Güncelleme Tarihi:
ABD Başkanı Joe Biden ve NATO üyesi ülke liderleri Rus birlikleri savaşın üçüncü yılında Ukrayna'nın doğu cephesinde avantajlarını arttırırken, askeri ittifakın 75. yıldönümünü kutlamak üzere salı gününden itibaren üç günlük bir zirve için Washington'da bir araya gelecek.
Yaklaşan zirveyle ilgili dün bir açıklama yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO'nun 32 üye ülkesinin savaşın başladığı Şubat 2022'den bu yana Ukrayna'ya askeri teçhizat için her yıl yaklaşık 40 milyar avro (43 milyar dolar) harcadığını ve bunun ileriye dönük "asgari bir temel" olması gerektiğini söyledi.
Stoltenberg, "Zirvede müttefiklerin önümüzdeki yıl içinde bu seviyeyi sürdürmeye karar vermelerini bekliyorum" dedi.
Stoltenberg, bu miktarın ülkeler arasında ekonomik büyümelerine göre paylaştırılacağını ve liderlerin 2025 yılında tekrar bir araya geldiklerinde bu rakamı gözden geçireceklerini söyledi.
BOLCA SİLAH VAR AMA ÜYELİK YOK!
NATO’nun askeri yardımları Ukrayna için hayati önemde. Ancak daha da önemlisi Zelenski savaşın başından beri Rusya’yla ana gerilim konularının başında gelen NATO üyeliği için de bastırmaya devam ediyor.
Ancak haftaya yapılacak zirvede Ukrayna’nın NATO’ya üyeliğinin veto edileceği ve üyelik planının masadan tamamen kalkacağı şimdiden netleşmeye başladı.
NATO liderleri önümüzdeki hafta Ukrayna'ya en az bir yıl daha mevcut seviyelerde silah ve mühimmat akıtmaya devam etme sözü vererek desteklerinin sürdüğü konusunda güvence vermeyi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e geri çekilmeyeceklerini göstermeyi umuyor.
“KIRMIZI ÇİZGİ” DEĞİŞMİYOR
Ancak AP’nin NATO kaynaklarına dayandırdığı haberine göre Ukrayna için NATO üyeliği artık masada olmayacak.
NATO liderleri son zirvelerinde Ukrayna'nın üyelik sürecini hızlandırmayı ve acil istişareler için üst düzey bir organ kurmayı kabul etmişlerdi.
Halihazırda NATO müttefikleri Ukrayna'ya yapılan askeri desteğin %99'unu sağlıyor. Yakında ittifak ekipman teslimatlarını da NATO yönetmeye başlayacak.
Ancak birlikte Ukrayna için iki kırmızı çizgi var: Savaş bitene kadar NATO üyeliği yok ve NATO askerleri hiçbir zaman sahada olmayacak.
NATO RUSYA’YLA DAHA GENİŞ ÖLÇEKLİ BİR ANLAŞMAZLIĞI GÖZE ALMAK İSTEMİYOR
Seçimlere hazırlanan ABD, seçimlerde etkileri zayıflayan Fransa ve Almanya, aşırı sağın yükselişe geçtiği İtalya ve Hollanda gibi ülkelerde Ukrayna’da devam eden savaşa ve verilen desteğe bakış da değişim sürecinde.
Üyelik umudu masada kalsa da haftaya yapılacak zirvede NATO liderlerinin Ukrayna'ya doğru askeri teçhizatı sokmak ve silahlı kuvvetlerin eğitimini kolaylaştırmak yolunda karar alması bekleniyor.
NATO liderleri için en büyük çekince Ukrayna'nın üyeliğine izin vermeden üyelik perspektifini nasıl şekillendirecekleri. Birçok müttefik, Rusya ile daha geniş çaplı bir savaşa sürüklenmekten endişe ederek, çatışmalar devam ederken Ukrayna'yı üyeliğe kabul etmeyi reddediyor. Dün Putin’le görüşen ve AB içinde rahatsızlığa yol açan Macaristan Başbakanı Orban Ukrayna'nın üyeliğine tamamen karşı çıkıyor.
KİEV TEPKİLİ: GÖRÜLMEMİŞ VE SAÇMA BİR DURUM
Zirve öncesinde NATO elçileri Ukrayna'nın üyeliğe giden yolunu tanımlamak için "geri dönülmez" gibi sözcükleri kullanıp kullanmayacaklarını tartıyorlar. 2008'de ülkenin bir gün üyeliğe kabul edileceği sözünü verdiklerinden bu yana sürekli değişen bir dil kullanıyorlar.
Bunun Kiev'de nasıl karşılanacağı belli değil. Son toplantılarında liderler zamanlama konusunda kesin konuşmadılar ve sadece "müttefikler anlaştığında ve koşullar yerine getirildiğinde Ukrayna'yı ittifaka katılmaya davet edebileceklerini" söylediler.
Ukrayna lideri Zelenski bu durumu Ukrayna'nın üyeliği için bir zaman çerçevesi belirlenmemesi eşi benzeri görülmemiş ve saçma olarak nitelendirmiş ve Ukrayna'yı davet etmek için bile 'koşullar' hakkında muğlak ifadeler eklendiğinden şikayet etmişti.