'Taylor Swift tek tweet'le bitirebilir' Spotify'da neler oluyor? | 7 SORU 7 CEVAP

Dünya günlerdir Spotify'ı konuşuyor. Platformun milyonlarca kişinin dinlediği en popüler podcast'inde Covid-19'la ve aşılarla ilgili yalan ve yanlış bilgilerin bilimsel gerçeklermiş gibi lanse edilmesi, önce bilim insanlarının ardından da müzisyenlerin ve başka podcast programcılarının tepkisini çekti. Podcast'in sona erdirilmesini isteyen müzisyenler, aksi takdirde eserlerini platformdan çekme tehdidinde bulundu.

Başta sessizliklerini koruyan Spotify yetkilileri ise çığ gibi büyüyen tepkiler sonrasında açıklama yapmak ve Covid-19'la ilgili podcast'ler bağlamında çeşitli kuralları hayata geçirmek zorunda kaldı.

Olan biteni takip etmeye yetişemediyseniz ve derli toplu bir özet arıyorsanız, işte 7 soru 7 cevap ile Spotify'ın Covid krizi…

NASIL BAÅžLADI?

Kanada asıllı ABD'li efsanevi folk rock şarkıcısı Neil Young, 24 Aralık günü yayımladığı menajeri Frank Gironda ve plak şirketi Warner Records'ın eş başkanı ve COO'su Tom Corson'a hitaben yazılmış bir açık mektupla Spotify'ı Covid konusunda çarpıtmaların ve yanlış bilgilerin yayılmasına destek olmakla suçladı. Young'ın odağında "The Joe Rogan Experience" (JRE) isimli podcast programının yapımcısı Joe Rogan bulunuyordu.

76 yaşındaki Young, Spotify'a tabiri caizse bir ültimatom vererek "Ya Rogan'la bağınızı koparırsınız ya da şarkılarımı uygulamanızdan kaldırırım" dedi.

Young sonradan sildiği mektubunda, "Bunu yapıyorum çünkü Spotify aşılar konusunda sahte bilgiler yayıyor ve potansiyel olarak bu çarpıtmalara inanan kişilerin ölümlerine yol açıyor. Lütfen derhal bu konuda harekete geçin ve beni de zamanlamaya dair bilgilendirin" ifadelerini kullandı ve ekledi:

"Her bir bölümü tahminen 11 milyon kişi tarafından dinlenen JRE, sadece Spotify üzerinden yayınlanıyor. Spotify'ın platform üzerindeki yanlış bilgileri yönetme sorumluluğu bulunuyor, ancak şirketin şu an bir yanlış bilgi politikası bulunmuyor. BUGÜN derhal Spotify'a bütün eserlerimin platformlarından kaldırılmasını istediğimi bildirmenizi istiyorum. Ya Rogan'ı yayınlayacaklar ya Young'ı, ikisi birden olmaz."

Gironda, The Daily Beast'e yaptığı açıklamada mektubun doğru olduğunu teyit etti ve "Bu konu Neil için gerçekten çok önemli. Şu an çok üzgün, olayı çözmeye çalışıyoruz" diye konuştu.

Ancak konu çözülemedi ve 26 Ocak günü, Young sözünü tutarak bütün albümlerini Spotify'dan kaldırdı. Ardından internet sitesinden bir açıklama yayımlayan Young, "Umarım başka sanatçılar ve plak şirketleri de Spotify platformundan çıkarlar ve Spotify'ın Covid hakkındaki ölümcül yanlış bilgilendirmelerini desteklemeye son verirler" ifadelerini kullandı.

Young birkaç yıl önce de Spotify'ın ses kalitesinin düşüklüğünü gerekçe göstererek eserlerini platformdan kaldırmış ancak daha sonra geri dönmek zorunda kalmıştı. 2019'da Rolling Stone'a verdiği röportajda, "İnsanlar müziğe buradan ulaşıyor. İnsanlar her ne olursa olsun şarkılarımı dinlesinler istiyorum. Sadece daha fazla duymalarını ve daha fazla keyif almalarını istiyorum" ifadelerini kullanmıştı. Young bu süreçte sadece kendi şarkılarının dinlenebileceği bir streaming hizmeti de başlatmıştı.

