Topraklarımızı Çin’e karşı kullandırtmayız

CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan, dün Pekin’deki ziyaretine Tiananmen Meydanı’ndaki Halkın Kahramanları anıtına çelenk bırakarak başladı. Sonrasında Kongre binasında Çin Başbakanı Li Keqiang ile bir araya gelen Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından karşılandı.

Sayın Başkan kıymetli dostum

21 pare top ateşi ve iki ülke bayraklarını sallayan çocuklar tarafından karşılanan Erdoğan ve Cinping, ikili görüşmeye geçmeden önce basına kısa bir açıklama yaptı. Konuşmasına, “Sayın Başkan kıymetli dostum” diye başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Üç yıl sonra Pekin’i ziyaret etmekten ve zat-ı alinizle yeniden bir araya gelmekten büyük bir memnuniyet duyuyorum” diye konuştu. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 45’nci yıl dönümünde olduğunu hatırlatan Erdoğan, “Bu ziyaret aramızdaki karşılıklı güven ve anlayışın güçlenmesine, halklarımız arasındaki dostluğun pekişmesine hizmet edecektir. Sizlerin de hassas olduğu belli konularda duyarlı ve işbirliği içinde hareket etmeye bugüne kadar özen gösterdik ve gösteriyoruz” dedi.
Konuşmasına “Çin’e hoş geldiniz” diyerek başlayan Çin Devlet Başkanı Şi Cinping de Çin’i üst üste üç kez ziyaret eden Erdoğan’ın Türk-Çin ilişkilerine önem verdiğini gösterdiğini dile getirdi. Çin Başbakan Yardımcısı Zhang Ming’e göre, Erdoğan görüşmede Doğu Türkistan İslami Hareketi’ni (ETİM) bir terör örgütü olarak gördüklerini söyledi ve “Türkiye, topraklarının kimse tarafından Çin’in milli çıkar ve güvenliğine karşı kullanılmasına izin vermeyecek” dedi.

Uygur meselesi görüşüldü

Türk kaynaklara göre, Erdoğan, Uygurlar hakkında Türkiye’de verdiği mesajları söz konusu görüşmede de tekrarladı. Görüşmede Çin’in toprak bütünlüğü ve egemenliğinin desteklendiği mesajını da veren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çin sınırları içinde ya da dışında, Çin’in toprak bütünlüğüne karşı bir kriminal terör eylemini Türkiye’nin kabullenmesinin mümkün olmadığını kaydetti. Çin tarafı ise buna mukabil Türkiye’nin IŞİD ve PKK’ya karşı mücadelesini desteklediğini ifade etti.
Çin’in Şincan bölgesinden Suriye ve Irak’a Türkiye üzerinden militan yolladığı iddia edilen ETİM’in Çin’in Uygur bölgesinde cihat ilan etmek istediği öne sürülüyor. Tayland’ın geçtiğimiz günlerde yaklaşık 100 Uygur Türk’ünü kötü muamele görme ihtimallerine karşı Çin’e teslim etmesi Türkiye’de büyük tepki çekmişti. Çin’in Uygurlara kültürel ve dini baskı yaptığı öne sürülüyor.

Füze sistemi de gündemdeydi

Ziyaret öncesinde Çin ile “uzun menzilli füze projesi”ne ilişkin görüşmelerin olup olmayacağına yönelik soru üzerine Erdoğan, “Balistik füzelerle ilgili olarak işin başında en uygun teklifi bize veren ülke Çin Halk Cumhuriyeti olmuştur. Daha sonra bazı gelişmeler oldu, bu gelişmeler sebebiyle bazı aksamalar söz konusu. Bu ziyarette, bu konuları tekrar ele alacağız. Bu uygun teklifi zenginleştirecek teklif, bizler tarafından da makul karşılanacaktır. Zira aslolan ülkelerin karşılıklı menfaatidir. Bu menfaati bir kenara koymak mümkün değildir” demişti. Türkiye, 3.4 milyar dolarlık sistemi Çin’den almayı planlamış, ancak Batılı ortakları tepki göstermişti.

İki mutabakat imzalandı

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Şi Cinping’in heyetler arası görüşmeleri sonrasında iki ülke arasında anlaşma ve mutabakatlar imzalandı. Büyük Halk Salonu’ndaki törende “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Hükümetleri Arasında Başbakan Yardımcıları Düzeyinde İşbirliği Komitesi Kurulmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası” Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile mevkidaşı Vang Yi tarafından imzalandı. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ile mevkidaşı Gao Hucheng ise “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına Dair Anlaşma ile Ekonomik ve Ticari İşbirliği İçin Orta-Uzun Vadeli Kalkınma Planı”nı imza attı.