk sığınma ülkesi” olarak Türkiye’ye geri gönderilmesinin Avrupa hukuku ve uluslararası hukuka aykırı olabileceği kaydedildi. AKPM, Avrupa Adalet Divanı’ndan yorum alınmasını ve o zamana dek geri göndermelerin durdurulmasını da istedi. 47’ye karşı 58 oyla kabul edilen karara AK Parti milletvekilleri değişiklik önergesi vererek hukuka uygunsuzluk vurgusunu düşürmeye çalıştılarsa da bu önergeler kabul görmedi. Kararın bağlayıcılığı yok.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK
AB Komisyonu’nun, 4 Mayıs’ta Türk vatandaşlarına vize muafiyeti sağlanması konusunda olumlu görüş bildirmesi halinde AB Konseyi’nin 539/2001 sayılı tüzüğünde değişiklik yapılması için öneri hazırlanacak. Bunun ardından konu Avrupa Parlamentosu’nun önüne gelecek. İlgili komitede sürecinn tamamlanmasının ardından AP Genel Kurulu devreye girecek. Genel Kurul’dan yeşil ışık çıkması durumunda AB Konseyi’ndeki onay süreci başlayacak. AB İçişleri ve Adalet Bakanları tarafından ele alınarak onaylanması öngörülüyor. İlgili toplantının 9-10 Haziran’da yapılması söz konusu. Nitelikli çoğunlukla oy kullanacak AB Konseyi’nin onayı halinde vize muafiyetine ilişkin karar AB Resmi Gazetesi’nde yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek. Bu süreç 20 günü bulabiliyor.