JOE ROGAN KÄ°MDÄ°R?

ABD'li bir komedyen ve UFC yorumcusu olan Joe Rogan, yayın hayatına 2009 yılında başlayan The Joe Rogan Experience isimli sohbet programıyla tanınıyor. Spotify 2020 yılında Rogan'a 100 milyon dolar ödeyerek programın tek yayıncısı olma hakkını satın aldı. JRE, şu an Spotify'ın popüler podcast'ler listesinde ilk sırada ve dünya genelinde en çok dinlenen podcast'lerden biri. Rogan, Covid'den önce de konuk seçimleri nedeniyle tartışmaların odağındaydı ancak pandemiyle işler bambaşka bir noktaya geldi.

New York Times'ın "gezegenimizdeki en fazla tüketilmiş medya ürünlerinden biri" olarak nitelendirdiği Rogan, programda sık sık Covid'le ilgili yanlışlığı kanıtlanmış iddiaları, doğru bilgiymiş gibi gündeme getiriyor. Bu iddialar arasında hastanelere, farklı sebepten ölen kişilerin ölüm nedenini Covid-19 olarak kaydetmeleri için para verildiğini savunan bir komplo teorisi de bulunuyor. Rogan, ayrıca Covid'i önlemekte ve tedavi etmekte etkisi olmayan ve hayvanlarda parazit tedavisi için kullanılan ivermectin isimli ilacın kullanımını da savunuyor.

Ocak ayı ortasında ABD'den 270 bilim insanı, doktor, profesör ve sağlık çalışanı, Spotify'a bir açık mektup yazarak, Rogan'ın programıyla ilgili kaygılarını dile getirmişti.

İlk olarak Rolling Stone dergisinin yayımladığı mektupta Illinois Üniversitesi'nden epidemiyoloji uzmanı Katrine Wallace, Rogan'ı aşı karşıtı fikirleri sunan yayınları nedeniyle "kamu sağlığı düşmanı" olarak nitelendirmişti. Rogan, Nisan ayında komedyen Dave Smith'in konuk olduğu bir bölümde "'Bana 21 yaşındayım, aşı olmalı mıyım?' diye sorsan cevabım 'Hayır' olur" sözleriyle tepki çekmişti.

Uzmanların mektubunda özellikle geçmişte mRNA aşı teknolojisi üzerinde alışan ancak son dönemde aşılarla ilgili yanlış bilgiler yaydığı için eleştirilen virolog Robert Malone'un konuk olduğu JRE bölümüne vurgu yapılmıştı.

Programın 3 saat 6 dakika süren 1757'nci bölümüne konuk olan Malone, ABD'yi Nazi Almanya'sına benzetmiş ve toplumun aşılarla ilgili bir "kitle oluşumu psikozundan" mustarip olduğunu iddia etmişti. (Bilim insanları böyle bir şey olmadığını net bir biçimde defalarca dile getirdi.) Malone ayrıca aşı geliştiren şirketlerin "finansal çıkar çatışması" içinde olduğunu da öne sürmüştü.

Programın Jordan Peterson'ın katıldığı bir başka bölümü de iklim değişikliği ile ilgili bilime aykırı söylemler nedeniyle bilim insanları tarafından topa tutulmuştu.

YOUNG'A DESTEK VEREN BAÅžKA MÃœZÄ°SYENLER DE VAR MI?

Evet, var. Bir başka folk rock'çı Joni Mitchell da 29 Ocak günü bir açıklama yaparak müziklerini Spotify'dan kaldıracağını duyurdu. 1971'de yayımladığı Blue albümü, tüm zamanların en iyileri arasında sayılan Mitchell, "Sorumsuz kişiler, insanların hayatlarına mal olan yalanlar yayıyor. Bu meselede Neil Young'ın ve küresel bilim ve tıp camiasının yanındayım" ifadelerini kullandı.

