Travis Scott'ın ilk vukuatı değilmiş! 8 kişinin öldüğü konserde gerçekten neler oldu? | 9 SORU 9 YANIT
Güncelleme Tarihi:
Hınca hınç dolu bir konser alanı, sahnede dinleyicileri kışkırtmaktan hoşlanan bir rap'çi ve maalesef yitip giden 8 can. Geçtiğimiz hafta sonu yaşanan konser felaketinin yankıları dinmiyor. Akıllarda çok sayıda soru işareti var. Biz de kafası karışanlar için haberleri anlaşılır hale getirmeye çalıştık.
ABD'de geçtiğimiz hafta sonu yaşanan kanlı Travis Scott konserinin yankıları halen sürüyor. Yerel saatle 5 Kasım Cuma akşamı yaşanan olayda Astroworld Festivali kapsamında Houston'da sahne alan Scott'ın 50000 kişinin izlediği performansı esnasında yaşanan izdihamda 8 kişi yaşamını yitirdi, 300'den fazla kişi de yaralandı.
Houston Emniyeti olayın sebeplerini ve sorumlularını bulmak için bir soruşturma başlatıldığını duyurdu. Ancak bunun dışında da kamuoyunda merak edilen çok sayıda detay, akıllarda birçok soru işareti var. Kafası karışanlar için şu ana kadar tüm bilinmesi gerekenler içeriğimizde...
TRAVIS SCOTT KİMDİR?
ABD'nın Teksas eyaletinin Houston şehrinde doğmuş olan Travis Scott'ın gerçek adı Jacques Webster. 2014 yılında büyük bir çıkış yapan Scott, o zamandan bu yana dünyanın en tanınmış ve en popüler rap'çileri arasında sayılıyor. İlk zamanlar Kanye West'in ya da bugünkü adıyla Ye'nin desteğiyle öne çıkan Scott, rap yapma ile şarkı söylemeyi birleştiren farklı bir tarza sahip.
Scott'ın korkunç olayın yaşandığı festivalle aynı adı taşıyan albümü "Astroworld" 2018 yılında piyasaya çıktığı günden bu yana ABD'de 4 milyon kopya sattı. 2020 itibarıyla sadece ülkesinde toplam albüm satış rakamı 45 milyonu aşan Scott'ın altı Grammy adaylığı ve bir Billboard Müzik Ödülü bulunuyor.
Magazin dünyasının da yakından tanıdığı bir isim olan Scott, uzun zamandır Kardashian/Jenner klanının en genç üyesi Kylie Jenner'la beraber. Üç yaşında Stormi Webster isimli bir kızları olan çift şu an ikinci bebeklerini bekliyor.
CUMA GECESİ NE OLDU?
Görgü tanıkları konserin Cuma gecesi saat tam 21.00'de başladığını ve 1 saat 15 dakika sürdüğünü belirtti. Houston İtfaiye Müdürü Samuel Peña ise yaptığı açıklamada izdihamın yerel saatle 21.38'de gerçekleştiğini duyurdu. Aradaki bu 40 dakikalık fark oldukça dikkat çekti.
Wall Street Journal'ın aktardığına göre, Peña, "Kalabalık ön tarafta bulunan sahneye doğru baskı yapmaya başladı. Bu durum paniğe ve yaralanmalara neden oldu. İnsanlar yere düşmeye, bilinçlerini kaybetmeye başladı. Bu da panik halini daha da artırdı" dedi.
Sosyal medyada paylaşılan videolarda hınca hınç dolu konser alanında tam bir kaos yaşandığı görülebiliyor. İzdihamın başladığı noktada bazı kişilerin yardım istediği ancak yüksek müzik nedeniyle seslerini duyurmakta zorlandıkları anlaşılıyor.
Videolarda ayrıca, en az iki kişinin bir kameramana yaklaşarak konserin durdurulmasını istemiş olduğu da dikkat çekiyor. Bazı videolarda ise yerde yatan bilincini yitirmiş insanlar ve onları ayıltmaya çalışanlar öne çıkıyor.
YAŞANAN FELAKETİN BOYUTLARI NEDİR?
Houston Belediye Başkanı Sylvester Turner ölen sekiz kişinin yaşlarının 14 ila 27 arasında değiştiğini, hayatını kaybedenlerden birinin kimliğinin henüz tespit edilemediğini açıkladı. Peña ise konser alanında kurulan bir sahra hastanesinde 300'den fazla kişinin tedavi edildiğini söyledi.
