Ünlü film gerçek oldu: Bilim insanlarından anılarımızı silecek keşif!
Güncelleme Tarihi:
Bilim insanlarının araştırmaları tıp alanında görülmemiş gelişmelerin kapısını açarken vücudumuzun işleyişiyle ilgili de akılalmaz bilgilere sahip olmamızı sağlıyor. İngiliz bilim insanları, son araştırmalarında insanların duygularını ve anılarını silebilecek, hatta değiştirebilecek bir protein keşfettiklerini açıkladı.
Türkçeye "Sil Baştan" olarak uyarlanan Eternal Sunshine of the Spotless Mind isimli filmde, aşk acısı çeken karakterler bir merkezde bu anılarını sildirip hayatlarına kaldıkları yerden devam etmeye çalışıyordu... Tüm dünyada çok sevilen ve milyonlarca insan tarafından izlenen filme ilham veren 'anı sildirme' gerçek oldu!
Araştırmacılar beynimizde duygularımızı ve anılarımızı değiştirmemize hatta tamamen unutmamıza yarayacak bir protein buldular.
Uzun dönem hafızamız ikiye ayrılıyor. Anılarımız gerçeklere dayanan bilgileri depoladığımız isimler, mekanlar ve olaylar ve diğer yandan da duygu ve becerilerimizle ilgili olan daha 'güdüsel' olanlar şeklinde depolanıyor.
İşte bu güdüsel ve duygularımızla ilgili anılar bilim insanlarına göre 'modifiye' edilebilecek yani değiştirilmesi mümkün olacak. Bu da elbette gerçek hayatta filmleri yaşatmak için değil de 'PTSD' adı verilen ve 'Travma Sonrası Stres Bozukluğu' denen sendromu yenmek için kullanılabilecek.
Cambridge Üniversitesi'nde araştırmacıların elde ettikleri verilere göre 'Shank' adı verilen bir protein beynimizdeki nöronlar arasındaki bağın ne kadar güçlü olduğunu belirleten reseptörler için destek görevi görüyor.
Bilim insanları da bunun bir sonucu olarak beta-bloker propranolol kullanımıyla anıların değiştirilip değiştirilemeyeceğini ortaya çıkarmaya çalışıyor.
Bu protein azaltılınca / bozulunca anılarımız değişebilir hale geliyor.
2004 yılında yapılan çalışmalarda bilim insanları hayvanlara verilen propranolol tedavisiyle öğrendikleri kötü travmaları yok etmeyi başarmıştı. ancak bu çalışmaların tekrarı yapılamadı.
Yeni çalışmada ise bilim insanları Pavlov’un koşullanma deneyine benzer şekilde, farelere elektroşok veren bir düğme kullanarak düğmeyi korkuyla ilişkilendirilmelerini öğretti.
Farelere düğme kullanılarak bu hafızaları hatırlatıldı ve hemen ardından propranolol uygulandı ancak farelerde daha önceki deneylerde olduğu gibi hafıza kaybı yaşanmadı.
Araştırmacılar anıların istikrarlı hale gelip gelmediğini belirlemek için bu kez ‘shank’ proteinini kullandı ve bunu istikrarlı sonuçlar verdiği görüldü.
TRAVMA GEÇİREN İNSANLAR İÇİN KULLANILACAK
İçgüdüsel hatıraların değiştirilebileceğine inanan bilim insanları bu tür araştırmaların Travma Sonrası Stres Bozukluğu'ndan mustarip insanlara yardımcı olabileceğini belirtiyor.
Dr Amy Milton, "Zamanla hayvanlarda anıları değiştirilebilir kılan faktörleri belirleyebileceğimizi ve bunları insan hastalara aktarabileceğimizi umuyoruz” açıklamasını yaptı. Ancak Milton bu mekanizmaların oldukça hassas ve karmaşık olduğunu ve insanlarda hayvanlarda alınan sonucun elde edilmesinin zor ve zaman alıcı olacağını da sözlerine ekledi.