Bruce Springsteen'in E Street Band isimli grubunun gitaristi olan Nils Lofgren de solo çalışmalarını Spotify'dan kaldırdı.

Sosyal medyada "I Stand with Neil Young" (Neil Young'ın yanındayım ve #CancelSpotify (Spotify'ı iptal et) etiketleri büyük ilgi gördü.

Tweet'leriyle Young'a destek çıkanlar da oldu. James Blunt çok ünlü olan ama hiç beğenilmeyen şarkısı "You Are Beautiful"a esprili bir gönderme yaparak, "Eğer @spotify derhal @joerogan'ı kaldırmazsa, platformda yeni şarkı yayınlayacağım #youwerebeautiful" yazdı.

If @spotify doesn’t immediately remove @joerogan, I will release new music onto the platform. #youwerebeautiful

— James Blunt (@JamesBlunt) January 29, 2022

Gitarist Peter Frampton ise "Aferin Neil. Ben streaming konusunda hep Apple'cıydım. Joe Rogan'ı almayayım, teşekkürler! @neilyoung @SpotifyUSA" şeklinde bir paylaşım yaptı.

Apple Music'in de "Neil Young'ın yuvası. Tüm diskografisini Apple Music'te dinleyebilirsiniz" paylaşımı dikkat çekti.

Young ise Twitter'daki 76 bin takipçisine Amazon Music'e geçme çağrısı yaptı.

"Amazon yüksek çözünürlüklü ses kalitesini kitlelere geri getirme konusunda bir süredir liderlik ediyordu ve benim tüm albümlerimi en yüksek kaliteyle dinlemek için harika bir yer" derken yeni üye olacaklara 4 ay ücretsiz abonelik hediyesi verileceğini de duyurdu.

Â

SPOTIFY'A TEPKİ GÖSTEREN BAŞKA KİŞİLER DE VAR MI?

İngiltere Kraliyet Ailesi'nin küskün üyeleri, Sussex Dükü Harry ile eşi Düşes Meghan da Spotify'daki yanlış bilgilerle ilgili kaygılarını dile getirenlerden.

Aralık 2020'de Spotify ile 25 milyon dolar karşılığında çok yıllık bir podcast ortaklığı anlaşmasına imza atan çiftin kurduğu Archewell Vakfı'nın sözcüsü, 30 Ocak günü yaptığı açıklamada, "Archewell'in bir fikir olarak hayata geçirilmesinden bu yana, küresel yanlış bilgilendirme krizine çözüm üretmek için çalışıyoruz. Yüz milyonlarca insan her gün yanlış bilgilerin ve çarpıtmaların yıkıcı sonuçlarından etkileniyor. Geçen Nisan ayında kurucularımız, Spotify'daki ortaklarımıza, platformdaki Covid-19 yanlış bilgilerin aşırı gerçek sonuçları konusundaki kaygılarını iletmeye başladı. Spotify'ın bu kamu sağlığı krizini çözmeye yardımcı olacak değişimleri hayata geçirmesini sağlamak için kaygılarımızı dile getirmeyi sürdürdük" ifadelerini kullandı.

Sözcü, doğrudan Rogan'ın programından bahsetmezken, Spotify'la Sussex'ler arasındaki iş birliğinin süreceğini de vurguladı.

Harry ve Meghan çifti, Spotify'ın bünyesine kattığı ünlü isimler arasında en ünlüleri olabilir. Anlaşmanın imzalandığı dönemde yapılan açıklamada çiftin çok sayıda podcast programına imza atacağı, bazılarının sunuculuğunu bazılarının da yapımcılığını üstleneceği belirtilmişti. Ancak ne kadar ünlü olurlarsa olsunlar Dük ve Düşes'in dinlenme rakamları Rogan'ın podcast'inin yanında devede kulak kalıyor.

