"Türkiye BM Güvenlik Konseyi'ne aday olacak"

Dışişleri Bakanı Davutoğlu, New York'ta Türkevi'nde, devam eden 65. dönem BM Genel Kurulu Genel Görüşmeleri kapsamında Türkiye'nin temaslarıyla ilgili bilgi verdi ve soruları yanıtladı.

Davutoğlu Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu'yla birlikte yaklaşık 10 gündür New York'ta bulunduklarını belirtti. Türkiye'nin BM Genel Kurulu toplantılarında her zaman son derece aktif olduğunu, çünkü BM'nin gündemindeki her konuyla ilgili olarak Türkiye'nin mutlaka bir katkısı ya da söyleyeceği sözü bulunduğunu kaydetti.

Bakan Davutoğlu, Türkiye'nin geçen yıldan beri BM Güvenlik Konseyi'nin geçici üyesi olmasıyla birlikte artık sadece kendisiyle ilgili olarak Kıbrıs, Irak, Balkanlar ve Kafkaslar gibi konular dışında da küresel nitelikli pek çok konuya doğrudan müdahil olmaya başladığını söyledi.

"Bu bizim dış politikamız açısından yapısal bir dönüşüm" diyen Davutoğlu, Türkiye'nin, 10-20 sene önce sadece kendisiyle ilgilenen bir ülke olarak tanınırken, 5-6 yıldır bölgesel konulara ve kriz çözümleri konusunda ciddi katkılar yapmaya başladığını, son 2 yıldır Güvenlik Konseyi üyeliğiyle beraber sadece kendisi ya da kendisiyle ilgili bölgelerde bütün küresel konularla ilgilendiğini, gündeme hakim olduğunu vurguladı.

Bu yıl BM Güvenlik Konseyi dönem başkanlığının Genel Kurul üst düzey toplantılarının düzenlendiği eylül ayına denk geldiğini belirten Davutoğlu, "Eylül ayında biz hem BM Güvenlik Konseyi üyesi hem de dönem başkanı olarak birçok inisiyatifin üstlenicisi bir konum kazandık" dedi.

BM Güvenlik Konseyi dönem başkanı olarak Konsey'de Cumhurbaşkanı Abdullah Gül başkanlığında "barışı koruma, önleyici diplomasi" konulu zirve toplantısı düzenlediklerini ve bu konuda Konsey'in tarihinde düzenlenen 6. zirveyi gerçekleştirdiklerini belirten Davutoğlu, bu toplantının sonunda da başkanlık açıklamasının kabul edildiğini, toplantıya katılımın da son derece kapsamlı ve önemli olduğunu söyledi.

Bugün terörizmle mücadele konulu dışişleri bakanlarının katılacağı bir toplantıya başkanlık yapacağını belirten Davutoğlu, "Belki de BM Güvenlik Konseyi tarihinde, döneminde iki tematik toplantı yapan, zirve ve dışişleri bakanları düzeyinde, tek ülke niteliği kazandık" diye konuştu.

Türkiye'nin küresel alanda bazı yeni inisiyatiflere de öncülük ettiğini belirten Davutoğlu, Türkiye ve Finlandiya'nın yeni bir girişim başlattığını ve arabuluculuk konusunda dünyada öne çıkan ülkelerle ve uluslararası örgütlerle beraber bir "arabuluculuk grubu" oluşturduklarını, bu grubun bundan sonra düzenli olarak toplantı kararı aldığını ifade etti. Medeniyetler İttifakı benzeri bir formatta bundan sonra küresel ve bölgesel barışı gerçekleştirmek isteyen, bunlar için çaba sarf eden ülkeler arasında bir işbirliği, dayanışma, istişare organı olarak "arabulucu dostları" adı altında bir grup oluşturduklarını anlatan Davutoğlu, bu grubun önümüzdeki aylarda BM Genel Kuruluna bir karar tasarısı sunacağını, 6 içinde de ya İstanbul'da ya da Helsinki'de bu grubun tekrar bir araya geleceğini belirtti.
Nükleer silahsızlanma konusunda da yeni bir girişim başlattıklarını kaydeden Davutoğlu, Türkiye, Japonya, Avustralya, Almanya, BAE, Polonya olarak nükleer silahsızlanma doğrultusunda birlikte hareket etme kararı aldıklarını anlattı.

