Güncelleme Tarihi:
Ukrayna işgalinin neden olduğu gıda krizini aşmak üzere Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in arabuluculuğuyla kurulan “tahıl koridoru”ndan 268 gemi geçti. Hürriyet, Müşterek Koordinasyon Merkezi’nin Marmara Denizi’nde yürüttüğü denetimlere katılarak süreci yerinde gözlemledi.
GÜNDE 20 GEMİ
Denetim faaliyeti, anlaşmaya taraf 4 ekibin Zeytinburnu’ndaki liman alanında buluşmasıyla başlıyor. Burada ekipler, ikişer temsilciden oluşacak 5 time ayrılıyor. Hava şartlarına bağlı olarak her tim günde 3-4 gemide faaliyette bulunuyor.
İKİ ÖNEMLİ KURAL
İki önemli kural var. İlki, Rus üyelerin fotoğraflarını çekmek yasak. İkincisi ise tahılı böcek gibi zararlılardan korumak için ambarlara zehirli gaz basılıyor. Kapaklar açılırken ambar bölgesinde olmak yasak.
MERSİN’E BEZELYE
Hangi gemiye çıktığımızı diğer ekip üyeleriyle birlikte denizin ortasında öğreniyoruz. Rotamız Panama bandıralı “Nil Demir”. Gemi, Çernomorsk limanından aldığı 3700 ton bezelyeyi Mersin’e götürüyor.
Gemiye çıktığımızda yükün fiziksel incelemesi kısa sürüyor. Asıl uzun iş evrak kısmı. Tek tek personelin pasaportları kontrol ediliyor. Yük ve yakıt miktarı hesap makineleri ile tekrar tekrar hesaplanıyor.
İHLAL EDEN BEKLİYOR
Konuştuğumuz yetkililer, ihlal tespit edilen geminin, birkaç gün içinde yeniden denetlenmek üzere beklemeye alındığını söyledi. Genelde belge eksikliği ya da ambardaki gazın güvenli seviyede olmaması ihlale gerekçe oluşturuyor.
BM görevlisi Avani Nissanka, ekipler arasında uyumsuzluk yaşanıp yaşanmadığına dair sorumuza, “Herkesin dünya için faydalı bir iş yaptıkları bilinciyle birlikte çalıştığı” yanıtını verdi.
MAYIN ENDİŞESİ
Geminin üçüncü kaptanı Samet Özdemir, savaştan önce aynı güzergâhta çalışmış. Normalde Boğaz’da bekleme süresinin iki gün olduğunu söylüyor. Biz çıktığımızda gemi sekiz gündür denetim sırası bekliyordu.
Gemi personeli, Ukrayna’ya giderken en çok mayınlardan korktuklarını, rotalarının ve yüklemenin çok sıkı şekilde kontrol edildiğini de anlattı.
SÜRE YETMEYECEK
Tahıl koridoru anlaşması 22 Temmuz’da 120 gün süreli olacak şekilde imzalandı. Şu ana kadar 268 gemi İstanbul’a geldi, ancak bunların 60 kadarı halen denetim sırası bekliyor. İşgalin başında Ukrayna’daki depolarda 20 milyon ton tahıl vardı ve bunun anlaşma süresinde eritilmesi hedefleniyordu.
Hürriyet editörü Muhammed KAFADAR ve foto editörü Levent KULU dünkü denetleme faaliyetlerini izledi.