Güncelleme Tarihi:
Koronavirüse yakalanan kişilerin bazılarında görülen, enfeksiyondan haftalar hatta aylar sonra bile virüs semptomlarının devam ettiği 'Uzun Kovid' sendromunda gizem sonunda çözülüyor.
Koronavirüse yakalanan kişilerde, nörolojik, sindirim, kalp ve akciğer sorunlarına kadar uzanan semptomlara neden olan Uzun-Kovid salgın boyunca bilim insanlarının kafasını karıştırdı. Hastalığa ilişkin birçok teori ortaya atılırken İspanyalı bilim insanları uzun süre geçmeyen semptomların sebebinin vagus sinir hasarı ile ilgili olabileceğini düşünüyor.
VÜCUTTAKİ EN UZUN SİNİR
Vagus siniri vücuttaki en uzun sinirdir, beyin, kalp, akciğerler ve bağırsaklar gibi hayati organları birbirine bağlar ve yutma için kullanılan kasları kontrol eder. Uzmanlar bunu sinir sisteminin 'otoyolu' olarak tanımlıyor.
350 HASTA İNCELENDİ SONUÇLAR ÇARPICI
İspanyalı bilim insanları, 350 Uzun-Kovid hastası üzerinde testler yaptı ve sinirin kalıcı sağlık sorunlarıyla bağlantılı olup olmadığını belirlemek için semptomlarını test etti.
20 hastayı temel alan ön analizlerinden elde edilen sonuçlar, semptomların vagus siniri hasarı ile bağlantılı olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmacılar, hakemli olarak yayınlanmayan bulgularını baz alarak, vagus sinirindeki yapısal değişikliklerin Uzun-Kovid'in "merkezi" bir özelliği olduğunu öne sürdü.
KALINLAŞMIŞ VE İLTİHAPLI VAGUS SİNİRİ
Kabaca 3 mm çapında olan Vagus sinirinin Uzun Kovid'deki rolünü incelemek için, Badalona'daki Alman Üniversite Hastanesi'ndeki sağlık görevlileri 348 hastayı inceledi. Grubun üçte ikisinde, ishal, yüksek kalp hızı, baş dönmesi ve düşük tansiyon gibi semptomlar vardı. 22 kişinin daha ileri testleri, hastalarda kalınlaşmış veya iltihaplı bir vagus siniri olduğunu gösterdi.
Çalışmanın yazarları Dr Gemma Lladós ve Dr Lourdes Mateu, uzun süreli Kovid hastalarının çoğunun sinir yapısında değişiklikler olduğunu belirtti.
TEK SEBEBİ BU OLAMAZ
Çalışmaya dahil olmayan Exeter Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden kıdemli klinik öğretim görevlisi Dr David Strain, çalışmanın artan kanıtlara katkıda bulunduğunu belirterek, 'Sinir hasarına duyarlı kişilerin uzun süreli Kovid geliştirme riski en yüksek olan kişiler olması tamamen mümkündür.' dedi.
Ancak Dr Strain, enfeksiyon sonrası tüm kalıcı semptomların bu sinirle bağlantılı olamayacağını, bu nedenle beyin sisi ve kas ağrıları tetikleyicileri hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtti.
EN YAYGIN SEMPTOMLAR: YORGUNLUK, NEFES DARLIĞI, BAŞ DÖNMESİ
Uzun-Kovid'de en yaygın semptomlar, yorgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı ve koku kaybı. İngiltere'deki resmi tahminler, 1.3 milyon kişinin enfeksiyondan sonra en az dört hafta süren Kovid benzeri semptomlara sahip olduğunu gösteriyor. Ancak durumu tanımlamak zor olduğundan sendromdan tam olarak kaç kişinin etkilendiğini bilmek zor.