Güncelleme Tarihi:
GELENEKSEL olarak her yeni ABD Başkanı için düzenlenen NATO’nun devlet ve hükümet başkanları düzeyindeki toplantısı, zirve niteliğinde olmamasına karşın önemli kararlara ev sahipliği yaptı. Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temsil ettiği liderler toplantısı, ABD Başkanı Donald Trump’ın seçim kampanyasında ‘köhne’ olarak nitelediği NATO’daki ilk sınavı olması açısından önem taşıyordu. Trump’ın seçilir seçilmez gündeme getirdiği iki konuda da ABD istediğini aldı. NATO, DEAŞ ile mücadele için oluşturulan uluslararası koalisyona katılma kararı aldı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “NATO’nun DEAŞ’la mücadele koalisyonun tam üyesi olmasına karar verdik. Bu bizim terörle küresel mücadeleye olan taahhüdümüze ilişkin güçlü bir mesaj gönderiyor. Aynı zamanda, NATO’nun eğitim ve kapasite inşası dâhil siyasi değerlendirmelerde rol almasını sağlayacak” dedi.
MUHARİP ROL YOK
Tüm üyeleri başından bu yana uluslararası koalisyonun üyesi olan NATO’nun katılımı güçlü bir siyasi mesaj niteliğinde. Bununla birlikte bu katılım, görev kapsamında olmayan unsurların NATO’ya ihale edilmesi sonucunu doğurmayacak. NATO, gerek Irak gerekse Suriye’de DEAŞ’a karşı yürütülen mücadelede muharip rol üstlenmemeye dayanan bir yaklaşım izliyor. NATO’nun uluslararası koalisyona kısa vedede en önemli katkılarından biri halen bölgede görevde olan erken uyarı uçakları AWACS’ların uçuş sayısının artırılması olacak.
NATO VE PYD/YPG
NATO’nun uluslararası koalisyonun üyesi olmasının Türkiye’nin terör örgütü PKK’nın uzantısı olan PYD konusundaki hassasiyetlerine ters nitelikte ekstra bir gelişme yaratması söz konusu olmayacak. NATO kaynakları, İttifak’ın rolünün diğer koalisyon üyelerinden daha farklı bir yapıya sahip olduğunun altını çiziyor. Üye ülkeler arasında terör tanımı ve terör örgütlerine ilişkin görüş birliği bulunmuyor.
TERÖRLE MÜCADELE KOORDİNATÖRÜ
NATO, Türkiye’nin de yıllardır üzerinde ısrarla durduğu terörle mücadele konusunda da önemli bir adım atarak bu konudaki yaklaşımının temellerini sağlamlaştırdı. Liderler, terörle mücadele alanında bir eylem planı üzerinde anlaştı. Bu planın en dikkat çeken unsurları arasında ‘terörle mücadele istihbarat birimi’ oluşturulması yer alıyor. NATO liderleri, terörle mücadele koordinatörü atanması konusunda da uzlaştı.
PLANLI ADIM ATILACAK
Trump, ABD dışındaki üye ülkelerin savunma harcamalarına yaptığı katkıdan memnun değil ve adil bir yük paylaşımı olmamasından yakınıyor. Trump, bu konuda hızlı adım atılmasını aksi takdirde ABD’nin katkısını gözden geçireceğini belirtmişti. Varılan uzlaşı çerçevesinde üye ülkeler savunma harcamaları konusunda belirlenen hedef olan GSYH’nin yüzde 2’si oranını yakalamak için planlı adım atacak. Bu hedef beş NATO üyesi tarafından tutturulmuş durumda. Türkiye henüz bu hedefi tutturmamakla birlikte yakın pozisyonda. Trump, üye ülkelerin savunma harcamalarına yönelik taahhütlerini yerine getirmesi halinde “NATO’nun bugünkünden daha da güçlü olacağını” söyledi.
MERKEL BİR GÜNDE İKİ BAŞKANLA BULUŞTU
DÜNYA medyası ABD Başkanı Trump’ın ilk NATO zirvesine odaklanmışken, eski ABD Başkanı Barack Obama, Berlin’de Almanya Başbakanı Angela Merkel ile katıldığı etkinlikle rol çaldı. Protestan Reformasyonu’nun 500’üncü yılı dolayısıyla Berlin’de düzenlenen etkinliğe katılan Obama, Merkel’i görev süresinde ‘en favori ortaklarından’ biri olarak niteledi. Merkel, öğleden sonra da Brüksel’de Trump ile bir araya gelerek bir günde iki ABD başkanı görmüş oldu.