Gelecek yıl Türkiye'de En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) 4. BM Konferansı'nın düzenleneceğini söyleyen Davutoğlu, konferansın 40'ı aşkın ülkeden 6-7 bin kişinin katılımıyla yapılacağını belirtti. Davutoğlu, BM'de Cumhurbaşkanı Gül'ün eşbaşkanlığında EAGÜ zirve toplantısının yapıldığını, kendisinin de hem EAGÜ hem de Küçük Ada Ülkeleri için Türkevinde iki ayrı resepsiyon verdiklerini hatırlattı.

Davutoğlu, küresel iklim değişikliği konusunda da Meksika, Cancun'da kasım ayında bu konuda düzenleyeceği zirve öncesinde New York'taki toplantıya kendisinin katıldığını, ayrıca Türkiye'nin BM'de Somali ve Sudan toplantılarına katıldığını, aktif rol aldığını söyledi.Son Somali toplantısının İstanbul'da yapıldığını hatırlatan Davutoğlu, Türkiye-Eritre ve Somali arasında üçlü bir mekanizma başlattığını, Konsey'deki Sudan toplantısına başta ABD Başkanı Barack Obama olmak üzere dünya liderlerinin katıldığını ifade etti.

Pakistan'ın da BM'nin gündeminde en üst sırada yer aldığını belirten Davutoğlu, Pakistan toplantısında da aktif olarak rol aldıklarını, Pakistan'a yapılacak yardımların koordinasyonu konusunda da BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un Türkiye'den çok büyük beklentilerinin olduğunu, bununla ilgili olarak bugün BM Genel Sekreteriyle tekrar görüşeceğini, Türkiye'nin Pakistan'a dönük katkılarının devam edeceğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Gül'ün BM Binyıl Kalkınma Hedefleri zirvesinde konuşma yaptığını ve Türkevi'nde bu konuda da toplantılar yapıldığını anlatan Davutoğlu, BM Reformu konusundaki son gelişmeleri oydaşma grubuyla gözden geçirdiklerini kaydetti.Davutoğlu ayrıca BM'nin Irak Özel Temsilcisi Ad Melkert ile görüştüklerini, BM Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer ile yaptıkları uzun görüşmede de Kıbrıs müzakeresinde gelinen son aşamayı ele aldıklarını söyledi. Amerika Devletleri Örgütü, BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu'nun (UNRWA) genel sekreteriyle görüştüklerini anlatan Davutoğlu, ABD'nin Afganistan ve Paistan Özel Temsilcisi Richard Holbrooke ile Uluslararası Kriz Grubu Başkanı Louise Arbour'la görüştüklerini, toplantılar yaptıklarını hatırlattı.

BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ

Bölgesel işbirliği içinde en önemli toplantının Türkiye, Ürdün, Suriye, Lübnan arasında yapıldığını söyleyen Davutoğlu, ulaşım, turizm, ticaret ve enerji konularında işbirliği yapmak üzere bir eylem planı açıkladıklarını, bu 4 ülkenin haziran ayında Türkiye'de ortak vize, ortak ticaret bölgesi uygulama kararı aldıklarını, burada yapılan ikinci toplantıda da bunu daha pratik eylem planına döktüklerini ifade etti.

Davutoğlu, Balkanlar konusunda Türkiye-Bosna Hersek ve Hırvatistan üçlü toplantısı yaptıklarını, Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlarının (Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan) toplantısı yaptıklarını, Karadeniz İşbirliği Örgütü, Transatlantik Ülkeler Grubu, Nato-Rusya Konseyi, Bosna-Hersek-İKT Temas Grubu gibi toplantılara katıldıklarını söyledi.Bakan Davutoğlu, Türkiye-Suriye-İspanya arasında da Akdeniz ve Ortadoğu bağlamında üçlü toplantı yaptıklarını belirtti.

