Taliban, Oslo'da Avrupalı yetkililerle görüşmelere başladı

Üç gün sürmesi planlanan görüşmelerde insan hakları ve ülkedeki insani kriz ele alınacak.

Birleşmiş Milletler'e (BM) göre Afgan nüfusunun yüzde 95'inin gıda ürünlerine yeteri kadar erişimi yok. Avrupa'da Taliban'ın toplantılarla ödüllendirilmemesi yönündeki eleştirilerle bazı protesto gösterileri de yapıldı.

Taliban üyeleri Pazar günü insan hakları aktivistleri ile bir araya geldi ancak bu görüşmenin detayları açıklanmadı.

Feminist bir aktivist olan Jamila Afghani, AFP haber ajansına yaptığı açıklamada müzakerecilerin "iyi niyet gösterdiğini" söyledi ve "Sözlerinden hareketle ne yapacaklarını göreceğiz" diye konuştu.

Taliban üyeleri için görüşmelerde Pazartesi gününün önemli bir gün olacağı belirtiliyor. Nitekim Taliban, ABD bankalarında dondurulan milyarlarca dolara erişim talep etmeye hazırlanıyor.

Afganistan'da işsizlik ve gıda fiyatları sürekli yükselirken, para biriminin değeri ise düşüyor. Bankalar nakit çekme limitleri koyuyor. BM, nüfusun yüzde 55'i için açlığın büyük bir tehdit olduğu konusunda uyarılarda bulunuyor.

Taliban delegesi Seyfullah Azam, Associated Press haber ajansına yaptığı açıklamada, "Afgan varlıklarının dondurulmamasını ve siyasi söylemler nedeniyle sıradan Afganları cezalandırılmamasını istiyoruz" dedi.

Yaşanan açlık ve ölümcül kış şartların olduğunu hatırlatan Azam, "Afgan halkının, uluslararası toplumun siyasi anlaşmazlıkları nedeniyle cezalandırılmak yerine desteklenmesinin zamanı geldi" diye konuştu.

Batılı delegelerin ise daha kapsayıcı bir hükümetin ve insan haklarının önemini vurgulaması bekleniyor.

Taliban, iktidarı ele geçirmesinin ardından çoğu kadın çalışana evde kalmalarını söyledi. Ortaokullar ise sadece erkek çocuklara ve erkek öğretmenlere açık. Taliban karşıtı söylemleri nedeniyle çok sayıda kadın hedef alınırken, bazılarının kayıp olduğu söyleniyor. Taliban olayda dahlinin olmadığını söylüyor.

Taliban iktidarıyla birlikte insan hakları aktivistleri ve gazeteciler de hedef alındı.

Şu anda herhangi bir ülke yeni Afgan hükümetini tanımadı. Norveç Dışişleri Bakanı Anniken Huitfeldt, toplantıların "Taliban'ın meşrulaştırılmasını veya tanınması anlamına gelmediğini" söyledi.

Huitfeldt, "Ancak ülkedeki fiili yetkililerle de konuşmak zorundayız" dedi.

Görüşmeler Afganlar arasında da fikir ayrılığına neden oldu. BBC'den Lyse Doucet'in haberine göre bazı Afganlar görüşmelerin önemini vurgularken, bazıları ise Taliban'ın ülkelerinde sistematik olarak insan haklarını ihlal ederken Avrupa başkentlerine davet edilmemesi gerektiğini söyledi.

Hafta sonu Avrupa'da çok sayıda protesto da düzenlendi. Oslo'da AFP haber ajansına konuşan bir protestocu, görüşmelerin ailelerini kaybeden Afganların "yüzlerine gülmekle" eşdeğer olduğunu söyledi ve "Teröristlerle konuşmayın" dedi.