Bu arada podcast yayıncısı Prof. Brene Brown da Spotify için içerik üretmeyi durdurduğunu, kararında değişiklik olursa yine kamuoyunu bilgilendireceğini duyurdu.

SPOTIFY TARTIÅžMADA NASIL BÄ°R TUTUM Ä°ZLEDÄ°?

Young'ın ilk açıklamasının ardından sessizliğini koruyan Spotify, ünlü ismin albümlerini platformdan çekmesinin ardından, "Neil'in kararı bizi üzdü ancak kendisini en yakın zamanda yeniden aramızda görmeyi umuyoruz" şeklinde bir açıklama yaptı. Bu süreçte hisseleri yüzde 6 değer kaybeden şirket, sonraki iki günde ufak bir toparlanma yaşasa da Mitchell'ın açıklamasıyla yeniden sarsıldı. Hisse değerindeki kayıp toplam yüzde 12'yi buldu.

30 Ocak itibarıyla piyasa değeri 2 milyar dolar gerileyen Spotify, sosyal medyadaki abonelik iptali çağrıları sonucu abone kaybı da yaşadı. Şirket kaç kullanıcının platformu terk ettiğini açıklamadı ancak müşteri destek ekibinden abonelere yapılan açıklamada "çok sayıda çağrı aldıkları ve yanıt vermekte geç kalabilecekleri" belirtildi.

Bu gelişmelerin ardından pazar akşamı Spotify CEO'su Daniel Ek, bir açıklama yaparak platformun yeni Covid-19 politikasını açıkladı. Yeni içerik yönergeleri doğrultusunda koronavirüsten bahseden podcast'lerin dinleyicileri "veri bazlı olgulara, dünyanın dört bir yanındaki bilim insanlarının, doktorların, akademisyenlerinin ve kamu sağlığı yetkililerinin paylaştığı güncel bilgilere kolay erişim sağlayan, ayrıca güvenilir kaynaklara giden linkler içeren bir internet sitesine" yönlendirilecek.

Spotify ayrıca içerik üreticilere yönelik bazı kurallar da açıkladı. Buna göre, "gerçek hayatta zarara yol açabilecek veya doğrudan kamu sağlığını tehdit eden tehlikeli yanlış ya da tehlikeli kandırıcı bilgileri savunan içerikler" Spotify'da yayınlamayacak. Buna örnek olarak Covid için "kandırmaca" ya da "gerçek değil" ifadelerinin kullanılması veya "Covid'e karşı bağışıklık kazanmak amacıyla kasten enfekte olma çağrısı yapılması" gösterildi. Bu kuralı çiğneyen kullanıcıların içerikleri platformdan kaldırılacak. Kuralı defalarca ihlal eden yayıncıların hesapları askıya alınacak veya platformdan kaldırılacak.

Ek açıklamasında "Son günlerde platform politikalarımız ve kabul edilebilir ile kabul edilemez arasında çizdiğimiz çizgilerle ilgili çok soru sordunuz. Yıllardır uyguladığımız kurallar var ama kabul etmemiz lazım ki içerik yönergelerimiz konusunda şeffaf değildik" derken, yönergelerin birkaç gün içinde tüm dünyadaki kullanıcılar için devreye alınacağını belirtti.

Ek, "Bildiğimiz kadarıyla bu içerik yönergesi, büyük podcast platformları bağlamında bir ilk" ifadelerini kullandı.

Spotify ayrıca Covid-19'la alakalı 20 binden fazla podcast bölümünün de "detaylı içerik politikaları" bağlamında yayından kaldırıldığını duyurdu. Konuya yakın bir kaynak Wall Street Journal'a yaptığı açıklamada, şimdilik Rogan'ın podcast'inin herhangi bir bölümünün yayından kaldırılmasıyla ilgili alınmış bir karar bulunmadığını ifade etti.

JOE ROGAN AÇIKLAMA YAPTI MI?

Evet, yaptı. Daniel Ek'in açıklamasından çok kısa bir süre sonra Rogan da kişisel Instagram hesabından bir video yayınlayarak özür diledi.

