Trump’a NATO'da fren

NATO zirvesi öncesinde verdiği mesajlarla üye ülkeler arasında rahatsızlık yaşanmasına neden olan ve müttefikleriyle sürtüşmeye girerek dayanışma görüntüsüne zarar veren ABD Başkanı Donald Trump, tepkiler karşısında önceki sert söylemlerine rağmen üye ülkelerin vurgularını yansıtan sonuç bildirisine onay verdi.

ALMANYA’YA ELEŞTİRİ

Dün NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile kahvaltıda bir araya gelen Trump, Moskova ile enerji anlaşması nedeniyle “Almanya, Rusya’nın esiri” dedi. NATO içinde savunma harcamaları için belirlenen yüzde 2 hedefini yakalamaktan oldukça uzak olan Almanya’yı adım atmamakla suçlayan Trump, “Almanya zengin ülke. 2030’a kadar birazcık artırmaktan bahsediyorlar. Aslında hemen, yarın, artırıp sorundan kurtulabilirler” diye konuştu. Merkel ise bu sözlere tepki gösterdi.

YÜZDE 4 OLSUN

Zirvenin en önemli konu başlıklarından birini oluşturan üye ülkelerin savunma harcamalarını gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 2’sine yükseltme taahhüdü konusunda Trump, tatmin olmadığını her fırsatta dile getirdi. Hatta bu hedefi düşük bularak yüzde 4’e yükseltilmesini istedi. Ancak sonuç bildirisinde hedefin korunmasının yanı sıra üyelerin hedefe ulaşma konusunda dikkate değer ilerleme kaydettiği vurgusuna yer verildi.

RUSYA UYARISI

Zirve sonuç bildirisinin dikkat çeken diğer unsurunu ise 16 Temmuz’da Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı görüşme öncesinde Rusya konusunda verilen mesajlar oluşturdu. NATO’nun Rusya ile ortaklık oluşturmaya çalıştığını ancak bu ülkenin son faaliyetlerinin ve politikalarının istikrar, güvenliği ve öngörülebilirliği azalttığına dikkat çekilen 79 maddeden oluşan bildiride, mevcut koşullar altında Rusya ile istenilen ilişkinin kurulmasına olanak verecek şartların olmadığı belirtildi.

5’İNCİ MADDEYE VURGU

Belgede, NATO’nun birlik içinde olmayı, birlik olarak hareket etmeyi sürdüreceği vurgulanarak, “Washington Antlaşması’nın 5. maddesinde belirtildiği gibi bir müttefike yapılan saldırı, hepimize yapılmış bir saldırı olarak değerlendirilecektir” denildi. NATO, birlik ve dayanışmanın hiçbir zaman olmadığı kadar güçlü olduğunu ve ortak savunmayı garantiye alacak gerekli her adımın atılacağını da belgeye yansıttı.

Emine Erdoğan, devlet liderleri eşleri için hazırlanan programa katıldı. Lider eşleri Kraliçe Elizabeth Müzik Şapeli’ndeki piyano ve keman dinletisini izledi. Programa ABD ve Fransa liderlerinin eşleri de katıldı.

TÜRKİYE’YE ÖNEMLİ TAAHHÜTLER

NATO sonuç bildirisinde Türkiye’ye yönelik vurgular da yer aldı. Suriye’nin elinde önemli miktarda kısa menzilli balistik füze bulunduğu ve bunların hem NATO’nun sınırlarının hem de ortak ülkelerin topraklarının bir kısmını tehdit ettiği belirtilerek, “Suriye’den fırlatılan füzelerle Türkiye’nin son dört yılda üç kez hedef alınmasından endişeliyiz. Suriye’den kaynaklanan balistik füze tehdidini izlemeye ve değerlendirmeye devam edeceğiz” denildi.
Belgede, NATO’nun güneydoğu sınırına yönelik artan füze tehdidi nedeniyle bölgede füze savunma sistemi konuşlandırılmasına ve geliştirilmesine devam edileceğinin altı çizildi. Türkiye’ye, güneyinden kaynaklanan artan güvenlik tehditlerine karşılık vermesi için uyarlanmış tedbirlerin NATO’nun güvenliğine katkıda bulunduğunun belirtildiği belgede, bu önlemlerin tamamen uygulanmasının sürdürüleceği de taahhüt edildi. Türkiye’nin terörle mücadelede, NATO’nun rolünün artırılması konusuna da Ankara’nın isteği doğrultusunda belgede detaylı şekilde yer verildi.

‘NATO HAVA SAHAMIZIN YÜZDE 30’UNU KORUYOR’

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin hava sahasının sadece yüzde 30’unun NATO tarafından korunabildiğini, savunma sistemine acil ihtiyaç duyan Ankara’nın bu nedenle Rus S-400 füze savunma sistemlerini aldığını söyledi.

Bakan Çavuşoğlu, NATO Zirvesi’nin hemen öncesinde yaptığı açıklamada, 2019’un sonuna doğru ilk bataryaların Türkiye’ye teslim edileceğini ve “Neticede artık bunun sorgulanmasına da gerek olmadığını” söyledi.

ABD ve bazı NATO üyelerinin teknik konularda endişelerini anladıklarını belirten Dışişleri Bakanı, “Teknik kısmını anlayabiliyoruz. Örneğin S-400’ün NATO’yu ve NATO sistemlerini, müttefikleri düşman olarak tanımlayıp tanımadığını sormaları ya da bunu anlamaya çalışmaları normal. Bu konuda biz de zaten hassasız. Alırken de bu konudaki şartlarımızı ortaya koyduk” dedi.
halkımı, ulusumu

KİM KORUYACAK

Brüksel’de Atlantic Council ve bazı düşünce kuruluşlarının ortaklığında NATO Zirvesi kapsamında düzenlenen “Değişen Küresel Düzen ve Baskı Altındaki bir İttifak” konulu panelde konuşan Çavuşoğlu şu mesajları verdi: “NATO benim hava sahamın sadece yüzde 30’unu koruyabiliyor. Esed rejimi veya bir başka ülkeden gelecek saldırı durumunda halkımı, ulusumu kim koruyacak?”

MAKEDONYA’YA MÜZAKERE DAVETİ

“Makedonya’ya isim sorunun çözülmesiyle üyelik müzakerelerine başlama daveti yapan NATO, 30 mekanize tabur, 30 hava muharip filo ve 30 savaş gemisinin, 30 gün içinde göreve hazır olacak kapasitede tutulmasına dayan “Dört 30” girişimine onay verdi.