Trump’ın kongre ara seçimi sınavı

TEMSİLCİLER Meclisi ve Senato diye tanımlanan iki meclisten oluşan ABD Kongresi için dört yılda bir yapılan ara seçimlere çok az bir zaman kaldı. 6 Kasım’da sandık başına gidecek olan Amerikan seçmeni 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı, 100 üyeli Senato’nun ise 35’i için oy kullanacak. 50 eyaletin 34’ünde ise valilik seçimleri gerçekleştirilecek. Amerikan seçmenlerinin çoğunluğu genelde asıl önemli olanın kongre değil başkanlık seçimi olduğu kanaatiyle sandığa gidip gitmemeye karar veriyor. Ancak seçmen hissiyatının aksine ara seçimler bir sonraki başkanlık yarışı açısından sanılandan daha büyük öneme sahip.

YASAL DEĞİŞİKLİKLER

Son haftalarda yapılan kamuoyu araştırmalarının pek çoğu, ABD Başkanı Donald Trump’ın mensup olduğu Cumhuriyetçi Parti’nin Senato’daki çoğunluğu koruyacağına işaret ediyor. Aynı araştırmalara göre Cumhuriyetçiler Temsilciler Meclisi’nde ise 2010 yılından beri ellerinde tuttukları çoğunluğu ise kaybedecek. Demokrat Parti’nin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu kazanması demek, muhalefetin ABD Başkanı Donald Trump’ın istediği yasal değişiklikleri bloke edebilecek gücü kazanması demek. Amerikan seçim sistemine göre Temsilciler Meclisi üyeleri dört, Senatörler ise altı yıl için seçiliyor. Bu seneki ara seçimin Senato’daki sadece 35 koltuk için olmasının nedeni bu.

5 SANDALYE BOŞ

Bugün itibarıyla Temsilciler Meclisi’nde 237 sandalye Cumhuriyetçilere, 193 sandalye ise Demokratlara ait. Temsilciler Meclisi’ndeki 5 koltuk ise boşta. Demokratların Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu ele geçirebilmeleri için 23 sandalye daha kazanmaları gerekiyor. Demokratların kazanması gereken 23 sandalyenin tamamı 2016 başkanlık seçiminde Demokrat aday Hillary Clinton’ın kazandığı yerlerde. Öte yandan ABD’deki yakın siyasi tarih, ara seçimlerde Başkan’ın mensup olduğu siyasi parti ile arasında çoğunlukla ters bir korelasyon olduğunu ortaya koyuyor. Son 21 ara seçimde, Başkan’ın partisi Temsilciler Meclisi’nde 20 ila 30 sandalye ile kaybetti.

PSİKOLOJİK ORTAM NASIL

Siyasi analiz ve kamuoyu araştırma şirketleri 2018 ara seçimi öncesinde seçmenlerin ruh halini 2010 yılındaki ara seçim öncesine benzetiyor. Bugün toplam Amerikan seçmeninin yüzde 49’u ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetim şeklinden mutsuz. Önceki Başkan Barack Obama’nın Beyaz Saray’daki ikinci yılında yapılan 2010 ara seçimlerinde de yine yüzde 49 oranında seçmen Obama’dan memnun değildi.

2010’da Demokratların yüzde 55’i Obama’dan umutlu olduğunu söylerken Cumhuriyetçiler arasında bu oran yüzde 8 idi. Bugün, Cumhuriyetçilerin yüzde 59’u Trump’tan memnun iken Demokratlar arasında bu oran yüzde 5’e kadar düşmüş durumda. 2010’da Başkan Obama’nın mensubu olduğu Demokratlar, Temsilciler Meclisi’nde 63, Senato’da ise 6 sandalye ile tarihi bir kayıp yaşamıştı.

Obama’nın neden olduğu soru işaretleri muhafazakar siyasetin hem Senato, hem de Temsilciler Meclisi’ni agresif bir siyasi gündemle ele geçirmesine neden olmuştu. Bugün Trump’ın politikalarından duydukları rahatsızlık nedeniyle eğitimli beyaz kadın seçmenlerin daha büyük bir şevkle sandığa gideceği kanaati yaygın.

Demokratların Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu alması Başkan Trump’ın gündemindeki yasal düzenlemelerin Kongre’den geçmesini zorlaştırabilir.

ABD siyasetinin nabzını iyi tutan The Cook Political Report’un LSU Manship Louisiana Devlet Üniversitesi’ndeki Manship İletişim Fakültesi ile birlikte yaptığı son araştırmaya göre seçmenlerin öncelik sıralamasında ekonomi yüzde 70, sağlık hizmetleri yüzde 68 düzeyinde. Göçmen meselesi ise yüzde 45’te kalıyor.

AZİL TARTIŞMASI YÖNÜNDEN ÖNEMLİ

Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu kaybetmesi ihtimalinin, Başkan Trump açısından kişisel bir konu olmasının merkezinde kendisine yönelik “yasama eliyle azil” tartışmaları yatıyor. Azil kararı verebilen yasama organı, Demokratların çoğunluğu almasına kesin gözüyle bakılan Temsilciler Meclisi değil Cumhuriyetçilerin üstünlüğü koruyacağı Senato. Ancak Temsilciler Meclisi’nde çoğunluk sağlanırsa Senato’dan bu tartışmayı açması talep edilebilir. Böylesi bir durumun neden olacağı Senato’daki açık oturumlar ve kamuoyunda paralel gidecek tartışmalar Başkan Trump’ın kâbusu.

KRİTİK 10 EYALET

Senato’da bugün 51 Cumhuriyetçi, 47 Demokrat ve 2 bağımsız senatör bulunuyor. Senato seçiminde çoğunluğu Demokratların almasının neredeyse imkânsız olmasının temel nedeni halihazırda ellerinde tuttukları 10 sandalyenin 2016’daki başkanlık seçimlerinde oy veren eyaletlere ait olması. Söz konusu 10 eyalet: Florida, Arizona, Missouri, Nevada, Indiana, Montana, Teksas, Tennessee, Kuzey Dakota ve Batı Virginia. Bu eyaletlerde ibre Trump’tan yana.