TBMM heyeti Irak'tan döndü

Uzun aradan sonra Irak'a resmi bir ziyarette bulunan TBMM Heyeti, Türkiye'ye döndü. Heyet'in 4 günlük ziyaretinde, sınır ticaretinin artırılması, yeniden inşa sürecine giren Irak'ta Türk firmalarının etkin olması ve iki ülkearasındaki ilişkilerin geliştirilmesi konuları ön plana çıktı.

DSP İzmir Milletvekili Suat Çağlayan başkanlığındaki heyetin, ''Irak'ta başta çocuklar ve kadınlar olmak üzere halkın sağlığını yerinde görmek'' amacıyla gerçekleştirdiği ziyaret, Türkiye'nin, Körfez Savaşı ve 10 yıldır süren ambargo nedeniyle olumsuz etkilenen ilişkileri eski düzeye çıkarma isteğini yansıttı.

Heyet'in, Irak Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, Meclis Başkanı Sadun Hammadi, Sağlık, Sanayi, İskan ve Onarım, Ulaştırma ve İletişim Bakanları, Dış Ticaret Müsteşarı ile yaptığı görüşmelerde, ambargonun Irak'ta yarattığı olumsuz durum ele alınırken, ''tüm engellemelere rağmen'' ticari ve komşuluk ilişkilerinin artırılabileceği mesajları verildi.

Ambargonun gölgesindeki ülkesi

Yaklaşık 24 milyon nüfusa sahip olan Irak, 1980-1988 arasında komşusu İran ile girdiği savaş ve ardından 1991 yılındaki Körfez Savaşı sonrasında BM Güvenlik Konseyi tarafından uygulamaya konulan ambargodan olumsuz etkilendi.

Ekonomisi bozulan Irak, ''petrol karşılığı gıda'' uygulamasıyla 6 ay süreyle 2 milyar dolar değerinde petrol satışı karşılığında gıda, ilaç ve diğer malları ithal edebilme imkanına kavuştu. Yumuşayan ambargo, başta Türkiye olmak üzere birçok ülkenin, yeniden inşa sürecine giren Irak'taki projelere ilgisini artırdı.

Irak'ta 2 milyon konut ihtiyacı ve çok sayıda hastanenin kısa sürede yapılması zorunluluğu, dünyaca ünlü şirketlerin, özel uçak seferleriyle Bağdat'a akın etmesinde önemli rol oynuyor.

115 milyar varil petrol rezervine sahip olan ve yılda 1 milyon varil petrol üretmeyi hedefleyen Irak, Türkiye'nin petrol ihtiyacını karşılamaya hazır olduğunu belirtiyor, ayrıca petrol sahalarına yönelik projelere Türk firmalarının da ilgi göstermesini istiyor.

Çocukların günahı yok

TBMM Heyeti, Iraklı yetkililerin yanı sıra, çocuk ve kadınların sağlıkdurumunu görmek amacıyla Bağdat'ın en önemli hastanelerinden biri olan'Saddam Çocuk Hastanesi''ni ziyaret etti.

Resmi olmayan verilere göre, ''ayda 7 bin çocuğun yetersiz beslenme, ilaç sıkıntısı ve tedavinin sürdürülememesi'' nedeniyle yaşamını yitirmesi, 6 doktor kökenli milletvekilinin bulunduğu heyette büyük üzüntü yarattı.

Türk heyetine hastaneyi gezdiren Başhekim Dr. Sami Dileyni, Irak'taki durumun en çok çocukları etkilediğini belirterek, ''Çocuklarsağlıklı beslenemiyor. En küçük bir enfeksiyon, Iraklı çocuklar için önemli bir hastalığa dönüşüyor. Teşhisi koyuyoruz, ilk tedavisini yapıyoruz ama sonrası için ilaç yok. Dünyada artık kökü kazınan çocuk felci, Irak'ta yeniden görülmeye başladı. Bu, başta komşular olmak üzere tüm dünyanın sağlığını tehdit eder'' dedi.

