Güncelleme Tarihi:
Terör ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ ve TEPAV Dış Politika Programı Direktörü Gülru Gezer, ABD'nin 47. başkanı seçilen Donald Trump'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilgili yaptığı açıklamaları CNN Türk ekranlarında değerlendirdi.
TRUMP'IN AÇIKLAMASINDAKİ ANAHTAR CÜMLE
Coşkun Başbuğ'a göre Trump'ın açıklamalarındaki anahtar cümle 'Erdoğan iyi anlaştığım biri'.
"Başkan seçimi kazandığında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Dostum Trump' açıklamasını ben çok önemsemiştim. Erdoğan böyle bir cümleyi kolay kolay kullanmaz. Daha önce dostum Macron, dostum Scholz kelimelerini duymadık. Ben Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında Erdoğan-Putin denkleminin olduğuna inananlardanım. Bunun ispatı bana göre de bu cümle" diyen Başbuğ sözlerine şöyle devam etti;
"Türkiye bugüne kadar DAEŞ'le ilgili en fazla teröristi etkisiz hale getiren ilk ülke. Trump ilk başkanlığında 'Suriye'den çekiliyoruz DAEŞ'le mücadele bitti. Kalan birkaç terörist varsa Sayın Erdoğan güçlü bir lider gereğini yapar' dedi. Bu bir anda yalanlandı, küresel çete üşüştü 'nereye çekiliyoruz' diye ve bunu yaptırmadılar Trump'a. Hatta Putin Trump'ın güçlü bir lider olduğunu ancak istediklerini yaptırmadıklarını söylemişti."
Trump'ın 'Türkiye bu işin arkasındaki güç' açıklamasını değerlendiren Başbuğ, "Suriye'de yaşananlar sadece HTŞ'nin işi mi yoksa arkasında bir güç var mı çok tartışıldı. Biz bu sürecin hiçbir yerinde yokuz ancak sonuçta sahada baktığınızda kim güçlü Türkiye. Burada şu gerçeği görmek lazım Türkiye süreçte sahada olmasa da, sahayı okuması ile ve gelinen nokta açısından kazanan ülke. Bunu sadece ben söylemiyorum, Avrupa basını ve siyasi liderler de söylüyor. Hatta Amerikan basınında en çok dikkatimi çeken başlık 'Erdoğan meşru unsurlarla yol aldı ve kazandı, Amerika gayrimeşru unsurlarla yol al ve kaybetti' oldu. Burada gayrimeşru unsurdan kastı teröre verilen destek. Bunu ABD ve Avrupa bu gerçeği görüyorsa bizim görmeme şansımız yok." dedi.
TEPAV Dış Politika Programı Direktörü Gülru Gezer ise birinci Trump döneminde çok iniş çıkışlar olduğunu ancak iki lider arasında doğrudan ve samimi bir iletişim olduğunu hatırlattı ve Trump'ın yaptığı açıklamaların önümüzdeki 4 yılda Beyaz Saray'dan neler bekleyebileceğimizin işaretlerini verdiğini vurguladı.
Trump'ın yaptığı açıklama ile izlenecek dış politikanın biraz daha oturduğunu belirten Gezer, Trump'ın ilk dönemde Suriye politikasının net olduğunu ancak istediklerini yapamadığını söyledi ve sözlerine şöyle devam etti;
"Dün ve daha önce yaptığı açıklamaları göz önüne aldığımızda, Trump kararları tek başına alınabilecekse ben seçilen başkanın Suriye'yi ikinci plana atıp Ukrayna'ya yoğunlaşacağını ve Türkiye ile istişare halinde bir Suriye politikası belirleyebileceğini değerlendiriyorum. Trump ilk dönemde daha tecrübesizdi ve çevresinde ona set çekebilecek yöneticiler vardı. Şimdi seçtiği ekipte tamamen Trump'ın güdümünde hareket edecek insanlar var. O yüzden Suriye özelinde 'Türkiye ile hareket etmek gerekir' demesi durumunda kimsenin ona karşı geleceğini düşünmüyorum"
Florida Maralago'da düzenlediği basın toplantısında konuşan Trump, Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesine yol açan son gelişmelere yönelik açıklamada bulundu. Trump, "Türkiye çok akıllı. (Cumhurbaşkanı Erdoğan) çok akıllı bir adam ve çok güçlü. Esad'in çocuklara yaptıklarıyla bir kasap olduğunu söyleyebilirim." dedi.
ABD'nin Türkiye ile bölgede birlikte çalışabileceğini söyleyen Trump, bir gazetecinin "Suriye'de bulunan 900 ABD askeri konusunda ne yapacaksınız?" sorusuna, "Bunu yapmanın başka bir yolu olmalı. Bunlardan biri de Türkiye." yanıtını verdi.
Türkiye'nin "önemli bir güç" olduğunu kaydeden Trump, "(Cumhurbaşkanı) Erdoğan iyi anlaştığım biri. Büyük bir askeri gücü var. Ve bu gücü savaşlarda yıpranmadı. Çok güçlü ve etkili bir ordu kurdu." ifadelerini kullandı.
Trump, ABD'nin, NATO müttefiki Türkiye ile Suriye'de daha etkili olabileceği mesajını verdi.
Suriye'de ilerleyen güçlerin arkasında Türkiye'nin olduğunu savunan ve bunun, kendisi için sorun olmadığını kaydeden Trump, "Suriye'nin anahtarı Türkiye'nin elinde olacak. Bunu söyleyen kimseyi duymamışsınızdır ama bu böyle." diye konuştu.