Vize muafiyetine terör kilidi

AVRUPA Parlamentosu (AP) vizesiz Avrupa için gerekli 72 şarttan geri kalan 5 kriter de karşılanmadan vize muafiyetine siyasi onay sürecini başlatmama yaklaşımını koruyor. Dün düzenlenen AP oturumu da bu tavırdan geri adım olmadığını gösterdi. Türkiye ise mevcut konjonktürde TMK’da değişikliğe gitme niyetinde değil. Dün Strasbourg’da temaslarda bulunan AB Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır bu mesajı AP’ye resmen iletti. Oturum öncesinde basına konuşan Bozkır, “TMK’da bir değişikliği kabul etmek mümkün değildir. 450 şehit verdiğimiz, terörle mücadele operasyonlarının yapıldığı, canlı bombaların insanların canına kıydığı bir ortamda TMK’nın Türkiye’de ele alınması mümkün değildir” dedi. Türkiye konuya büyük ölçüde güvenlik perspektifini öne çıkararak eğilirken AP, tamamen farklı bir frekansta. AP, bu yasanın kapsamının genişliği ile insan hakları ve özgürlükler üzerindeki olumsuz etkilerini ön planda tutan bir yaklaşım sergiliyor.

ÇOK ERKEN TEPKİ
AP’nin tavrında dikkat çeken unsurlardan birini ‘önce kriter sonra onay’ tavrını AB Komisyonu’nun olumlu tavsiyesinden hemen sonra verip siyasi onay sürecini başlatmayacağını net şekilde ortaya koyarak olası köprü kurma girişimlerini baştan imkansız hale getirmesi oluşturuyor. Bu tavrın benimsenmesine öncülük eden AP Başkanı Schulz, şartlar yerine getirilmeden AP’nin konuyu ele almasının söz konusu olmayacağını, bu nedenle kendisinin tavsiyeyi ilgili komisyona havale etmediğini söyledi. Schulz, mevcut durum için “Çok zor” ifadesini kullandı. AP’nin takındığı tavırla AB Komisyonu’nun tavsiyesini şarta bağladığını belirten Bozkır ise kritik aşamada olunduğu görüşünde.

‘RUTİN YAKLAŞMA’ UYARISI
Bozkır, AP’nin iyi niyetli Temaslardan çıkan tablo, Türk tarafında hızlı bir çözüme yönelik umudun azaldığını gösterirken Bozkır, AP’nin iyi niyetli davrandığı konusunda şüpheleri olduğunu gizlemiyor. AP’ye ‘doğru resme bakma’ çağrısı yaparak konuya rutin bir karar gibi yaklaşılmamasını isteyen Bozkır, “Şimdiye kadar sorumluluk hatta siyasi riskler alarak sağladığımız güvene ve iyi niyete dayalı anlaşmalar çok tehlikeli bir anla karşı karşıya” dedi.

ENDİŞE BÜYÜYOR
Vize muafiyetinin 1 Haziran’da yürürlüğe girecek Geri Kabul Anlaşması’yla (GKA) doğrudan bağlantılı olması, GKA’nın da 18 Mart mutabakatının ana unsurları arasında yer alması kilitlenmenin giderilememesi durumunda Türkiye ile AB arasındaki mülteci paketinin toptan çökme olasılığına yönelik endişeleri yükseltmiş durumda. AP Başkanı Schulz, Alman medyasına yaptığı açıklamada, anlaşmanın basitçe iptal edilemeyeceğini hatırlatıp Türkiye’nin böyle bir politika izleyeceğini sanmadığını dile getirdi. Bozkır ise “Vize konusunda haklı nedenlere dayanmayan şekilde ilerlemeler kaydedilemezse, o zaman bütün bu anlaşmanın 5 unsuru gözden geçirilecek. GKA’nın yürürlüğe girmesinden, fasılların açılmasına, Türkiye’ye gönderilmesi gereken 3 milyar Euro’nun henüz gelmemiş olmasına kadar bütün tablo gözden geçirilecektir” diye konuştu. Türkiye, AB’nin insan hakları konusunda referans aldığı Avrupa Konseyi’nin de resmen devreye girmesi için Bozkır aracılığıyla girişimde bulundu.

TÜRKİYE RAPORTÖRÜNDEN SERT ELEŞTİRİ
AP oturumunda söz alan parlamenterlerin neredeyse tamamı gibi Türkiye raportörü Kati Piri de vize muafiyeti için 72 kriterin hepsinin karşılanması gerektiğini söyledi. Terörle Mücadele Kanunu’nun yıllardır eleştirildiğini belirten Piri, “Bu yasa, Türkiye’nin PKK gibi örgütlerle mücadelesi kapsamında değil, gazeteci tutuklamak, akademisyenleri susturmak için de kullanılması nedeniyle eleştiriliyor” dedi. Genel kurulda AB Konseyi ve AB Komisyonu adına yapılan açıklamalarda ise Türkiye’nin mülteci krizi konusunda attığı adımlar övülürken, Türk vatandaşlarına vize muafiyeti uygulanması yönünde görüş bildirildi. AB Komisyonu adına söz alan Göç, İçişleri ve Vatandaşlıktan Sorumlu AB Komisyonu Üyesi Dimitris Avramopoulos, vize muafiyeti konusunda ‘Avrupa’nın bir B planının olmadığını’ vurguladı.

ALMAN BAKANDAN KARAMSAR AÇIKLAMA

Bild gazetesinin haberine göre Almanya İçişleri Bakanı Thomas de Maiziere partisinin grup toplantısında Türkiye ile vize muafiyetinin gerçekleşmeyebileceğini söyledi. Gazete, Alman İçişleri Bakanı de Maiziere’nin, “Cumhurbaşkanı Erdoğan kriterleri yerine getirmeye hazır değil” dediğini yazdı. İçişleri Bakanı, şartlar yerine getirilmezse, vizenin de kalkmayacağını vurguladı. Celal ÖZCAN / BERLİN

MİNİ YORUM
Görüş ayrılıklarının kısa vadede giderilebilecek düzeyde olmaması vize muafiyeti konusunda 18 Mart’ta AB ile Türkiye arasındaki mutabakatta yer alan 30 Haziran hedefinin korunmasını da neredeyse imkânsız hale getirdi. Acil adım atılması halinde teknik olarak hâlâ mümkün olmakla birlikte tarafların pozisyonlarında değişikliğe gideceğine dair siyasi irade belirtisi olmaması, hedefi gerçekçi olmaktan uzaklaştırıyor. Sinyaller, Hürriyet’in 8 Mayıs’ta yazdığı gibi, eski takvime dönülerek vize muafiyetinin ekim 2016’da sağlanmaya çalışılacağına işaret ediyor.