"Spotify'a bu dönemde bana bu kadar destek oldukları için teşekkür ediyorum ve bunları yaşadıkları için, bu tepkilere maruz kaldıkları için üzgün olduğumu söylemek istiyorum" diyen Rogan aynı zamanda Neil Young ve Joni Mitchell'dan da özür diledi.

"Eğer sizi kızdırdıysam özür dilerim. Bu kadar izleyiciye ve dinleyiciye seslenmek tuhaf bir sorumluluk. Benim hiç hazır olmadığım bir şeydi. Bir denge kurmak için elimden geleni yapacağım" diyen Rogan, yaklaşık 10 dakikalık videoda, programda değişiklikler yapmaya, tartışmalı uzmanlar kadar ana akım isimleri de konuk almaya ve belli konularda daha fazla araştırma yapmaya açık olduğunu belirtti.

Spotify'ın Covid-19'dan bahseden her türlü içeriğe yönlendirmeler ekleme kararını da öven Rogan, "Ben yanlış bilgiyi yaymaya çalışmıyorum, tartışma yaratmaya çalışmıyorum. Bu podcast'te insanlarla konuşmak dışında hiçbir şey yapmaya çalışmadım. Bütün organizasyonu ben yapıyorum ve her zaman doğru olanı yapamayabiliyorum" ifadelerini kullandı.

SPOTIFY NEDEN ROGAN'IN YANINDA DURDU?

Spotify böyle bir krizin ortasında kalan ilk teknoloji şirketi değil. Son 5 yıl içinde Facebook Alex Jones nedeniyle, Twitter Donald Trump nedeniyle, YouTube PewDiePie nedeniyle ve Netflix de Dave Chapelle nedeniyle benzer tepkiler aldı.

Her seferinde platformun takipçi/izlenme/dinlenme sayısı en yüksek kullanıcılarından birinin sözleri, teknoloji şirketinin başına bela oldu. Ve her seferinde şirket yöneticileri zor seçimler yapmak zorunda kaldı. Twitter nihayetinde Trump'ı engelleme kararı aldı. Ancak Netflix Chapelle'in arkasında durdu, içerikleri kaldırmama kararı aldı ve kopan kıyamet birkaç gün içinde unutuldu.

Spotify da şimdilik Netflix'in yolundan gitmiş gibi görünüyor. Young'ın "Ya Rogan ya ben" ültimatomu karşısında Rogan'ı seçen şirket, böylece bir müzik platformu olmaktan çıkıp bir podcast platformu olmaya doğru evrilme stratejisini de güçlü bir biçimde ortaya koydu.

Tabii Drake ya da Taylor Swift gibi çağımızın popüler isimlerinden biri böyle bir ültimatom verse işler daha farklı olabilirdi. Zira böyle bir durumda Spotify'ın abone kaybı çok daha yüksek olurdu. Ancak Spotify yöneticileri, ticari bir kararla en parlak yıllarını geride bırakmış bir sanatçı karşısında, milyonlarca dolarlık reklam geliri getiren bir komedyeni tercih etti.

Nitekim 31 Ocak günü Citi'nin Spotify hisselerinin notunu yükseltmesi ve "reklam destekli parasallaşmada iyileşme" öngörüsünde bulunmasıyla yüzde 13'lük bir kazanç yaşandı.

Konu şimdilik kapanmış gibi görünüyor. Ancak Spotify kullanıcılarının tepkilerinin artması, abonelik iptallerinin sürmesi ya da yukarıda bahsettiğimiz popüler isimlerden birinin de Young'a destek vermesi durumu bir kez daha değiştirebilir. Geçen hafta viral olan bir tweet'te de dendiği üzere, "Taylor Swift Joe Rogan'u Spotify'a atacağı tek bir tweet'le bitirebilir".

The way Taylor Swift could end Joe Rogan with a single tweet at Spotify… what is the hold up.

— Carlos Maza (@gaywonk) January 29, 2022