Türkiye, Ä°ran için yine devrede

İRAN: URANYUM TAKASI ETKİLENMEYECEK

İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Muttaki, Tahran'da düzenlediği basın toplantısında, ABD, Rusya, Fransa ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'ndan oluşan Viyana Grubu'yla nükleer programına ilişkin görüşmeleri yaklaşık iki ay süreyle donduran İran'ın, bu tarihten önce Türkiye ve Brezilya ile görüşmeleri başlatacağını ifade etti.

Mutteki, Türk ve Brezilyalı mevkidaÅŸlarıyla temaslarının sürdüğünü belirtirken, "Gündemimizde ortak bir görüşme var ve bunu önümüzdeki 1-2 gün içinde açıklayacağız" diye konuÅŸtu.Â

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad dün, "kendilerine yönelik yeni yaptırımlar yüzünden Batı'yı cezalandırmak amacıyla nükleer programıyla ilgili görüşmeleri ertelediğini" bildirmiş ve görüşmelere, 11 Ağustos'ta başlayacak Ramazan ayının ikinci yarısından sonra dönmeye hazır olacaklarını belirtmişti.

İran, 17 Mayıs tarihinde Türkiye ve Brezilya'nın arabulucuğunda imzalanan ve Tahran Deklarasyonu olarak bilinen anlaşma çerçevesinde, düşük düzeyde zenginleştirilmiş 1,200 kilogram uranyumunu, Türkiye üzerinde yüksek oranda zenginleştirilmiş 120 kilogram uranyumla takas etmeyi kabul etmişti. Viyana Grubu ise takas anlaşmasını reddetmiş ve geçtiğimiz haftalarda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, Türkiye ve Brezilya'nın ret oyu verdiği oturumda İran'a yönelik yeni yaptırımları onaylamıştı.

Batı, nükleer programını durdurmayı reddeden İran'ın hedefinin atom bombası üretmek olduğundan şüpheleniyor. İran ise programın nükleer yakıt elde etmek için yürütüldüğünü ifade ediyor.

RUSYA'DAN UAEK'YA ÇAĞRI
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye ve Brezilya'nın Tahran yönetimiyle vardığı uranyum takası mutabakatı doğrultusunda, ABD ile birlikte Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na (UAEK) "Rusya, ABD, İran ve UAEK arasında bir toplantı yapılmasını önerdiklerini" açıkladı.

İsrail'de temaslarını sürdüren Lavrov, İran'ın bu öneriye olumlu yanıt vereceği ümidinde olduklarını belirterek, "İran'ın olumlu yanıt vermesi sayesinde durumun daha da kötüleşmesi önlenecektir" diye konuştu.

Lavrov, açıklamasında şöyle dedi:

"Brezilya ve Türkiye'nin girişimleri (takas mutabakatı) doğrultusunda,  Rusya, ABD ile birlikte UAEK Başkanı nezdinde girişimde bulunarak, üç ülkenin  (ABD, Rusya, İran) teknik uzmanlarının İran'daki deneysel reaktöre nükleer yakıt sağlanması olasılığını görüşmek üzere bir toplantı düzenlenmesini önerdi. Böylece, İran'ın da yüzde 20 düzeyinde zenginleştirilmiş uranyum üretmesine gerek kalmayacak."

BM Güvenlik Konseyinin İran'a yeni yaptırım uygulanması kararını destekleyen, ancak bu kararın ardından ABD ve AB'nin BM yaptırımları dışında kendi yaptırım paketlerini uygulama yönünde harekete geçmesinden rahatsız olan Rusya, Tahran yönetimiyle müzakerelerin yeniden başlatılması konusunda girişimlerde bulunmaya başladı.