Van'da tarihi gün

TARİHİ AYİNE HAZIRLIK / FOTO GALERİ

Van Gölü üzerinde bulunan Akdamar adasındaki 1,100 yıllık Ermeni "Surp Haç Kilisesi" bu pazar günü yeniden ayine açılıyor. Akdamar Kilisesi olarak da bilinen bu tarihi mekanda en son ayin 95 yıl önce yapılmıştı.

İrem KÖKERVan'dan bildiriyor

<ımg>hurriyet.com.tr

Ermeni Vaspurakan Kralı I. Gagik tarafından 915-921 yılları arasında Keşiş Menuel'e inşa ettirilen bu tarihi kilisenin Ermeniler açısından önemi çok büyük. Kilise adını her yıl eylül ayının ikinci pazarına denk gelen "Surp Haç" yontusundan alıyor. Ayrıca 1895 yılına kadar burası, Ermeni Patrikliği'nin merkeziydi.

Ancak siyasi nedenlerden dolayı 1951 yılında dönemin hükümeti, kilisenin yıkılmasına karar verdi. Bu yıkım kararı yapılan müdahalelerle rafa kaldırıldıktan sonra bu tarihi kilise de adeta kaderine terk edildi.

Kilise, Ermenistan ile ilişkilerin geliştirilmesine yönelik bir adım olarak Kültür Bakanlığı tarafından 2005-2007 yılları arasında 1.5 milyon dolarlık bir yatırımla restore edildi. Restorasyonu da Ermeni mimar Zakariya Mildanoğlu gerçekleştirdi. 2007 yılında kilise "anıt-müze" olarak açıldı. Daha sonra Van Valiliği'nin girişimleriyle kilisede yılda bir kez ayin yapılmasına izin verildi.

İLK AYİN, İLGİ BÜYÜK

İzin çıktıktan sonra yapılacak ilk ayin bu pazar günü. Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırın kapalı olmasına rağmen Ermenistan'dan yüksek sayıda katılım bekleniyor.

Ermenistan'dan gelecek olanların Erivan'dan istanbul'a gelerek burada aktarma yapıp Van'a uçmaları ya da Gürcistan ve iran üzerinden karayoluyla gelmeleri gerekiyor.

Van'daki 3,600 kişilik otel kapasitesi tamamen dolu. Uçaklarda yer bulmak mümkün değil. Bu yoğun ilgi nedeniyle Van Valiliği, gelecek misafirleri Vanlıların evinde konuk etmek üzere hazırlıklar yapıyor.

TARTIŞMALARIN GÖLGESİ

Bir meselenin bir tarafında Türkiye bir tarafında Ermenistan olunca pürüzsüz bir süreç olmasını beklemek zor.

Akdamar Kilisesi'nin ayine açılması da birçok tartışmaya neden oldu. Ancak şu anda yaşanan heyecan bu tarihi olayın tartışmaların gölgesinden çıktığına işaret ediyor.

İlk önce "haç" tartışması yaşandı. Türkiye Ermenileri Patriği Mesrop II Mutafyan tarafından gönderilen kiliseye takılması için gönderilen haç, bunun yerine Van Müzesi'ne götürülmüştü. Uzun süre müzede duran haç, geçen hafta içerisinde Akdamar'a götürüldü.

70 kilo ağırlığındaki, 2.5 metre uzunluk ve 130 santimetre genişliğindeki haç, teknik nedenlerden dolayı Kilise'nin çatısına takılamadı. Hatta yaşanan bu "haç tartışması" nedeniyle Ermenistan Patrikliği Eçmiyazin ayine katılmayacağını açıklamıştı.

Demir haç geçici olarak çan kulesinin yanına, ahşaptan yapılmış bir kaidenin üzerine yerleştirildi. Haçın ayin günü nereye konulacağına istanbul Ermeni Patrikhanesi'nden gelecek din adamları karar verecek.

ERMENİLER BÖLÜNDÜ

Akdamar Kilisesi'nin açılması Ermenistan'da yoğun tartışmalara neden oldu. Yurtdışındaki bazı Ermeni kiliseleri katılacağını, bazıları ise katılmayacağını açıkladı

Binlerce Ermeni, ayine katılmak için Van'a gelmeye hazırlanıyor.

Ancak diğer yandan özellikle milliyetçi kesim ve diaspora, Türkiye'nin kiliseyi ayine açarak, samimi olmadığı, uluslararası alanda prim yapmaya çalıştığını savunuyor. Ermenilerin talebi, kilisenin yılda bir defa değil, her zaman ayine açık tutulması.

Bütün bu tartışmalara rağmen Van'da büyük bir heyecan yaşanıyor. Türkiye ile Ermenistan arasındaki diplomatik normalleşmenin donduğu bir dönemde Türkiye'nin bu kararı, sürecinin yeniden hareketlenmesi adına sembolik ama önemli bir adım niteliği taşıyor.