Doğan Uluç
Oluşturulma Tarihi: Eylül 06, 2002 02:14
ABD'nin en fazla Türk çalıştıran patronu Adem Arıcı, 11 Eylül terör saldırılarında canını kurtardı ama, dükkanını kaybetti. Amish market ve şarküteri zincirinin sahibi Arıcı, milyonlarca dolarlık zarara uğradı. Ancak devletten sadece 88 bin dolarlık yardım aldı. ‘‘Zinciri yine büyüteceğiz. Canımız sağ olsun. Önemli olan bu’’ diyor.
TERÖR New York'u bir vurdu ama tam vurdu. 11 Eylül intihar uçakları üç bine yakın insanın canını aldığı gibi büyük çapta iş kaybına da neden oldu. New York'un en gözde süpermarket-şarküteri zinciri Amish Market'in sahibi Rizeli Adem Arıcı Dünya Ticaret Merkezi (DTM) bitişiğinde mültimilyon
dolar değerindeki dükkanlarını kaybetti.
40 yaşından hayli genç görünen Adem DTM'ye elli metre mesafede ada-blok alana yayılı Amish Market için ‘‘Komple gitti’’ diye söz ediyor. Adem Arıcı lüks şarküteri-süpermarketi 1999'da açmış. Şöyle anlatıyor:
‘‘New York Belediyesi bizim şehrin göbeğindeki aynı isimli süpermarketimizi çok başarılı bulmuş. ‘DTM'nin bulunduğu bölgeyi geliştirme projesi çerçevesinde ev, apartmanlar yapıyoruz ama gıda dükkanları yok. Burada süpermarket açın size 500 bin
dolar vereceğiz, ayda 5-6 bin dolar arası kira yardımı yapacağız' teklifinde bulundu. Kabul ettik. On yıl kira anlaşması yaptık. İki milyon dolar harcadık hazırlamak için. Zemini Türkiye'den getirdiğimiz mermerle kaplı, içerde zeytinyağı, su, peynire, leblebiden reçele hep Türk malı ile doluydu. Sabah akşam müşteriden geçilmeyen şarküterimize olaydan bir kaç ay önce bazı işadamlarından on milyon dolar karşılığı satış teklifini reddettik. Mükemmel iş yapan dükkanın iki saat içinde mahvolacağını nereden bilecektik?’’
SİGORTAYI BEKLİYOROrtağı Ömer İpek ile birlikte Adem’in kaybı yalnızca Amish Market değil. DTM karşısında ‘Zeytuna’ adlı ikinci gıda malzemeleri dükkanı da zarar görmüş.
350 işçi çalıştıran Adem Arıcı bugüne kadar kayıplarına karşılık sadece 88 bin dolar yardım aldıklarını söylüyor. ‘‘Sigortadan 350 bin dolar bekliyoruz, ödeme için bin güçlük çıkarıyorlar. Doğma büyüme Amerikalı olsaydım milyonlarca dolarlık zararımızın önemli kısmı karşılanmış olurdu’’ diyor.
11 Eylül'de gördüğü zarar belini bükmüş. ‘‘Oysa kısa zamanda beş dükkan daha açmayı planlıyorduk. Zeytuna'nın yüzde 33'ünü bir İtalyan'a satarak onu ortak yaptık. Türkiye'de ailem bir kaç ev sattı, bankadaki birikimlerini de bana verdiler. Yıkılmış Amish Market yerine iki blok güneyde yeni bir Amish Market açtık.’’ diyor.
Kaynakçıydı market kralı olduAdem Arıcı 1987 yılında kaynakçı olarak çalıştığı bir İngiliz kargo gemisiyle, cebinde sadece 20 dolarla New York'a gelmiş. Bir arkadaşından 100 dolar borç almış. New York'ta boyacılık, taksi şoförlüğü, kuaförlük yaptıktan sonra biriktirdiği para ile manavlığa başlamış. Bronx gibi en tehlikeli, suç oranı yüksek yerlerde 28 manav sahibi olduktan sonra aynı iş dalında çalışan Ömer İpek ile birlikte Amish Market zincirini kurmuşlar.