Talat ile Hristofyas yarın bir araya geliyor
Güncelleme Tarihi:
A.A.
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 24, 2008 10:57
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Kıbrıs Rum kesimi lideri Dimitris Hristofyas, son aylarda başlayan ve kapsamlı çözüm müzakerelerine gidebilecek olan yeni süreç çerçevesinde yarın yeniden bir araya geliyor.
Talat ile Hristofyas, Rum kesimindeki seçimlerin ardından başlayan yeni süreç çerçevesinde yarın BM Kıbrıs Özel Temsilcisi Taye-Brook Zerihoun'un ara bölgedeki ikametgahında görüşecek.
25 Temmuz görüşmesiyle devem etmekte olan bu süreç, Rum kesimindeki lider değişikliği ile başladı. Kıbrıs Rum kesiminde 24 Şubat'ta yapılan ikinci tur seçimlerde Rum Meclis Başkanı ve AKEL Genel Sekreteri Dimitris Hristofyas, yüzde 53.36 oy alarak, Kıbrıs Rum halkının yeni lideri olmuştu.
Annan planının referandumda reddedildiği dönemin lideri olarak çözümden yana tavır almayan Tasos Papadopulos'un yerine Rumların yeni lideri olan Hristofyas, çözüm yanlısı açıklamalar yaparak, Türklere dostluk elini uzattığını belirtiyor.
Talat ile Hristofyas, yeni süreç çerçevesinde ilk olarak 21 Mart'ta bir araya geldi. BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Michael Möller'in ara bölgedeki ikametgahında düzenlenen ve yaklaşık 3.5 saat süren görüşmede liderler 3 ay sonra bir araya gelmeyi kararlaştırdılar. Liderler, Lokmacı Kapısı'nın da teknik olarak mümkün olan en kısa sürede açılması için uzlaşmaya vardılar.
BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Möller, 21 Mart görüşmesinin ardından her iki lider adına yaptığı açıklamada, liderlerin bir dizi çalışma grubu ve teknik komiteler kurmak, gündemlerini belirlemek ve bunu mümkün olan en hızlı şekilde yapmak üzere danışmanlarının bir hafta içinde buluşmasına karar verdiklerini bildirdi. Talat ile Hristofyas'ın teknik komitelerin varacağı sonuçları kullanarak, BM Genel Sekreteri gözetiminde tam teşekküllü müzakereleri başlatmak konusunda anlaştıklarını belirten Möller, liderlerin resmi müzakerelere başlamadan önce de gerektiği sürece ve gerektiği zaman buluşmak konusunda fikir birliğine vardıklarını kaydetti.
ORGENERAL BÜYÜKANIT KKTC'DE
Talat ile Hristofyas'ın bu görüşmesinin ardından 26 Mart'ta KKTC'ye önemli bir ziyaret gerçekleşti. KKTC'ye gelen Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Türk askerinin Kıbrıs'ta barış için bulunduğuna, 1974'ten beri de barışı sağladığına dikkati çekti ve "adil ve kalıcı barış sağlanana kadar bu kutsal görevin devam edeceğini" vurguladı.
KKTC Cumhurbaşkanı Talat da Türk askerlerinin adada uluslararası garanti ve ittifak anlaşmalarıyla görev yaptığını, adil ve kalıcı bir barış sağlanıncaya kadar da bu görevini yerine getirmeye devam edeceğini söyledi.
KOMİTELER OLUŞTURULDU
Bu arada, aynı günlerde, Talat ile Hristofyas'ın 21 Mart görüşmesinde vardığı mutabakat uyarınca başlayan yeni süreçte, taraflar 6 çalışma grubu ile 7 teknik komite oluşturulmasına karar verdi.
Kıbrıs sorununun özüne ilişkin konuları ele alacak olan çalışma grupları şöyle belirlendi:
"1-Yönetim ve Güç Paylaşımı
2-AB Konuları
3-Güvenlik ve Garantiler
4-Toprak
5-Mülkiyet
6-Ekonomik konular.
