Ve Beyaz Saray o halıyı çıkardı
Güncelleme Tarihi:
Beyaz Saray, İncirlik ve diğer Türk üslerinin IŞİD’e karşı kullanılması konusunda hafta sonu yaşanan tartışmanın ardından, Ankara’ya diplomatik bir hamleyle cevap verdi. Ve geçen yıl Ermeni diasporasının kampanyasına rağmen Beyaz Saray’da teşhir etmeyi reddettiği, Ermeni Soykırımı’nı temsil ettiği iddia edilen “Gazir Halısı”nı deposundan çıkarıp sergileyeceğini duyurdu.
PAZAR günü Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice’ın Türklerin IŞİD’le mücadelede İncirlik ve diğer Türk üslerini koalisyon güçleri ve ABD’ye açtığı yönündeki açıklamasının Ankara Yönetimi tarafından yalanlanmasının ardından yaşanan gerginlikte, Beyaz Saray çarşamba akşamı Türk Hükümeti’ne diplomatik yoldan bir cevap verdi. Amerikan Yönetimi, İncirlik Üssü eksenli devam eden müzakerelerde Türkiye’yi açıktan eleştirmekten kaçınırken, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü Bernadette Meehan, yayınladığı açıklamada, Ermeni Soykırımı’nı temsil ettiği iddia edilen Gazir Halısı’nın 18-23 Kasım tarihleri arasında Beyaz Saray’da teşhire açılacağını duyurdu.
ALTI GÜN BOYUNCA KALACAK
Beyaz Saray Ziyaretçi Merkezi’nde “ABD’ye Teşekkür: Yurtdışındaki Amerikan Cömertliğinin Minnettarlığı Olarak Başkanlara Üç Hediye” başlıklı sergide altı gün boyunca ziyarete açılacak halı için yayınladığı açıklamada Meehan şunları söyledi: “Aynı zamanda ‘Ermeni Yetimi Halısı’ olarak bilinen halı, Amerikan halkı tarafından yerlerinden edilen Ermeni yetimler için sağlanan insani yardımın tanınması amacıyla 1925’te Başkan Coolidge’e sunulmuştu. Cennet Bahçesi’nin tasvir eden, 4 milyon ilmek içeren halının tamamlanması 18 ay sürdü. 3.5x5.8 metre boyutlarındaki halı çok iyi durumda. Halı, Başkan Coolidge’in 1929’da görev süresi sona erince, kendisinin kişisel eşyası olarak ayrılmış ancak 1982’de ailesinin bir hediyesi olarak Beyaz Saray’a dönmüştü. Halı, o zamandan beri sadece iki kere teşhir edildi ve Ermeni halkıyla ABD’nin yakın ilişkisinin bir hatırası oldu.”
GEÇEN SENE REDDEDİLMİŞTİ
Gazir Halısı’nın Beyaz Saray’da teşhiri konusu, ilk olarak geçen senenin Eylül ayında gündeme gelmiş ve Ermeni Soykırımı iddialarının 2015'teki 100'üncü yıldönümü öncesi, konu ABD'deki Ermeni diasporasının bir propaganda faaliyetine dönüşmüştü. Diaspora, Ermeni yetim çocuklar tarafından dokunan ve yaklaşık 90 yıl önce Beyaz Saray'a hediye edilen halı için yazılan bir kitabın Washington'da düzenlenecek tanıtımında halının Beyaz Saray tarafından teşhir edilmesini isteyince, Amerikalı yetkililer 2013 Kasım’ında bunu reddetmişlerdi. Beyaz Saray Sözcüsü Laura Lucas Magnuson o sırada konuya ilişkin yaptığı açıklamada: “Bu etkinlik için halıyı dışarı çıkarmak mümkün olmayacağı için üzgünüz. Halıyı özel bir kitap tanıtımıyla bağlantılı olarak sadece yarım gün sergilemek, ABD Hükümeti'ne ait bir eşya için uygun olmaz ve sınırlı bir teşhir için Beyaz Saray'ı halıyı nakil risklerini üstlenmek zorunda bırakırdı. Bu durum, halının tarihi önemine denk görülmedi” demişti. Ancak Ermeniler, bu açıklamayı tatmin edici bulmamış ve Amerikalı yetkililerin bunu Türkiye'nin baskısından korkmasına bağlamışlardı.
1400 YETİM DOKUDU
Massachussetsli 92 yaşındaki dişçi Hagop Martin Deranian'ın halıya ilişkin yazdığı, “Başkan Calvin Coolidge ve Ermeni Yetimlerin Halısı” kitabına göre Vartuhi Galezyan adlı 15 yaşında bir Ermeni kızı, o dönem ABD Başkanı Calvin Coolidge'i Washington'da ziyaret ederek, 1915 Olayları sonrası Ermeni mültecilere yardımlarından ötürü ABD'ye teşekkür ediyor. Minnettarlığının bir ifadesi olarak da, ABD Başkanı'na şimdi Lübnan sınırlarında yer alan, Beyrut'a yakın Gazir kasabasındaki 1400 yetimin dokuduğu değerli bir halı hediye ediyor. Halı, Coolidge döneminde Beyaz Saray'da sergileniyor. Yaklaşık son 20 yıldır da Beyaz Saray'ın depolarında tutuluyor.