Harris County Yargıcı Lina Hidalgo ise bölgedeki sağlık tesislerinde tedavi edilenler arasında 10 yaşındaki çocukların bile bulunduğunu ifade etti.
'GÖRÜNMEZ KAZA' MI YOKSA FELAKET 'GELİYORUM' DEDİ Mİ?
Maalesef ikinci seçenek daha olası. Öncelikle şunu belirtelim: Scott, konserlerinde seyircileri kontrolden çıkmaya yönlendiren hareketleriyle tanınıyor. Astroworld felaketinin ardından yapılan eleştirilerde sık sık Scott'ın geçmişteki konserlerinde yaşananlara dikkat çekildi ve böyle bir felaketin sürpriz olmadığı belirtildi.
Houston Emniyet Müdürü Troy Finner, yaptığı açıklamada, konser öncesi Scott ve güvenlik şefiyle görüşerek seyircilerin güvenliğiyle ilgili kaygıları kendilerine ilettiğini belirtti. Finner, "sosyal gerginlik" ve Covid-19 koşullarının durumu daha da zorlaştırdığını ifade ederek, Scott'ın ekibinden polisle iş birliği yapmalarını ve sosyal medya paylaşımları konusunda dikkatli olmalarını talep ettiğini söyledi.
Washington Post'a konuşan bir avukat da "Bu durumu diğer konser kazalarından ayıran şey önceden haber verilmiş olması" dedi. Bu tür felaketlerde yaşanan kişisel yaralanmalarla ilgili davalarda uzmanlaşmış olan avukat, "Sahne çökmesi gibi anlık bir olaydan bahsetmiyoruz" diye konuştu.
İzdihamın ardından tartışmalarda "Bu konser kalabalığın yarattığı riskleri bertaraf edecek şekilde tasarlanamaz mıydı? Güvenlik görevlileri yeterince hazırlıklı mıydı?" gibi sorular öne çıktı. Wall Street Journal'a göre, ABD'de konser organizasyonlarında şu an ciddi bir tecrübeli eleman eksikliği yaşanıyor. Bunun da güvenlik sorunlarına yol açabileceğinden endişe ediliyor.
Eleştirilerin bir diğer odak noktasını da izdihama rağmen konserin devam etmesi oluşturdu. Yetkililer ve güvenlik güçleri, Scott ve ekibinin konseri sonlandırmakta geç kalıp kalmadığını değerlendiriyor.
Sosyal medyada paylaşılan videolarda panik içindeki seyircilerin, Scott'ın ilgisini yaralılara çekmeye çalıştığı, onun ise performansına devam ettiği görülüyor. Ancak Scott konser esnasında kulak içi monitörleri takıyordu. Dolayısıyla sahnede bulunduğu noktadan durumun ciddiyetini kavrayıp kavrayamadığı henüz net değil. Bununla birlikte rap'çinin sağlık personeline yardımcı olmak için konsere birkaç kez ara verdiğini de belirtelim.
TRAVIS SCOTT'IN İLK VUKUATI BU MU?
Maalesef değil, hatta konserlerinde yaşanan izdihamlarla övündüğünü söylemek de yanlış olmaz. Bunu 2019'da yayınlanan "Travis Scott: Look Mom I Can Fly" isimli belgeselde net bir biçimde görmek mümkün.
Scott'ın yapımcısı olduğu belgeselde rap'çinin çocukluğu ve ünlü oluş süreci anlatılıyor. Belgeselin açılışında Scott'ın turne ekibinden kimliği açıklanmayan bir kişiyi güvenlik görevlilerine ve diğer personele ünlü rap'çinin konserlerinde kalabalığın nasıl kaotik olduğuyla ilgili bilgiler verirken izliyor ve şu cümleleri duyuyoruz:
"Çocuklar izleyiciyle sahneyi ayıran kapıyı ittiriyor, çok büyük bir kuvvetle barikata yükleniyor. Genel olarak çok sayıda crowd surfer (eller üzerinde taşınan seyirciler) göreceksiniz ama aynı zamanda çok sayıda çocuğun dışarıya çıkmaya çalıştığını da göreceksiniz. Çünkü nefes alamıyorlar, çünkü çok sıkışık oluyor. Konserimiz başlayana kadar bizim kitlenin nasıl fena olduğunu bilemezsiniz."