Körfez Savaşı sırasında ''indirgenmiş uranyum'' kullanıldığını iddia eden Dileyni, bu nedenle anormal doğumlarda ve çocuk kanserleri vakalarında artış gözlendiğini ifade etti.

Aylık 5 dolar maaşla çalıştığını belirten Dileyni, ''Buradaki çocukların durumunu görünce, aldığım maaş benim için çok önemli değil.Ben ya da yöneticiler politika yapıyor olabilirler. Ama bu çocukların günahı ne?'' diyerek, tepkisini dile getirdi.

Hastane ziyaretinden ''üzgün'' ayrılan milletvekilleri, çocuklarındurumu ve hijyen olmayan hastane koşulları karşısında, ''Buraya sağlam giren bile hasta çıkar. Hiç kimsenin çocuklara bunu yapmaya hakkı yok'' dediler. Heyetteki tek kadın olan TBMM Başkanlık Divanı Üyesi ve DSP Ankara Milletvekili Melda Bayer, çocuğunu kaybettiği için hastaneden ağlayarak çıkan bir kadını göstererek, ''Anne olmayan bunu anlayamaz. Bu tabloya dayanmak çok zor'' diye konuştu. Milletvekillerinin ortak görüşü, ''ambargonun kaldırılması'' oldu.

Başarılı bir gezi

TBMM Heyeti Başkanı ve DSP İzmir Milletvekili Suat Çağlayan, A.A muhabirine geziyi değerlendirirken, ''başarılı bir gezi'' olduğunu belirterek, ''Hem Irak halkının sağlık durumunu gördük, hem de uzun bir aradan TBMM ve Türk yöneticilerinin Irak'a olan sıcak duygularını ilettik'' dedi.

Irak'ta halkın içine karışarak, yaşanan fakirliğin boyutlarını görme fırsatı bulduklarını anlatan Çağlayan, ambargoya rağmen günlük yaşamda mutsuzluk görüntüsü vermediğini, aksine herşeyi yeniden yapma gururunu taşıdığını vurguladı. Çağlayan, ziyaret ettikleri birçok bakanlıkta küçük birer müze oluşturulduğunu hatırlatarak, burada bombalanan tesisler ile yerlerineyeniden yapılanların birlikte sergilendiğini kaydetti.

''Irak, BM Güvenlik Konseyi'nin kararlarını yerine getirmek için büyük gayret gösteriyor'' diyen Çağlayan, bunun sonucu olarak ambargonun yumuşadığını, Türkiye ile Irak arasındaki ilişkilerin gelecek dönemde daha da artacağını kaydetti. Iraklı yöneticilerin resmi temaslar sırasında Türkiye'ye ''sevgi ve saygıyla karışık sitemde bulunduğunu'' kaydeden Çağlayan, ancak Türkiye'nin, bu ülkenin toprak bütünlüğü ve egemenliğinin zedelenmesinden ödün vermeyeceğinin herkes tarafından bilindiğini söyledi.

Çağlayan, 'Irak, Kuzeyden Keşif Güç'ün görev süresinin uzatılmasını istemiyor'' dedi.Irak ile Türkiye arasında yeni bir sürecin başladığına işaret eden Çağlayan, Iraklı yetkililerin talep ve beklentilerini Türk yetkililere ulaştıracaklarını söyledi.

Çağlayan, heyetin temasları konusunda hazırlanacak raporun yetkililere verileceğini bildirdi.

Suat Çağlayan, Irak ile ilgili gözlemleri arasında kendisi için enşaşırtıcı olanın ''bir İslam ülkesinin resim sanatına bakışı'' olduğunu belirterek, Bağdat'taki çok sayıda dükkanın Iraklı ressamların yağlıboya ve çeşitli tekniklerle yaptığı resimlerin sanatseverlerin beğenisi topladığını ve alıcı bulduğunu ifade etti.