Turist olarak geldiler, 22 yıldır Almanya’dalar

ALMANYA’nın Köln kentinde yaşayan gölge oyunu ustası baba ile 26 yaşındaki oğlu, açtıkları perdede Karagöz ile Hacivat’ı turist olarak Almanya’ya getirip, Almanya’da yaşayan Türklerin komik hikayelerini ve iki dil arasındaki yanlış anlaşılmaları konu alan yeni oyunlar yazdı. Ali Köken, kendi elleriyle hazırladıkları perde ve karakterlerin standartlarından daha büyük olduğunu, hakiki deriden hazırlanan karakterleri özel bitkilerden elde edilen kök boyalarla renklendirdiğini söyledi.

Bu sanata 1984 yılında Türkiye’deyken tanıştığı rahmetli Mustafa Mert isimli Karagöz ustasının yanında çıraklık yaparak başladığını anlatan Ali Köken, bugüne kadar Avrupa’da yüzlerce gösteriye imza attığını belirtti. Karagöz ile Hacivat’ı 1994 yılından beri Almanya’da perdeye taşıdıklarını ifade eden Köken, “Kendi çabalarımla perdeyi açtım ve yeniden oyunlar yazdım. Buradaki insanlar anlasın diye biraz da buradaki insanlara göre olsun istedik. Alman seyircimiz de gelmeye başlayınca Almanca oyunlar yazmaya başladık. Kendi yetiştirdiğim oğlum var, o da iyi bir usta. O sırf Almanca oynatıyor, böylece Karagöz ve Hacivat’ı götürmeye çalışıyoruz” dedi.

BURADAKİ ÖNCELİK DİL SORUNU

Köken, Almanya’nın yanı sıra Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde de perde açtıklarını, bu ülkelerde yaşayan Türkler ve yabancıların kendilerini oyunun içinde hissetmesi için buraya özel senaryolar yazdıklarını ifade ederek şöyle konuştu:
“Türklerin buradaki öncelikli problemi dil problemi. Biz o dil problemini ele aldık. Dedik ki, buradaki insanların Almancayı iyi bilmeleri gerekiyor, bunu perdeye yansıtmaya çalıştık. Türklerin buradaki ana dillerinin arasına Almanca kelimeler katması aslında çok komik bir durum ama bunların farkında değiller. Biz onları oyunun içine aldık. Dedik ki, bunları biz de yapalım, böyle bir oyun yazdık mesela, o da çok tuttu. Yanlış anlaşılmalardan bir komedi çıkarmaya çalışıyoruz. Artık Karagöz Hacivat’ı Almanya’ya getirdik. Dedik ki Almanya’yı da görsünler. Buradaki yaşantının çarpıklığını göstermeye çalıştık. Seyircimiz burada yaşayan seyirci olduğu için buradaki insanlara yönelik bir Karagöz Hacivat oyunu çıkarmaya çalışıyoruz ve seyircimiz de memnun.”

ÜNİVERSİTEDE MÜZESİ VAR

Anadolu ile Avrupa arasında oğluyla birlikte adeta bir kültür köprüsü kuran Köken, Alman okullarından gelen talebe göre bu tarihi Türk gölge oyununu ders olarak öğrettiklerini aktardı. Köken, “Köln Üniversitesi Tiyatro Bölümünde bir müzemiz var. Orada Karagöz-Hacivat tasvirleri var. Aynı zamanda biz onları yılda bir kez açıp gösteriyoruz. Oraya gelen öğrencilere Karagöz-Hacivat’ı tanıtmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
Tüm teknolojik gelişmelere rağmen bu sanatın geleceğinden umutlu olduğunu belirten Köken, “Herkesin elinde birer tablet ve telefon varken, Karagöz eğer bu çağda seyircisini bulabiliyorsa, nihayetinde gelecekte de bunu bulabilecektir. Ama seyirciyi yakalayabilmeniz için seyirciye hitap etmeniz gerek. Onun için seyirciye hitap edecek yeni ustaların yetiştirilmesi lazım. İnşallah gelecekte daha güzel şeyler olacak, ben umutluyum” dedi.