İki taraf arasındaki günlük konular üzerinde çalışma yapacak teknik komitelerin başlıkları ise şöyle oldu:
1-Suç/Suça İlişkin Konular
2-Ekonomik ve Ticari Konular
3-Kültürel Miras
4-Kriz Yönetimi
5-İnsani Konular
6-Sağlık
7-Çevre.
23 MAYIS GÖRÜŞMESİ
Talat ile Hristofyas, 23 Mayıs'ta yeniden bir araya geldiler. İki lider bu görüşmede çalışma grupları ile teknik komitelerin çalışmalarını gözden geçirdi ve Haziran ayının ikinci yarısında yeniden bir araya gelerek, yeni bir değerlendirme yapmaya karar verdi.
Siyasi eşitliğe dayalı 2 bölgeli, 2 toplumlu federasyona bağlılıklarını yeniden teyit eden liderler, ortaklığın, eşit statüdeki Türk ve Rum kurucu devletlerinin oluşturacağı, tek uluslararası kimlikli, federal bir hükümeti olması konusunda hemfikir.
Rum kesimi lideri Hristofyas, Kıbrıs'ın uluslararası kimliğinin, "Kıbrıs Birleşik Federal Cumhuriyeti" (United Federal Republic of Cyprus) olması konusunda ortak pozisyonları olduğunu söyledi.
BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs'taki yeni Özel Temsilcisi Taye-Brook Zerihoun'un ara bölgedeki ikametgahında yapılan 3 saatlik görüşmeden sonra iki lider ortak açıklama yaptı.
Zerihoun'un okuduğu açıklamaya göre, liderler, BM Güvenlik Konseyi'nin ilgili kararlarında tanımlanan siyasi eşitliğe dayalı 2 bölgeli, 2 toplumlu federasyona bağlılığını yeniden teyit etti. Açıklamada, ortaklığın, eşit statüdeki Türk ve Rum kurucu devletlerinin oluşturacağı, tek uluslararası kimlikli, federal bir devlet olacağı belirtildi.
Açıklamaya göre, liderler, ayrıca, temsilcilerine, 15 gün içinde teknik komitelerin sonuçlarını gözden geçirme talimatı verdi. Liderler, yeni bir değerlendirme yapmak amacıyla Haziran ayının ikinci yarısında yeniden bir araya gelmeye de karar verdi.
İNGİLTERE İLE MEMORANDUM
Yeni süreç devam ederken, Rum kesimi ile İngiltere 5 Haziran'da karşılıklı anlayış memorandumu imzaladı.
Hristofyas ile İngiltere Başbakanı Gordon Brown arasında imzalanan memorandumda, Kıbrıs sorununun çözümünde "iki bölgeli, iki toplumlu federasyona" atıfta bulunuldu.
Talat, memorandumun, Hristofyas ile vardıkları mutabakatın dışında olduğunu belirterek, "İngiltere'nin yaklaşımının çözüme yardımcı olmayacağını, sadece engelleyeceğini" söyledi.
Memoranduma Ankara da tepki gösterirken, Dışişleri Bakanlığı bu metni, "Ada'da adil çözüm arayışına gölge" olarak niteledi.
SÜRECE DEVAM, 1 TEMMUZ GÖRÜŞMESİ
Talat ile Hristofyas'ın 21 Mart'ta yaptığı görüşmede varılan mutabakat uyarınca oluşturulan teknik komitelerde anlaşmaya varılan önlemler de 20 Haziran'da açıklandı.
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın BM ve AB ile Müzakerelerden Sorumlu Özel Temsilcisi Özdil Nami ile Rum yönetimi liderliği Komiseri Yorgos Yakovu düzenledikleri basın toplantısında bu önlemleri açıkladılar. 6 maddeden oluşan önlemler, kültürel mirasın korunmasına yönelik eğitim programları, yol güvenliği, ambulansların karşılıklı geçişleri, ortak sağlık komitesi kurulması, çevre eğitimi ve atıklarla ilgili çalışmalar yapılmasını içeriyordu.
