Tahran’ı kızdırdılar
Güncelleme Tarihi:
Fransa liderinin Washington ziyaretinde ilk gündem maddesi Trump’ın çekilmek istediği İran’la 2015’te imzalanmış olan nükleer anlaşmaydı. Macron krizi aşmak için ‘yeni anlaşma’ önerdi. İran Cumhurbaşkanı sert tepki gösterdi.
FRANSA Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ABD ziyaretinde gündemin ilk sırasında İran’ın BM Güvenlik Konseyi Daimi Üyeleri ile Almanya’nın oluşturduğu P5+1 adı verilen grupla 2015’te imzaladığı nükleer anlaşmanın akıbeti yer aldı.
Konuğu Macron’la önceki gün düzenlediği ortak basın toplantısında da, Başkan Donald Trump, İran’la varılan nükleer anlaşmaya karşı yürüttüğü sert söylemini tekrarladı. Trump, İran’ın 2025 yılına dek zenginleştirilmiş uranyum stoklamasını engeleyen anlaşmayı ‘anlamsız, çok kötü ve gülünç olarak’ niteledi ve “Bu, temelleri çürümüş bir anlaşma... Kötü bir anlaşma. Dökülüyor” ifadelerini kullandı. Trump, “Çok daha büyük bir şey deneyeceğiz. Belki bir anlaşma, belki de değil” diye konuştu.
Fransa lideri Macron ise ABD ve Avrupa’nın, İran’ın nükleer programının dışındaki bazı kaygıları da giderecek “yeni bir anlaşma” yapmaları konusunu Trump ile görüştüğünü kaydetti.
Macron’un önerisine göre; ABD ve AB, İran’ın nükleer faaliyetlerini 2025 ve sonrasına kadar engellemek, bu ülkenin balistik füze programından kaynaklanan sorunları çözmek ve Yemen, Suriye, Irak ve Lübnan’da İran’ın etkinliğini sınırlamak için siyasi bir çözümün koşullarını yaratma konusunda uzlaşacaklar.
KONGRE’DE AYAKTA ALKIŞLANDI
Fransa Cumhurbaşkanı dün ABD Kongresi’nde yaptığı konuşmada da İran’la varılan nükleer anlaşmanın mükemmel olmasa da yürürlükte kalmasına yönelik yaklaşımını tekrarladı, Fransa’nın anlaşmadan çekilmeyeceğini ifade etti: “Yerine daha sağlam bir şey koymadan bunu terk etmemeliyiz. Benim pozisyonum budur.”
Trump’ın en çok eleştirildiği konulardan olan milliyetçilik ve tecritçilik aleyhinde yorumlarda bulunan Macron, böylesi politikaların küresel refaha tehdit oluşturduğunu vurguladı. Fransa lideri, “çoktaraflılık” kavramına vurgu yaparken, “21. yüzyıl, atalarımızın hayal dahi edemeyeceği bir dizi yeni tehdit ve güçlüğü beraberinde getirdi. 21. yüzyıl dünya düzenini, daha etkili, hesap verebilir ve sonuç odaklı yaklaşıma dayanan yeni nesil bir çoktaraflılık üzerine inşa edebiliriz” dedi. Washington’ın küresel ilişkilere daha fazla dahil olması gerektiğini söyleyen Macron, ABD’nin Paris İklim Anlaşması’na döneneceğine yönelik inancını dile getiridi.
Macron, Kongre’de kürsüden yerine geçerken, üç dakika boyunca ayakta alkışlandı.
‘DOKUNMADAN EDEMEDİLER’
FRANSA Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ABD ziyareti renkli görüntülere de sahne oldu.
ABD Başkanı Donald Trump ile Macron’un samimi pozlar vermesi ABD basınının gözünden kaçmadı.
Amerikan Washington Post gazetesi, iki liderin vücut dilinin aralarındaki geniş ilişkiyi yansıttığına dikkat çekti.
Trump ve Macron’un kişisel olarak iyi anlaştığını yazan gazete, iklim anlaşması, Suriye’de kalınıp kalınmaması, ticaret anlaşmaları ve İran’la nükleer anlaşma gibi konularda farklı görüşleri olduğunu aktardı.
‘Dokunmadan edemediler’ başlığını kullanan Washington Post, iki liderin yanak yanağa öpüşme, sırt sıvazlama, sarılma gibi yakın insanların samimiyetini yansıtan hareketleri yaptığını belirtti. Hatta Trump’ın oturdukları sırada Macron’un ceketindeki kepeği eliyle temizlemesi de kameralara yansıdı.
New York Times (NYT) da, Trump ile Macron’un samimi görüntülerini ‘Bromance’ (birbirleriyle çok yakın erkek arkadaşların dostluğu) olarak yorumladı. NYT, “İkili birlikte mutlu olmuşa benziyor” dedi.
RUHANİ’DEN TRUMP’A: KULE İNŞAATÇISI
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani dün devlet televizyonunda yaptığı konuşmada, “Diyorlar ki, ‘yedi tarafla yapılmış anlaşmayla ilgili karar vereceğiz’... Ne için? Hangi hakla” diye sordu.
Trump’a da alaycı bir üslupla yüklenen Ruhani, “Siyaset geçmişin yok. Hukuk bilgin yok, uluslararası anlaşmalar konusunda bilgin yok. Bir esnaf, bir inşaat müteahhidi, bir kule inşaatçısı nasıl olur da uluslararası ilişkiler konusunda hüküm verebilir” ifadelerini kullandı.
Tahran, ABD’nin anlaşmadan tamamen çekilmesi halinde nükleer faaliyetlerine yeniden başlayacağını açıklamıştı.
MOSKOVA: DEĞİŞMESİN
Moskova’dan nükleer anlaşmanın mevcut haliyle muhafaza edilmesi yönünde görüş geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitriy Peskov, anlaşmanın alternatifi olmadığını söyledi.
AB: MUHAFAZA EDİLMELİ
AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, nükleer anlaşmanın korunması gerektiğini söyledi: “Gelecekte ne olacağını gelecekte göreceğiz, ancak var olan bir anlaşma var. İşliyor, korunması lazım.”
MERKEL BASKI YAPACAK
Almanya Başbakanı Angela Merkel’in cuma Washington’a yapacağı ziyarette ABD’nin anlaşmada kalması yönünde Trump’a baskı yapması öngörülüyor.
12 MAYIS KRİTİK GÜN
İran’a ekonomik yaptırımların askıda kalmasının devamına yönelik onay, imza için 12 Mayıs’ta ABD Başkanı Donald Trump’ın önüne gelecek. Trump, 90 günde bir yenilenen nükleer anlaşmanın tasdikini ise iki kez reddetmişti.