Belgeselde bunun ardından Scott'ın Arkansas'ta 2017'de verdiği başka bir konserin görüntüleri giriyor. Ancak önemli bir detaydan bahsedilmiyor. Scott geçmişte bu konserde yaşananlar nedeniyle ahlaka aykırı davranış, ayaklanmaya teşvik ve çocuğun refahını tehlikeye atmak suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı. Associated Press'in polis kaynaklarından aktardığına göre, hakkındaki tutuklama kararında Scott'ın "insanları güvenliği geçip sahneye akın etme konusunda yüreklendirdiği, bunun sonucunda bir güvenlik görevlisi, bir polis memuru ve çok sayıda sivilin yaralanmasına neden olduğu" belirtiliyordu. Scott ahlaka aykırı davranış suçlamasını kabul ederek yaralanan iki kişiye 6825 dolar tazminat ödedi.
2015 yılında da Chicago'da Lollapalooza'daki performansı sırasında seyircileri barikatı aşıp sahneye akın etmeye çağırdı, onları durdurmak isteyen güvenlik görevlilerine de tepki gösterdi. Bu nedenle konser kısa kesildi, Scott da yine "ahlaka aykırı davranış" suçlamasıyla karşı karşıya kaldı. "Look Mom I Can Fly" belgeselinde Lollapalooza performansı esnasında iki kişinin baygınlık geçirdiği, Scott'ın da bu kişilere yardım etmeye çalışan sağlık ve güvenlik görevlilerine destek olduğu anlar da yer alıyor.
Belgeselde, 2018'deki ilk Astroworld Festivali'nden parçalar da bulunuyor. Burada yine benzer güvenlik problemleri ve bir kadının alandan sağ salim çıkabilmek için dua ettiği anlar dikkat çekiyor.
SORUŞTURMA NE DURUMDA?
Houston polisi felaketin ardından bir soruşturma başlattı. Soruşturmaya yakın bir kaynağa göre, fentanil adı verilen çok güçlü bir opioid içeren sahte uyuşturucu hapların neden olduğu aşırı doz vakaları üzerinde duruluyor. Müfettişler ayrıca bazı kişilerin sahneye doğru akın esnasında ölüp ölmediğini değerlendiriyor.
Houston Emniyeti uyuşturucu soruşturmasıyla ilgili yorum yapmayı reddetti. Ancak Emniyet Müdürü Finner, Wall Street Journal'a, konser sırasında yaşananlarla ilgili çok sayıda anlatım bulunduğunu, bunlar arasında birilerinin seyircilere uyuşturucu enjekte ettiğine dair iddialar da yer aldığını söyledi.
Finner, bir kişinin boynunda bir batma hissettikten sonra bilincini kaybettiğine dair iddiaların da soruşturulduğunu sözlerine ekledi.
Soruşturmadan çıkacak sonuçlar Scott'ın kariyerinde ve geleceğinde önemli etkilere yol açacak. Zira halihazırda hem Scott'a hem dünyanın en büyük konser promosyon şirketi olan ve Astroworld Festivali'nin promosyonunun sahibi olan Live Nation Entertainment'a hem de organizasyonda payı olan başka kişi ve kurumlara açılmış çok sayıda dava bulunuyor.
Sonuçlar Scott'ın sorumluluğuna işaret edecek olursa, rap'çiyi uzun bir yargı süreci bekliyor olabilir.
TEPKİLER NASIL?
Scott'ın karşı karşıya olduğu tek sorun yargı süreçleri değil. Dinleyicilerin tepkisi de önümüzdeki dönemde Scott'ın canını yakabilecek gibi görünüyor. Felaketle ilgili ayrıntıların ortaya çıkmasının ardından sosyal medyada birçok kullanıcı #canceltravisscott (Travis Scott'ı iptal edin) etiketiyle paylaşımlar yaptı. Scott'ın yukarıda bahsettiğimiz eski konser videoları ve seyircileri kışkırttığı anların görüntüleri sık sık paylaşımlara malzeme oldu.
Başka müzisyenlerin benzer durumlarda sergilediği sakinleştirici tavırlar da Scott'la kıyaslanarak övgü topladı. Hatta dağılan One Direction'ın üyelerinden Niall Horan'ın seyirci güvenliği adına konserini durdurduğu anların görüntüleri 6 milyon kez izlendi.
Tepkilerden Kylie Jenner da nasibini aldı. İzdiham sırasında konserin görüntülerini çekmeye devam eden ve can kayıplarına rağmen görüntüleri sosyal medyadan kaldırmayan Jenner'a eleştiri yağdı. Jenner'ın tepki çeken ve sonradan silinen videolarından birinde bir ambulansın hareket etmekte olduğu görülüyordu.
