Türkiye NATO’da önemli rol oynamıştır

KUZEY Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), insanlık tarihinin en başarılı ittifakıdır. Geçen 70 yıl içerisinde NATO, üyesi devletlerin, tarihlerindeki en güvenilir, istikrarlı ve müreffeh dönemi yaşamalarını sağlamıştır. NATO Müttefikleri, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği’ne karşı caydırıcılık sağlamaktan bugün karşı karşıya olduğumuz hibrit tehditlerle mücadeleye varana kadar pek çok alanda halklarımızı korumak için omuz omuza vermiştir. 

NATO’nun temelini oluşturan Antlaşma, 12 kurucu müttefik tarafından 4 Nisan 1949 tarihinde imzalandığında, Başkan Truman, ittifak üyelerinin “hem Avrupa-Atlantik camiasında saldırganlık ve güç kullanıma son vererek özgürlüğü tesis etmek istediklerini, hem de tüm dünyada barışı hakim kılmak ve korumak için etkin şekilde gayret gösterdiklerini” ifade etmiştir. Bu anlayış, NATO İttifakı üyelerinin ortak gayesi olmayı sürdürmektedir.

*

TÜRKİYE, 1952’de İttifak’a katılarak ortak güvenliğimizi güçlendirmiştir. O tarihten beri NATO, Türkiye’nin güvenliğinde merkezi bir rol oynamış ve Türkiye’nin Avrupa-Atlantik camiasına entegre olmasına katkı sağlamıştır. Türkiye de Avrupa-Atlantik ittifakının kurucu prensiplerine ve mevcut taahhüt ve önceliklerine sıkı sıkıya bağlanmış, bunlara uygun hareket etmiştir. 

NATO Müttefikleri, yıllar boyunca komünist diktatörlüklerin Avrupa’da yayılmasını durdurmuş; halklarımızın 2’nci Dünya Savaşı’nda gördüğümüz dehşet manzaralarını bir daha asla yaşamamasını sağlamıştır. Soğuk Savaş’ın ardından İttifak, savaş dönemindeki eski hasımlarıyla ortaklıklar kurarak ve Balkanlar’daki çatışmalara müdahale ederek yeni koşullara adapte olmuştur. Türkiye, tüm bu harekâtlarda son derece önemli bir rol oynamıştır.

Soğuk Savaş sona erdi; ancak geçmişten gelen sorunlar ve giderek daha rekabetçi ve belirsiz bir jeopolitik ortam yaratan yeni zorlukların bir araya gelmesiyle, NATO bugün de 1949 yılı kadar geçerli bir pozisyona sahip. Rusya, bizimle birlikte çalışmak yerine, 70 yıl boyunca inşa ettiğimiz refahı, istikrarı ve barışı yıpratma riski taşıyan saldırgan bir tutum sergilemektedir. Rusya, Avrupa’daki ulus devletlerin egemenliği ve bağımsızlığının ve Batı’yı bir arada tutan ortak değerlerin karşısındaki en büyük tehdit olmayı sürdürmektedir.

*

GİDEREK daha iddialı bir tavır içine giren Çin, Avrupa ve transatlantik birliğini çökertmek ve uluslararası norm ve standartları yeniden yazmak amacıyla agresif bir şekilde Avrupa’da ekonomik ve siyasi etki tesis etmeye çalışmaktadır. Öte yandan, öngörülmez liderlere ve nükleer hırslara sahip İran ve Kuzey Kore gibi ülkelerin yarattıkları zorlukları da göz ardı edemeyiz. NATO’nun Türkiye gibi üyeleri, IŞİD’in kurduğu ‘sözde’ halifeliğin yenilgiye uğratılması ve milyonlarca mülteciye destek sağlanması konularında önemli rol oynamıştır. 

ABD, bu zorluklar karşısında tüm müttefiklerine olan bağlılığını kararlılıkla sürdürmektedir. Başkan Trump, 2017’de Varşova’da yaptığı konuşmada, “Amerikalıların, özgür, egemen ve bağımsız ülkelerden oluşan güçlü bir İttifak’ın özgürlüklerimiz ve menfaatlerimiz açısından en iyi savunma şekli olduğunu bildiklerini” net bir şekilde ifade etmiştir. Ortak değerlerimizin ve NATO üyesi devletlerin egemenliğinin kolektif olarak savunulmasına yönelik bu taahhüt, müttefiklerin 2014 yılında milli savunma yatırımlarını artırmaya karar vermesinin de temel sebebidir. 2024 yılı itibariyle, GSYH’nin en az yüzde 2’sini savunma alanı için harcamayı ve bu harcamanın da en az yüzde 20’sini temel teçhizata yapmayı taahhüt ettik. Türkiye’nin, bu taahhütleri karşılamak için sarf ettiği aktif çabaları memnuniyetle karşılıyoruz.

*

BİR yandan milli savunma yatırımlarını artırırken, diğer yandan da kara, deniz ve hava kuvvetlerimizin gerekli eğitimleri almaları, ilgili teçhizata sahip olmaları ve kriz hallerinde çağrılmaları durumunda her türlü tehdite karşı hazırlıklı olmalarına yönelik çabalarda NATO’ya beraber yardımcı olacağız. NATO’nun hibrit tehditlere karşı koyma kapasitesini güçlendireceğiz. NATO’nun mevcut kaynaklarını, terörizmle mücadeleye, krize yatkın bölgelerde istikrarın inşa edilmesine ve müttefiklerin toprakları üzerinde terör saldırısı ihtimalinin azaltılmasına kanalize etmesini sağlayacağız. 

NATO, Antlaşma metninde de belirtildiği gibi, “halklarının özgürlüklerini, ortak miraslarını ve uygarlıklarını demokrasi, bireysel özgürlük ve hukukun üstünlüğü ilkeleri temelinde korumakta kararlı olan” ve bu amaçla bir araya gelen ülkelerin oluşturdukları bir ittifaktır. NATO, 2019’da Kuzey Makedonya’yı 30’uncu müttefiki olarak İttifak’a kabul etmeye hazırlanmaktadır. 

NATO müttefikleri, ortak savunmamıza ve özgürlüklerimizin korunması hedefine bağlıdır. Tehdit ne olursa olsun, NATO’nun bir 70 yıl daha ve sonrasında da barış ve refahın hamisi olarak kalması için birlikte hareket ederek daha güçlü ve daha donanımlı olacağız.