İki tarafın liderleri 1 Temmuz'da yeniden bir araya gelerek, 4,5 saatlik bir görüşme yaptılar. BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Zerihoun, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, liderlerin, "tek egemenlik ve tek vatandaşlık konusunda prensipte anlaştığını" bildirdi. Zerihoun, liderlerin, uygulamaya ilişkin detayları kapsamlı müzakerelerde ele alma konusunda da uzlaştığını açıkladı.
Liderler, 1 Temmuz görüşmesinde ilk kez teknik komite ve çalışma gruplarının faaliyetlerini gözden geçiririrken, 25 Temmuz'da yeniden bir araya gelerek, çalışma grupları ile teknik komitelerin çalışmalarını son kez gözden geçirmeyi kararlaştırdılar.
BAŞBAKAN ERDOĞAN ADA'DA
25 Temmuz görüşmelerine az bir süre kala Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, beraberinde 8 bakandan oluşan kalabalık bir heyetle 20 Temmuz Barış Harekatı'nın 34. yıl dönümü vesilesiyle KKTC'yi ziyaret etti.
Ziyaret ve bu çerçevede yapılan açıklamalar KKTC'de memnuniyet, Rum kesiminde ise tepkiyle karşılandı. Erdoğan, Talat ile düzenlediği ortak basın toplantısında, "Kıbrıs'ta çözüm Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında, BM Genel Sekreterinin iyi niyet misyonu çerçevesinde, adadaki gerçeklere dayanan iki eşit halk, bunun altını özellikle çiziyorum ve iki kurucu devlet arasında oluşturulacak, yeni bir ortaklık ilişkisi çerçevesinde bulunacaktır" diye konuştu.
Talat da Kıbrıs Türk halkının kendi asli kurucu yetkilerini kullanarak, egemenlikteki eşit ortaklığını tescil edeceği bir çözümü amaçladığını belirterek, "Rum egemenliğine yama olmak ya da egemenliği Rum tarafına bırakmak bizim için asla söz konusu değildir" dedi.
25 Temmuz görüşmesiyle devem etmekte olan bu süreç, Rum kesimindeki lider değişikliği ile başladı. Kıbrıs Rum kesiminde 24 Şubat'ta yapılan ikinci tur seçimlerde Rum Meclis Başkanı ve AKEL Genel Sekreteri Dimitris Hristofyas, yüzde 53.36 oy alarak, Kıbrıs Rum halkının yeni lideri olmuştu.
Annan planının referandumda reddedildiği dönemin lideri olarak çözümden yana tavır almayan Tasos Papadopulos'un yerine Rumların yeni lideri olan Hristofyas, çözüm yanlısı açıklamalar yaparak, Türklere dostluk elini uzattığını belirtiyor.
Talat ile Hristofyas, yeni süreç çerçevesinde ilk olarak 21 Mart'ta bir araya geldi. BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Michael Möller'in ara bölgedeki ikametgahında düzenlenen ve yaklaşık 3.5 saat süren görüşmede liderler 3 ay sonra bir araya gelmeyi kararlaştırdılar. Liderler, Lokmacı Kapısı'nın da teknik olarak mümkün olan en kısa sürede açılması için uzlaşmaya vardılar.
BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Möller, 21 Mart görüşmesinin ardından her iki lider adına yaptığı açıklamada, liderlerin bir dizi çalışma grubu ve teknik komiteler kurmak, gündemlerini belirlemek ve bunu mümkün olan en hızlı şekilde yapmak üzere danışmanlarının bir hafta içinde buluşmasına karar verdiklerini bildirdi. Talat ile Hristofyas'ın teknik komitelerin varacağı sonuçları kullanarak, BM Genel Sekreteri gözetiminde tam teşekküllü müzakereleri başlatmak konusunda anlaştıklarını belirten Möller, liderlerin resmi müzakerelere başlamadan önce de gerektiği sürece ve gerektiği zaman buluşmak konusunda fikir birliğine vardıklarını kaydetti.