Diğer yandan İngiliz The Sun gazetesinin bir konser seyircisine dayandırdığı haberi de büyük yankı uyandırdı. Habere göre Kylie, kız kardeşi Kendall ve kızı Stormi'yle birlikte izlediği konser alanından korumalar eşliğinde çıkarken ölü ve yaralıların yanından geçti ama çevrelerinde olan bitene hiç ilgi göstermedi.
Gazeteye konuşan kaynak, "Kendall ve Kylie'nin her birinin etrafında altışar koruma vardı. Her şey bittikten sonra, dışarı çıkarıldılar. Kalp masajı yapılan insanların yanından geçtiler. Kafalarını bile kaldırmadılar, yüzlerini gizlediler. Tanınmamak ve tepkilerini göstermemek için ellerinden geleni yaptılar. Önlerinden bir kişi sedyeyle geçirildi. İkisi de maskeliydi ve kapüşonluydu. Bulundukları yer kapalıydı, sadece aile üyelerinin girişine izin vardı" dedi.
Jenner kardeşlerin temsilcisi ise gazeteye tepki göstererek, iddiaları sert bir dille yalanladı.
— TRAVIS SCOTT (@trvisXX) November 6, 2021
TRAVIS SCOTT OLAYDAN SONRA NE DEDİ?
Felaketin ardından Scott'tan çok sayıda açıklama geldi. Öncelikle cumartesi günü Twitter'dan kısa bir mesaj paylaşan Scott, "Dün gece yaşananlardan dolayı tamamen yıkılmış durumdayım" derken, dualarının felaketten etkilenen herkesin yanında olduğunu belirtti. Houston Emniyeti'ne desteğini ve teşekkürlerini sunan Scott, ihtiyacı olan ailelerin yaralarını sarmaya destek vereceğini açıkladı.
Scott pazartesi günü yaptığı açıklamada ise hayatını kaybeden 8 kurbanın cenaze masraflarını karşılayacağını ve "5 Kasım trajedisinden etkilenen bireylere ek yardım sağlayacağını" söyledi.
Scott ayrıca, dijital terapi platformu BetterHelp ve diğer zihin sağlığı örgütlerinin iş birliğiyle konser katılımcılarına destek verilmesini sağlayacağını belirtti.
Kylie Jenner da Instagram hikayeleri üzerinden bir açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
"Travis ve ben yıkılmış durumdayız. Dualarım hayatını kaybeden, yaralanan ya da herhangi bir şekilde etkilenenlerin yanında. Aynı zamanda hayranlarını ve Houston'lıları çok önemsediğini bildiğim Travis'in de... Konserden sonra haber gelene kadar can kayıplarını bilmiyordu, yoksa asla görüntü çekmeye ya da performansa devam etmezdik. Tüm ailelere bu zor zamanda baş sağlığı dileklerimi gönderiyorum. Etkilenen herkesin iyileşmesi için dua edeceğim."
Jenner'ın kız kardeşleri Kim Kardashian West ve Kendall Jenner da Instagram'dan taziye mesajları paylaştı. Diğer yandan Khloe Kardashian'ın taziye yerine seksi fotoğraflar paylaşması da eleştiri oklarının hedefi oldu.
BÖYLE BAŞKA KANLI KONSERLER DE VAR MI?
Bu sorunun cevabı da ne yazık ki evet...
Bu olaylar arasında en bilinenlerinden biri 2000 yılında Danimarka'da düzenlenen Roskilde Festivali'nde Pearl Jam konserinde yaşandı. Grubu dinlemek için 50000 kişilik bir kalabalık toplanmıştı. Konserin başlamasından yaklaşık 1 saat sonra sahne önünde yaşanan izdihamda yaşları 17 ile 26 arasında değişen 8 genç erkek boğularak can verdi. Dokuzuncu erkek de 5 gün sonra hastanede hayatını kaybetti.
The Who'nun Aralık 1979'da Cincinnati'de verdiği konserde yaşanan izdihamda da 11 kişi yaşamını yitirdi. Fas, Almanya, Tayland, Arjantin ve ABD'nin çeşitli eyaletleri de geçtiğimiz 50 yılda oldukça büyük can kayıplarına yol açan felaketlere sahne oldu.
Fotoğraflar: AFP, AP, Alamy