İKİLİ GÖRÜŞMELER

Dışişleri Bakanı Davutoğlu, BM Genel Kurulu toplantılarında daha az görüşme yaptıkları ülkelere ağırlık verdiklerini, bu kapsamda Afrika ve Latin Amerika ülkelerine öncelik verdiklerini söyledi.

15 Afrika ve Latin Amerika ülkesinin dışişleri bakanı, 9 AB ve Balkanlar dışişleri bakanı, 8 Ortadoğu, 5 Uzakdoğu, 7 komşu ülkenin bakanlarıyla görüştüğünü belirten Davutoğlu, "Toplamda 88 görüşme gerçekleştirdik. Geçen sene galiba 70'lerdeydik. Bu hızla gidersek 100'leri bulacağız, çünkü Türkiye'nin önemi her geçen gün artıyor, bize gelen birçok görüşme talebini de maalesef yapamadık, bu yoğun faaliyetler dolayısıyla" dedi.

Davutoğlu, "Türkiye artık küresel konuda her konuda ilgilenen, her konuda inisiyatif alan ve başkalarının aldığı inisiyatiflerde, bu inisiyatif alan ülkelerin yanlarında görmek istediği bir ülke. Hiçbir konu yok ki Türkiye, bu konu benim ilgi alanıma girmiyor desin, olsun. Gittikçe artan bir hızla Türkiye küresel alanda fark edilen, izlenilen, sözü dinlenen bir inisiyatif geliştiğinde ülkelerin beraber olmayı arzu ettiği bir ülke niteliği kazandı" diye konuştu.

Türkiye'nin çevresindeki bütün bölgelerde ve kıtalarda bölgesel ve kıta ölçekli uluslararası yapılanmalarda öncü rol üstlendiğini vurgulayan Davutoğlu, "Diplomasi dilimiz, hitabımız, gündeme getirdiğimiz konuların niteliği ve üslubu değişiyor. Bu değişim son derece olumlu yönde, insanlık vicdanına seslenen, bütün insanlığı kuşatan konularda, insanlığın geleceğiyle ilgili kaygıları paylaşan bir ülke niteliğini gittikçe arttırıyor" dedi.

BMGK ÜYELİĞİ

Türkiye'nin Konsey üyeliğinin bu senenin sonunda biteceğini belirten Davutoğlu, Türkiye'yi 1,5 yıldır Konsey'de ve tüm BM mekanlarında temsil eden BM Daimi Temsilciliğine, başta Daimi Temsilci Büyükelçi Ertuğrul Apakan olmak üzere teşekkür etti."50-60 yıldan sonra aldığımız BMGK üyeliği unvanını BM tarihine unutulmayacak izlerle kazınmasını sağladılar" diyen Davutoğlu şöyle konuştu:

"Bazı ülkeler vardır Konsey'e girerler ve sadece gündeme gelen konularla ilgili fikir beyan ederler ve başka ülkelerin fikirlerine bakarlar ve ona göre tavır alırlar. Ülkeler vardır, Konsey'e BM felsefesi etrafında büyük katkılarda bulunurlar ve yaptıkları dönem üyelikleri unutulmaz. Biz ikinci grup örgütler arasına girmeyi başardık, bunun için de inşallah 2020 yılına girmeden ikinci kez Konsey üyeliği için adaylığımızı koyacağız. Hangi yıl olur üzerinde çalışıyoruz. Ama Türkiye ulaştığı bu güçle, etkileme kabiliyetiyle küresel barışa en büyük katkıyı sağlayan ülkelerin başında geliyor" dedi.Görüştüğü herkesin kendisine "Tekrar ne zaman BMGK üyeliğine aday olacaksınız diye sorduklarını belirten Davutoğlu "Biliyorlar ki ilk tecrübesinde bu kadar çok başarı sağlayan bir ülke daha sonraki dönemde de daha büyük katkılar yapacaktır" dedi.