ORGENERAL BÜYÜKANIT KKTC'DE
Talat ile Hristofyas'ın bu görüşmesinin ardından 26 Mart'ta KKTC'ye önemli bir ziyaret gerçekleşti. KKTC'ye gelen Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Türk askerinin Kıbrıs'ta barış için bulunduğuna, 1974'ten beri de barışı sağladığına dikkati çekti ve "adil ve kalıcı barış sağlanana kadar bu kutsal görevin devam edeceğini" vurguladı.
KKTC Cumhurbaşkanı Talat da Türk askerlerinin adada uluslararası garanti ve ittifak anlaşmalarıyla görev yaptığını, adil ve kalıcı bir barış sağlanıncaya kadar da bu görevini yerine getirmeye devam edeceğini söyledi.
KOMİTELER OLUŞTURULDU
Bu arada, aynı günlerde, Talat ile Hristofyas'ın 21 Mart görüşmesinde vardığı mutabakat uyarınca başlayan yeni süreçte, taraflar 6 çalışma grubu ile 7 teknik komite oluşturulmasına karar verdi.
Kıbrıs sorununun özüne ilişkin konuları ele alacak olan çalışma grupları şöyle belirlendi:
"1-Yönetim ve Güç Paylaşımı
2-AB Konuları
3-Güvenlik ve Garantiler
4-Toprak
5-Mülkiyet
6-Ekonomik konular.
İki taraf arasındaki günlük konular üzerinde çalışma yapacak teknik komitelerin başlıkları ise şöyle oldu:
1-Suç/Suça İlişkin Konular
2-Ekonomik ve Ticari Konular
3-Kültürel Miras
4-Kriz Yönetimi
5-İnsani Konular
6-Sağlık
7-Çevre.
23 MAYIS GÖRÜŞMESİ
Talat ile Hristofyas, 23 Mayıs'ta yeniden bir araya geldiler. İki lider bu görüşmede çalışma grupları ile teknik komitelerin çalışmalarını gözden geçirdi ve Haziran ayının ikinci yarısında yeniden bir araya gelerek, yeni bir değerlendirme yapmaya karar verdi.
Siyasi eşitliğe dayalı 2 bölgeli, 2 toplumlu federasyona bağlılıklarını yeniden teyit eden liderler, ortaklığın, eşit statüdeki Türk ve Rum kurucu devletlerinin oluşturacağı, tek uluslararası kimlikli, federal bir hükümeti olması konusunda hemfikir.
Rum kesimi lideri Hristofyas, Kıbrıs'ın uluslararası kimliğinin, "Kıbrıs Birleşik Federal Cumhuriyeti" (United Federal Republic of Cyprus) olması konusunda ortak pozisyonları olduğunu söyledi.
BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs'taki yeni Özel Temsilcisi Taye-Brook Zerihoun'un ara bölgedeki ikametgahında yapılan 3 saatlik görüşmeden sonra iki lider ortak açıklama yaptı.
Zerihoun'un okuduğu açıklamaya göre, liderler, BM Güvenlik Konseyi'nin ilgili kararlarında tanımlanan siyasi eşitliğe dayalı 2 bölgeli, 2 toplumlu federasyona bağlılığını yeniden teyit etti. Açıklamada, ortaklığın, eşit statüdeki Türk ve Rum kurucu devletlerinin oluşturacağı, tek uluslararası kimlikli, federal bir devlet olacağı belirtildi.
