Türklerin kör maşası yaptırmayalım
Güncelleme Tarihi:
Yorgo KIRBAKİ / ATİNA
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 19, 2010 00:00
Yunanistan’daki Albaylar Cuntası’nın (1967-1974) Kıbrıs’ta yaptığı darbeden iki gün sonra ve Türkiye’nin müdahalesinden üç gün önce, 17 Temmuz 1974’te Beyaz Saray’da yapılan toplantının tutanakları 36 yıl sona gün ışığını çıktı. Elefterotipia Gazetesi’nde yayınlanan tutanaklara göre ABD Savunma Bakanlığı ve Merkezi Haberalma Teşkilatı 1974 yılında Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahalesine fazla ihtimal vermiyordu. Dönemin ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’in asıl korkusu ise Yunan darbesi sırasında Kıbrıs’tan kaçan Makarios’un adaya geri dönmesi halinde “Türklerin kör maşası” haline gelmesiydi.
Cuntanın adamı katil Nikos Samson’un Kıbrıs’ta “cumhurbaşkanı” atandığı, dönemin Türkiye Başbakanı Bülent Ecevit’in müdahale öncesi Londra’da bulunduğu sırada Kissinger başkanlığında gerçekleşen toplantının tutanakları şöyle:
Müdahale edemezler
Henry Kissinger: Türkler bu şekilde neyi başarabilir? (Akdeniz sahillerinde asker biriktirildiği istihbaratı hakkında)
CIA Başkanı William Colby: (haritada kuzey Kıbrıs’ı göstererek) Muhtemelen şu bölgeyi ele geçirmeyi düşünüyorlar.
Henry Kissinger: Türklere, Yunanlıların adadaki asker sayısını arttırmadığını haber salalım. Bill sen ne diyorsun?
Bill Clements (Savunma Bakanlığı yetkilisi): Neden bilmiyorum ama Türklerin müdahale edeceğini sanmıyorum. Bir gürültü kopartabilirler ama müdahale etmeyeceklerine inanıyorum.
Samson antipatik
William Colby: Evet ben de müdahaleden kaçınmaya çalıştıklarını zannediyorum. İlerleyeceklerine inanmak istemiyorum. Önce diplomatik yolu deneyecekler. Bilemiyorum belki de sonunda müdahale etmeleri gerektiği hissiyatı içindeler...
Henry Kissinger: Türkler Makarios’un adaya dönmesini niçin istiyorlar bir türlü anlayamıyorum.
William Colby: Başka bir açıdan bak. Türkler Makarios-Samson ikileminde, elbette Makarios’u tercih ediyorlar.
Henry Kissinger: Samson rejimi Türkler için “de facto Enosis” anlamına geliyor. Samson çok antipatik bir adam. Ona yakın durmak işimize gelmiyor. Türkler Makarios’u geri getirirse adam doğu blokuna yaklaşacak. Makarios’un Türklerin kör maşası haline gelmesine izin veremeyiz.
Robert McCloskey (Dışişleri Bakanlığı yetkilisi): Böyle bir şeyin olup olmaması bizim Makarios’a vereceğimiz desteğe bağlı.
William Colby: Beyler görünen o ki Makarios’tan başka alternatifimiz yok. Yunan cuntası lideri Yuannides’in de parlak bir geleceği olacağını hiç zannetmiyorum.
Joseph Sisco (Dışişleri Bakan Yardımcısı): Siyasi uzlaşma için az da olsa hala umut var. Glafkos Klerides asayişi sağlayabilir. Bence Makarios’un işi bitik. İngilizler de öyle düşünüyor. Bu arada Türkler müdahale ederse adadan gitmeyecek.
Haşhaş için susalım
George Brown: (Genelkurmay yetkilisi): Tüm bunlarla ilgili bir mesele daha var. Türkiye’deki haşhaş üretimi..
Henry Kissinger: Haşhaş için bir hafta çenemizi kapalı tutalım. Şimdi zamanı değil.
Müdahale edemezler
Henry Kissinger: Türkler bu şekilde neyi başarabilir? (Akdeniz sahillerinde asker biriktirildiği istihbaratı hakkında)
CIA Başkanı William Colby: (haritada kuzey Kıbrıs’ı göstererek) Muhtemelen şu bölgeyi ele geçirmeyi düşünüyorlar.
Henry Kissinger: Türklere, Yunanlıların adadaki asker sayısını arttırmadığını haber salalım. Bill sen ne diyorsun?
Bill Clements (Savunma Bakanlığı yetkilisi): Neden bilmiyorum ama Türklerin müdahale edeceğini sanmıyorum. Bir gürültü kopartabilirler ama müdahale etmeyeceklerine inanıyorum.
Samson antipatik
William Colby: Evet ben de müdahaleden kaçınmaya çalıştıklarını zannediyorum. İlerleyeceklerine inanmak istemiyorum. Önce diplomatik yolu deneyecekler. Bilemiyorum belki de sonunda müdahale etmeleri gerektiği hissiyatı içindeler...
Henry Kissinger: Türkler Makarios’un adaya dönmesini niçin istiyorlar bir türlü anlayamıyorum.
William Colby: Başka bir açıdan bak. Türkler Makarios-Samson ikileminde, elbette Makarios’u tercih ediyorlar.
Henry Kissinger: Samson rejimi Türkler için “de facto Enosis” anlamına geliyor. Samson çok antipatik bir adam. Ona yakın durmak işimize gelmiyor. Türkler Makarios’u geri getirirse adam doğu blokuna yaklaşacak. Makarios’un Türklerin kör maşası haline gelmesine izin veremeyiz.
Robert McCloskey (Dışişleri Bakanlığı yetkilisi): Böyle bir şeyin olup olmaması bizim Makarios’a vereceğimiz desteğe bağlı.
William Colby: Beyler görünen o ki Makarios’tan başka alternatifimiz yok. Yunan cuntası lideri Yuannides’in de parlak bir geleceği olacağını hiç zannetmiyorum.
Joseph Sisco (Dışişleri Bakan Yardımcısı): Siyasi uzlaşma için az da olsa hala umut var. Glafkos Klerides asayişi sağlayabilir. Bence Makarios’un işi bitik. İngilizler de öyle düşünüyor. Bu arada Türkler müdahale ederse adadan gitmeyecek.
Haşhaş için susalım
George Brown: (Genelkurmay yetkilisi): Tüm bunlarla ilgili bir mesele daha var. Türkiye’deki haşhaş üretimi..
Henry Kissinger: Haşhaş için bir hafta çenemizi kapalı tutalım. Şimdi zamanı değil.