'Türkiye boÄŸazında kalır'

Güncelleme Tarihi:

Türkiye boğazında kalır
Oluşturulma Tarihi: Kasım 25, 2008 10:55

Koridorda karşılaştığım İtalyan meslekdaşım '' Perşembe akşamı 'Turkey' yiyeceğim.'' diye bana takılıyor. İngilizcede 'Turkey'' diğer çağrışımlara ilaveten hem Türkiye hem de hindi anlamına geliyor. Arkadaşıma '' Yanlış Turkey'den söz ediyorsan boğazında kalır.'' diyorum.

Haberin Devamı

Perşembe, Amerika'da Şükran Günü. Başkan Abraham Lincoln'ün ilanıyla 1863 yılından itibaren resmi tatil. Ülkenin ilk İngiliz sömürgeci göçmenlerin 1621 sonbaharında yılın bereketli hasatını Şükran Günü'nünde kutladıkları ziyafetin ana yemeği hindi. Bu yıl 'Şükran Günü' tatilinde Amerika'da 310 milyon kilo hindi tüketileceği bildiriliyor.

Peki Turkey'in çift anlamda kullanılması neden? Hindi kayıtlara göre Amerika'nın kuzeydoğusu, Kanada ve Meksika orijinli. Bu bölgede deniz ticareti yapan göçmenler mısır, tütün ve hindileri Karayip adalarına getirip şeker ve rum içkisiyle takas yapıyorlar. Kuzey ve Güney Amerikalar arasındaki West İndies adalarından ilk hindiler Akdeniz'de Avrupa limanlarına getiriliyor. İzmir pazarlarında 'İndies' adalarından geldiği için 'hindi' adıyla satılıyor. Türk limanlarına uğradıktan sonra Cenova'dan hindi alan İngiliz gemileri Türkiye'den geldikleri için yanlışlıkla ''Turkey birds' (Türkiye Kuşu) diye isimlendiriliyor. Böylece 'Turkey' sözcüğü ülkemizin adı ile Şükran Günü'nün gıdası hindiyi kapsamış oluyor.

Haberin Devamı

Genelde hayvan sevgisine sahip bir insanım. Şükran Günü sofralarının baştacı hindiye karşı düşmanlık beslemiyorum.  Ama memleketimin 'hindi' ile adaş olmasını hoş bulmuyorum. ''Republic of Turkey''i  'Hindi Cumhuriyeti' diye tercüme etmek mümkün. Turkey'in ayrıca 'aptal, ahmak' gibi olumsuz anlamları da var.
10 Mart 1990'da ''Türkiye Hindi Değildir'' başlıklı yazıyla Hürriyet'te bir kampanya başlattık. Yazımda 'Turkey' sözcüğünü terkedilip devletimizin resmi adı 'Türkiye'nin benimsenmesini önerdik. ''Yerkürede İngilizce konuşan yüzlerce milyon insanın şehit kanlarıyla sulanmış topraklarımızı 'hindi' diye anmasına 'dur' demenin zamanı geldi. Biz Türküz, Anavatanımız da Türkiye. Bu böyle biline.'' diye not düştük.

Kampanyamız başlangıçta büyük ilgi gördü. Amerika'ya yerleşmiş Türk aileleri  bizi arayıp ilk ve orta okula giden Türk çocuklarının 'hindi'li çirkin şaka ve alaylara muhatap olduklarını, eve ağlamaklı döndüklerini söylediler. Türk Dil Kurumu 'Turkey' yerine 'Türkiye' sözcüğü kullanılması hususunda  kurultay kararı aldı. Ziraat Bankası, THY, Türkiye Turizm Yatırım ve Dış Ticaret Bankası, THT Bank, Halk Bank, Ekinciler Holding, Ece Şirket Grubu, Alarko Holding, Beko ve Profilo gibi kuruluşlar isim değişikliğine sahip çıktılar. Türk Futbol Federasyonu FİFA ve UEFA'ya yazışmalarda 'Türkiye' sözcüğünü kullanmalarını istedi.

Haberin Devamı

ABD Başkanı George Bush Beyaz Saray'da ağırladığı Başbakan Süleyman Demirel'le konuşmasını sonunda 'Türkiye' kelimesini kullandı. Demirel Amerika'dan gönderilen 3 bin imzalı kampanya destekleyen mektuba '' Mücadeleyi gönülden destekliyorum.'' diye yanıt verdi.. Cumhurbaşkanı Turgut Özal da daha sonra Amerika'yı ziyaretinde yaptığı temaslarda hep 'Türkiye' sözcüğünü tercih etti. Özal bana ''Başkan Bush'a Türkiye demesini öğrettim.''dedi.

Sonrada çeşitli nedenlerle kampanya hızını kaybetti. Yazılarla yeniden canlandı kampanya. Resmi makamlar değişiklik sürecinin sorumluluğunu üslenmediler. Oysa güç değildi kampanyanın başarıya ulaşması. Haritaya baktığınızda ismi değişmiş çok şehir ve ülke göreceksiniz: Pekin- Beijing, Burma-Myanmar, Siam-Thailand, Ceylon-Sri Lanka, Leningrad-St. Petersburg, Constantinople-İstanbul
Ama ''Hindi Cumhuriyeti''nin vatandaşı olmaktan rahatsızlık duymayanlar ilk ravundu kazandılar. Biz mindere havlu atmış deÄŸiliz.Â

Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!