Açıklamaya göre, liderler, ayrıca, temsilcilerine, 15 gün içinde teknik komitelerin sonuçlarını gözden geçirme talimatı verdi. Liderler, yeni bir değerlendirme yapmak amacıyla Haziran ayının ikinci yarısında yeniden bir araya gelmeye de karar verdi.
İNGİLTERE İLE MEMORANDUM
Yeni süreç devam ederken, Rum kesimi ile İngiltere 5 Haziran'da karşılıklı anlayış memorandumu imzaladı.
Hristofyas ile İngiltere Başbakanı Gordon Brown arasında imzalanan memorandumda, Kıbrıs sorununun çözümünde "iki bölgeli, iki toplumlu federasyona" atıfta bulunuldu.
Talat, memorandumun, Hristofyas ile vardıkları mutabakatın dışında olduğunu belirterek, "İngiltere'nin yaklaşımının çözüme yardımcı olmayacağını, sadece engelleyeceğini" söyledi.
Memoranduma Ankara da tepki gösterirken, Dışişleri Bakanlığı bu metni, "Ada'da adil çözüm arayışına gölge" olarak niteledi.
SÜRECE DEVAM, 1 TEMMUZ GÖRÜŞMESİ
Talat ile Hristofyas'ın 21 Mart'ta yaptığı görüşmede varılan mutabakat uyarınca oluşturulan teknik komitelerde anlaşmaya varılan önlemler de 20 Haziran'da açıklandı.
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın BM ve AB ile Müzakerelerden Sorumlu Özel Temsilcisi Özdil Nami ile Rum yönetimi liderliği Komiseri Yorgos Yakovu düzenledikleri basın toplantısında bu önlemleri açıkladılar. 6 maddeden oluşan önlemler, kültürel mirasın korunmasına yönelik eğitim programları, yol güvenliği, ambulansların karşılıklı geçişleri, ortak sağlık komitesi kurulması, çevre eğitimi ve atıklarla ilgili çalışmalar yapılmasını içeriyordu.
İki tarafın liderleri 1 Temmuz'da yeniden bir araya gelerek, 4,5 saatlik bir görüşme yaptılar. BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Zerihoun, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, liderlerin, "tek egemenlik ve tek vatandaşlık konusunda prensipte anlaştığını" bildirdi. Zerihoun, liderlerin, uygulamaya ilişkin detayları kapsamlı müzakerelerde ele alma konusunda da uzlaştığını açıkladı.
Liderler, 1 Temmuz görüşmesinde ilk kez teknik komite ve çalışma gruplarının faaliyetlerini gözden geçiririrken, 25 Temmuz'da yeniden bir araya gelerek, çalışma grupları ile teknik komitelerin çalışmalarını son kez gözden geçirmeyi kararlaştırdılar.
BAŞBAKAN ERDOĞAN ADA'DA
25 Temmuz görüşmelerine az bir süre kala Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, beraberinde 8 bakandan oluşan kalabalık bir heyetle 20 Temmuz Barış Harekatı'nın 34. yıl dönümü vesilesiyle KKTC'yi ziyaret etti.
Ziyaret ve bu çerçevede yapılan açıklamalar KKTC'de memnuniyet, Rum kesiminde ise tepkiyle karşılandı. Erdoğan, Talat ile düzenlediği ortak basın toplantısında, "Kıbrıs'ta çözüm Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında, BM Genel Sekreterinin iyi niyet misyonu çerçevesinde, adadaki gerçeklere dayanan iki eşit halk, bunun altını özellikle çiziyorum ve iki kurucu devlet arasında oluşturulacak, yeni bir ortaklık ilişkisi çerçevesinde bulunacaktır" diye konuştu.
Talat da Kıbrıs Türk halkının kendi asli kurucu yetkilerini kullanarak, egemenlikteki eşit ortaklığını tescil edeceği bir çözümü amaçladığını belirterek, "Rum egemenliğine yama olmak ya da egemenliği Rum tarafına bırakmak bizim için asla söz konusu değildir" dedi.