Türkiye sınırında Rojava Federasyonu
Güncelleme Tarihi:
Suriyeli Kürtler, Esad yönetimi, ABD ve Türkiye’den gelen tepkilere rağmen, Arap ve Süryani temsilcilerin de katıldığı toplantıda, ülkenin kuzeyinde üç kantonda federasyon ilan etme kararı aldı. ‘Rojava ve Kuzey Suriye Demokrat Federal Sistemi’nin eşbaşkanlarından biri Arap, diğeri Kürt oldu.
SURİYE’de ‘ne rejimle savaş, ne muhaliflerle ittifak’ sloganıyla üçüncü bir yola yönelen terör örgütü PKK’nın uzantısı PYD öncülüğündeki Kürtler, dün Türkiye sınırı boyunca federasyon ilan etti. Haseke’nin kuzeydoğusundaki Rimelan kasabasında önceki gün başlayan toplantıya Kürt, Arap, Süryani, Türkmen, Ermeni 200 temsilci katılmış, Suriye Kürt Ulusal Konseyi ise toplantıyı boykot etmişti. Federalizm ilanının önceki gün açıklanması beklenirken, Londra merkezli İnsan Hakları Gözlemevi Örgütü, bir günlük gecikmenin Arap ve Süryani temsilcilerin, Kürtlerden “federalizm ilanın Suriye’den ayrılma anlamına gelmediği güvencesi alma ısrarları nedeniyle kaynaklandığını” belirtti.
EŞ BAŞKANLARDAN BİRİ ARAP BİRİ KÜRT
Yoğun tartışmaların ardından dün öğle saatlerinde delegeler, federasyonu ilan eden belgeye imza atarak “Rojava ve Kuzey Suriye Demokratik Federal Sistemi”ne onay verdiklerini açıkladı. Böylece Suriye tarafında Türkiye’ye 400 km’lik sınırı olan Kürt bölgeleri federal bir sistemi benimsemiş oldu. AFP’ye konuşan kaynaklar, federal yapının oluşmasıyla, Cezire (Mardin ve Şırnak ile komşu, Haseke’ye bağlı), Afrin (Hatay ve Kilis ile komşu, Halep vilayetine bağlı) ve Kobani (Şanlıurfa ile komşu, Halep vilayetine bağlı) kantonlarının birleştirildiğini açıkladı. Federasyon ilanının ardından kurucu meclis eşbaşkanlığına Hediye Yusuf ve Mensur El-Selum seçildi. Kürt olan Hediye Yusuf, Cezire Kantonu Eş Başbakanı görevini yürütüyordu. Arap Mensur El-Selum ise Tel Abyad Halk Meclisi Eşbaşkanı idi. Meclisin yürütme konseyinde de farklı halklardan 31 kişi yer alacak. Federal sistemle üç kantondaki yönetim merkezileşecek. Sınırlar ve yönetimle ilgili detaylar ise belli değil. PYD Eşbaşkanı Salih Müslim, Amerikan Washington Post Gazetesi’ne yaptığı açıklamada “Adı önemli değil. Federalizm olarak adlandırılır. Otonom olarak adlandırılır. Ama artık eski Suriye’ye geri dönüş mümkün değil” dedi.
TEPKİLER ORTAK
Türk yetkili: “Tek taraflı girişimlere karşıyız”
Reuters’e konuşan ismi açıklanmayan üst düzey bir Türk yetkili, Türkiye’nin Suriye’de yeni yapılar oluşturan tek taraflı adımlara karşı olduğunu söyledi. Türk yetkili, “Suriye, zayıflatılmadan bütün olarak kalmalı ve Suriye halkı kendi geleceklerine mutabakat ve anayasayla karar vermeli” dedi.
Kürt yetkililer federalizm ilanının Suriye’den ayrılma anlamına gelmediğini, “Bağımsız bir Kürdistan federalizmi inşa etmediklerini” belirtirken Suriye Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada federasyon ilanına tepki gösterdi. Açıklamada “Suriye’nin toprak bütünlüğüne zarar vermek isteyen her bir tarafı uyarıyoruz. Federasyon, Suriye toprağının birliğine zarar verir. Anayasaya ve uluslararası hukuka aykırıdır” denildi.
Muhalefet örgütlerinden Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu da (SMDK), “Belirli bölgelerde farklı bir yapı kurmak Suriye halkının iradesine aykırıdır” diyerek federalizm ilanına karşı çıktı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mark Toner, önceki gün basın toplantısında Suriye’de hiçbir özerk ya da yarı özerk bölgeyi tanımayacaklarını söylemişti.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Bogdanov, “Suriye Kürtleri tek taraflı olarak bağımsız ve egemen devlet Suriye içinde ayrı federasyon ilan edemez. Böyle bir karar alınacak ise tüm Suriye halkıyla birlikte alınmalı” dedi.
Reuters ajansına açıklama yapan BM Güvenlik Konseyi’nde bir diplomat ise bazı ülkelerin gizliden Suriye’nin kuzeyinde federal sistemi desteklediğini söyledi.