Türkiye’nin AİHM listesine ret
Güncelleme Tarihi:
AVRUPA İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) görev süresi nisanda dolan Türk yargıç Işıl Karakaş’ın yerine geçecek ismin belirlenmesine ilişkin süreçte kriz sinyalleri geliyor.
Türkiye’nin Strasbourg’dan gelen “Değiştirin” telkinlerini dikkate almayarak listesinde ısrarcı olması Ankara aleyhine sonuç doğurdu. Geçen cuma, listede yer alan üç ismi Paris’te mülakata alan Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin (AKPM) AİHM yargıçlarının seçiminden sorumlu komitesi, yaptığı değerlendirme sonucunda gösterilen üç adayı da “yetersiz” buldu. Karar oybirliğiyle alındı.
LİSTEDE ISRAR
Türkiye’nin geçen yıl AKPM’ye gönderdiği ilk listede Hacı Ali Açıkgül, Fatma Bilim, Yusuf Aksar isimleri yer almıştı. Bu isimler, uluslararası uzmanlardan oluşan danışma birimine takılıp, ‘yeni liste hazırlanması’ telkini Türkiye’ye iletilince Ankara olası bir tıkanıklığı engellemek amacıyla listeyi geri çekip yeni isimler önerme yoluna gitti. Yeni listede aynı zamanda Hollanda vatandaşı olan ve bu ülkede avukatlık yapan Famile Fatma Arslan, o dönem Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı şimdi ise Yargıtay Üyesi olan Basri Bağcı ve Başbakanlık Müsteşar Yardımcısı Ergin Ergül yer aldı. Danışma birimi, bu isimler için de Türkiye’ye, ‘AİHM yargıcı seçilmek için gerekli niteliklere sahip olmadıkları’ gerekçesiyle ‘Değiştirin’ tavsiyesinde bulundu.
DAHA ÖNCE DE OLMUŞTU
Türkiye, bu kez listeyi değiştirmek yerine sürecin bir sonraki aşamasına aynı isimlerle geçmeyi kararlaştırdı. Komite ise mülakat sonrası AKPM Genel Kurulu’na listenin reddi yönünde tavsiyede bulunma kararı aldı. Geçmişte yaşanan örnekler, Genel Kurul’un komitenin tavsiyeleri doğrultusunda hareket ettiğini gösteriyor. Türkiye benzer bir liste sorununu 2007’de Işıl Karakaş’ın seçilmesiyle sonuçlanan sürecin başında da yaşamıştı.
BİLGİ NOTU
AİHM’ye yargıç seçme sürecinde, gerekli hukuki niteliklerin ve deneyimin yanı sıra bazı pratik unsurlara da özellikle dikkat ediliyor. Bu bağlamda ilgili devletin kadın-erkek dengesini gözeten, şeffaf şekilde belirlenmiş üç kişilik bir liste sunması gerekiyor. Adayların AİHM’nin çalışma dili olan İngilizce ya da Fransızcayı aktif şekilde kullanabilmeleri, tam hakim olmadıkları diğer dil konusunda ise en azından pasif bilgi düzeyine sahip olması bekleniyor.